Σε υψηλότερα επίπεδα, που τράβηξαν μάλιστα προς τα πάνω τις τιμές ηλεκτρισμού σε όλη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης για τα φορτία  βάσης και τα φορτία αιχμής διαμορφώθηκαν τον Δεκέμβριο οι τιμές στην Ελλάδα, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της ΕΕ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας το τελευταίο τρίμηνο του 2020.

Η έκθεση διαπιστώνει αυξήσεις αλλά και συγκλίσεις στις τιμές χονδρικής του ηλεκτρισμού μετά τη σύζευξη της ελληνικής με την ιταλική αγορά και την εισαγωγή του Target Model από τον Νοέβριο του 2020.  Ο σταθμισμένος μηνιαίος δείκτης τιμών των φορτίων βάσης σε όλη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης από τον Νοέμβριο και μετά ξαναβρήκε την ανοδική του πορεία, φθάνοντας τον Δεκέμβριο στα επίπεδα του 2019. Στα φορτία αιχμής καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση με τη διαφορά τους από τα φορτία βάσης να αυξάνεται στο 24% τον Δεκέμβριο, που είναι η μεγαλύτερη διαφορά που έχει καταγραφεί. Η μελέτη αποδίδει ως ένα βαθμό το φαινόμενο αυτό στην εισαγωγή του target model στην ελληνική αγορά, που άλλαξε τον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών. Η μέση τριμηναία τιμή του φορτίου βάσης αυξήθηκε κατά 19% το τελευταίο τρίμηνο σε επίπεδο έτους φθάνοντας στα 51 ευρώ/MWh, επίπεδο πάντως το οποίο ήταν 8% χαμηλότερο σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2019. Αντίθετα στα φορτία αιχμής , η μέση τριμηνιαία τιμή αυξήθηκε κατά 3% σε σχέση με τη μέση τιμή του αντίστοιχου τριμήνου 2019, στα 61 ευρώ/MWh.

Παρότι η σύζευξη της ελληνικής με την ιταλική αγορά λειτούργησε στα μέσα Δεκεμβρίου, τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά, με τα επίπεδα σύγκλισης τιμών να διπλασιάζονται μέσα στο χρόνο. Και μόνον τον Δεκέμβριο οι τιμές ήταν πλήρως συγκλίνουσες κατά το 31% του χρόνου λειτουργίας. Η μετάβαση στο καθεστώς του target model, η αύξηση της παραγωγής των ΑΠΕ και η στροφή από τον λιγνίτη στον άνθρακα στην Ελλάδα, βοήθησαν στην ανάπτυξη της αγοράς

Πάντως οι εγχώριες τιμές στην Αγορά Επόμενης Ημέρας ήταν υψηλότερες σε κάποιες περιπτώσεις τον Νοέμβριο, λόγω της έλλειψης συντήρησης βασικών διασυνδέσεων με την Ιταλία και τη Βουλγαρία. Ωστόσο εμφάνισαν μεγαλύτερη σύγκλιση με την υπόλοιπη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης τον Δεκέμβριο. Μάλιστα, εκείνο το μήνα, το παραδοσιακό ελληνικό πρίμιουμ τιμών σε σχέση με τη Βουλγαρία περιορίστηκε σε μόλις 4%.

Η έκθεση της ΕΕ αναφέρεται στις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην ελληνική αγορά, με την εισαγωγή του target model την 1η Νοεμβρίου και την απελευθέρωση της αγοράς για τα διμερή συμβόλαια και τις συμφωνίες αγοράς ηλεκτρισμού (PPA). Xάρη στις αλλαγές αυτές η ελληνική αγορά μπόρεσε να συζευχθεί με την ιταλική αγορά επόμενης ημέρας, ενώ η αντίστοιχη σύζευξη με τη Βουλγαρία προγραμματίζεται για τον Μάιο. Η μεταρρύθμιση θα αυξήσει τον ανταγωνισμό,  τη διαφάνεια και θα μειώσει το ενεργειακό κόστος για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, αναφέρει η μελέτη. Το διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των συζεύξεων περιορίζει την δυνατότητα των συμμετεχόντων να συγκεντρώνουν το δυναμικό των διασυνδέσεων. Ταυτόχρονα, όταν  λειτουργήσει καλά η  Ενδοημερήσια Αγορά  θα επιτρέψει στους παραγωγούς με ΑΠΕ να διορθώνουν τις θέσεις τους, καθώς η πραγματική τους παραγωγή διαφέρει από τις προβλέψεις. Σταδιακά οι ΑΠΕ χάνουν τον καθεστώς προτεραιότητας έγχυσης ενέργειας στο σύστημα και η Ημερήσια Αγορά είναι εκείνη που θα τους επιτρέψει να βελτιστοποιήσουν την εμπορική στρατηγική τους και να μεγιστοποιήσουν τις ποσότητες ενέργειας που θα πουλάνε. Σημαντικό ρόλο για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ παίζει η Αγορά Εξισορρόπησης, καθώς οι παραγωγοί μπορούν σε πραγματικό χρόνο να διορθώσουν τις ανισορροπίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, ενώ παράλληλα δίνει την ευκαιρία για την ανάπτυξη ευέλικτων τεχνολογιών, όπως οι μπαταρίες.

Επίσης, σημειώνεται η μεγάλη μείωση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, κατά 5 TWh, που ήταν η μεγαλύτερη στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης, ακολουθούμενη από τη Βουλγαρία (-3 TWh). Aντίθετα στη Σερβία, όπου οι μονάδες άνθρακα/λιγνίτη δεν είναι υποχρεωμένες να αγοράζουν δικαιώματα ρύπων, η  λιγντική παραγωγή αυξήθηκε κατά 4% στις 24 TWh. Συνολικά πάντως στη ΝΑ Ευρώπη το μερίδιο της  λιγνιτικής παραγωγής ηλεκτρισμού έπεσε στο 33% από 38% σε ετήσια βάση. Η αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο κατά 2 TWh στην Ελλάδα και κατά 1 TWh στην Κροατία αύξησε το μερίδιο του αερίου στο 18% από 16%, ενώ η διείσδυση των ΑΠΕ ανέβηκε στο 34% από 31%, χάρη στην αύξηση της αιολικής παραγωγής στην Ελλάδα αλλά και λόγω της  χαμηλότερης κατανάλωσης ηλεκτρισμού στη ΝΑ Ευρώπη, εξ αιτίας  της πανδημίας.

Στο επίπεδο τιμών για τις μικρότερους  βιομηχανικούς καταναλωτές (band IB) η Ελλάδα εμφανίζεται ως η πέμπτη ακριβότερη χώρα με  16,54 σεντς/KWh, ενώ οι υψηλότερες τιμές καταγράφονται  στη Γερμανία με 20,0 σεντς/KWh και την Ιρλανδία με 17,3 σεντς/KWh.  Ακολουθούν η Ιταλία και η Ολλανδία με 16,9 σεντς/KWh και 16,1 σεντς/KWh, αντίστοιχα.  Οι χαμηλότερες τιμές σημειώνονται στη Σουηδία (7,6 σεντς/KWh) και στη Δανία (7,9 σεντς/KWh). Για τους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές (band IF) οι υψηλότερες τιμές καταγράφονται στην Ολλανδία με 12,1 σεντς/KWh, στην Κύπρο με 10,9 σεντς/KWh και τη Γερμανία με 10 σεντς/KWh. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι οι τιμές αυτές δεν είναι απόλυτα αντιπροσωπευτικές επειδή δεν περιλαμβάνουν διμερή συμβόλαια και άλλες εκπτώσεις προς τους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές.