Κερδίζουν έδαφος τα βραχυπρόθεσμα ΡΡΑ, διάρκειας 1 ως 5 ετών, σε σχέση με τις μακροπρόθεσμες διμερείς συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρισμού, δηλαδή τα κλασικά ΡΡΑ διάρκειας 10 ετών, καθώς η αβεβαιότητα που κυριαρχεί στην αγορά μετά την ενεργειακή κρίση με την απότομη αύξηση των τιμών το 2022 και την πτώση που ακολούθησε στη συνέχεια έχουν κασταστήσει επιφυλακτικούς τους εν δυνάμει αγοραστές ενέργειας με ΡΡΑ
Ηδη τα βραχυπρόθεσμα ΡΡΑ για υφιστάμενα πάρκα ΑΠΕ αυξήθηκαν σημαντικά σε ετήσια βάση το 2023 σε σχέση με το 2022, με περίπου το 1/2 των συμφωνιών αυτών να πραγματοποιείται στη Γερμανία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο εξειδικευμένος στα ΡΡΑ οίκος Pexapark, σε πρόσφατη μελέτη για την αγορά των διμερών συμβάσεων προμήθειας ρεύματος, εκτιμά ότι το 2024 θα ενισχυθεί η τάση για τη σύναψη συμβολαίων αγοράς ηλεκτρισμού διάρκειας 1 ως 5 ετών, λόγω του πολλαπλού οφέλους που προσφέρουν ανεξάρτητα από τις συνθήκες της αγοράς.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα συμβόλαια συντομότερης διάρκειας μπορούν να “ξεκλειδώσουν” ένα μεγάλο αριθμό αγοραστών, κυρίως εταιρίες των οποίων οι ανάγκες προμήθειας ρεύματος υπολογίζονται σε μικρότερες χρονικές περιόδους και εκ των πραγμάτων αποκλείονται από τα κλασικά δεκαετή ΡΡΑ ή επιλέγουν να μην συμμετάσχουν στην αγορά αυτή. Εξάλλου, πολλές εταιρίες κοινής ωφέλειας είναι υποχρεωμένες να διαθέτουν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης ως 5 χρόνια. Παράλληλα, η βραχύτερη διάρκεια των συμβολαίων προμήθειας δίνει ένα δομικό πλεονέκτημα ευελιξίας τόσο στους πωλητές ενέργειας, άοο και στους αγοραστές και τους χρηματοδοτικούς οργανισμούς
Σύμφωνα με την Pexapark, η βελτιστοποίηση του οφέλους για όλους τους εμπλεκόμενους μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός μείγματος μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων συμβάσεων PPΑs, καθώς τα spread μεταξύ των συμβολαίων βραχείας και μακράς διάρκειας παραμένουν και ακόμα και μία απόκλιση της τάξης των 0,5 ευρώ/MWh μπορεί να αποτελεί μεγάλη διαφορά για μεγάλους καταναλωτές ενέργειας, όσον αφορά στις οικονομίες κλίμακος.
Ας σημειωθεί ότι τα βραχυπρόθεσμα PPA (short term PPAs) διαφέρουν σημαντικά σε διάρκεια, καθώς μπορεί να αφορούν σε εβδομάδες, σε μήνες, σε 1 χρόνο ως και 5 έτη. Τα περισσότερα συνάπτονται για την προμήθεια ηλεκτρισμού από υφιστάμενα έργα ΑΠΕ και σπανίως για την απορρόφηση μελλοντικής παραγωγής ενέργειας από πάρκα που θα κατασκευαστούν, καθώς οι τράπεζες εμφανίζονται σχετικά απρόθυμες να χορηγήσουν δάνεια με ελκυστικά επιτόκια για έργα με βραχυχρόνια ΡΡΑ.
Ωστόσο το 2023 τα δεδομένα αυτά άρχισαν να αλλάζουν. Στη Βρετανία, η OVO Energy υπέγραψε τρία διαφορετικά τριετή ΡΡΑ συνδεδεμένα με έργα τα οποία δεν είχαν ενταχθεί στο σύστημα ηλεκτρισμού. Ταυτόχρονα αυξήθηκε η δραστηριότητα σε συμβάσεις διάρκειας από 1 ως 5 χρόνια για την προμήθεια ηλεκτρισμού από υφιστάμενες ΑΠΕ, κυρίως στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ιρλανδία , τη Δανία και την Ισπανία, τις χώρες δηλαδή που έχουν και τη μεγαλύτερη παράδοση στην αγορά των ΡΡΑ.
Απο την άλλη πλευρά, το 2023, τα πιο πολύπλοκα εργαλεία της αγοράς, μέσω δυναμικών στρατηγικών πώλησης ενέργειας, με συμβόλαια διάρκειας μερικών εβδομάδων ως λίγων μηνών δέχθηκαν ένα ισχυρό πλήγμα από την εφαρμογή των έκτακτων φόρων στα υπερκέρδη, που επέβαλαν πολλές χώρες στην Ευρώπη, κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης.
Γενικότερα πάντως, η ενεργειακή κρίση με την τεράστια αύξηση των τιμών ηλεκτρισμού το 2022 και την πτώση που ακολούθησε από το δεύτερο εξάμηνο του 2023 και μετά, σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό και την άνοδο των επιτοκίων έχουν επηρεάσει σημαντικά την αγορά. Πολλοί καταναλωτές ενέργειες που έσπευσαν να συνάψουν μακροχρόνιες συμβάσεις όταν οι τιμές του ηλεκτρισμού ήταν σε υψηλά επίπεδα, έχουν βρεθεί τώρα να πληρώνουν το ρεύμα πολύ ακριβότερα από τους ανταγωνιστές τους που προμηθεύονται σε τιμές αγοράς.
Ετσι, δυνητικοί αγοραστές διστάζουν να δεσμευτούν σε δεκαετείς συμβάσεις, ενώ από την άλλη πλευρά επενδυτές σε νέα έργα δυσκολεύονται να πετύχουν ευνοϊκούς όρους δανεισμού αν δεν διαθέτουν ισχυρά μακροχρόνια συμβόλαια PPA ή άλλου τύπου συμβάσεις σταθερής αποπληρωμής.
