Παρά ταύτα, σε συμφωνία επί της αρχής για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και το ύψος της επόμενης δόσης κατέληξε το Eurogroup, που ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Τετάρτης, ύστερα από μαραθώνια συνεδρίαση δέκα ωρών. Οι υπουργοί Oικονομικών της ευρωζώνης κατέληξαν σε συμφωνία και για το χρέος.

Οπως ανακοίνωσε ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, υπήρξε συμφωνία για την εκταμίευση των 10,3 δισ. ευρώ. Παράλληλα, ανακοίνωσε πως υπήρξε στο ζήτημα του χρέους συμφωνία στα βραχυπροθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα, αλλά και σ' ένα μηχανισμό μακροπρόθεσμου χαρακτήρα. «Μπαίνουμε σε μια νέα φάση στο πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας για την Ελλάδα» τόνισε ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εξέφρασε την πρόθεσή του να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα πριν από το τέλος του χρόνου, είπε ακόμη ο κ. Ντάισελμπλουμ. Δύο βήματα θα προηγηθούν, μια νέα ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους και η αξιολόγηση των μέτρων για το χρέος που αποφασίστηκαν σήμερα.

Η δόση σε δόσεις 

Η εκταμίευση θα γίνει σε δύο υποδόσεις, η πρώτη το δεύτερο 15νθήμερο του Ιουνίου και θα είναι ύψους 7,5 δισ. ευρώ και η δεύτερη μετά το καλοκαίρι ύψους 2,8 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, πριν από την εκταμίευση της πρώτης δόσης θα πρέπει από ελληνικής πλευράς να τηρηθούν κάποιαπροαπαιτούμενα που συνδέονται με το άνοιγμα της αγοράς για τα «κόκκινα δάνεια» , γιατί οι οι θεσμοί δεν είναι απολύτως ικανοποιημένοι από την διατύπωση του νόμου, για το ασφαλιστικό και τις ιδιωτικοποιήσεις. Η δεύτερη υποδόση το καλοκαίρι θα συνδεθεί με την πρόοδο σε μια σειρά από προαπαιτούμενα, όπως οι ιδιωτικοποιήσεις, το ταμείο αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας και τη νομοθεσία για τον τομέα της ενέργειας.

Ο «οδικός χάρτης» για το χρέος 

Το ζήτημα του ελληνικού χρέους σε ρυθμιστεί, όπως αποφασίστηκε, σε τρεις φάσεις:

Βραχυπρόθεσμα συμφωνήθηκε μια πρώτη δέσμη μέτρων που θα εφαρμοστεί μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και έως τα τέλη του προγράμματος το 2018. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν ένα πιο ήπιο προφίλ αποπληρωμής των δανείων του EFSF με βάση την μέση, σταθμισμένη ωρίμανση και την χρήση διαφοροποιούμενης στρατηγικής του EFSF/ESM για τη μείωση του επιτοκιακού κινδύνου. 

Μεσοπρόθεσμα, και δεδομένου ότι το ελληνικό πρόγραμμα θα έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία, θα εφαρμοστεί μια δεύτερη σειρά μέτρων. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και η επιστροφή στην Αθήνα των κερδών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα. 

Η χρησιμοποίηση των 20 δισ. ευρώ που περίσσεψαν από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Χωρίς να κάνουν ρητή αναφορά, οι Ευρωπαίοι αναφέρονται σε δάνεια που του ΔΝΤ προς την Ελλάδα και ενδεχομένως σε διμερή δάνεια των χωρών μελών προς το χωρα μας στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος (2010). Το πλεονέκτημα αυτών των αποφάσεων είναι ότι θα επιτρέψουν αφενός τη μεγαλύτερη συγκέντρωση του χρέους στον ΕΜΣ, ώστε να μπορέσει να σχεδιάσει πιο εύκολα την αποπληρωμή του. Επιπλέον από το ΔΝΤ η Ελλάδα δανείζεται με 4-5%, ενώ εάν τα δάνεια πάνε στον ΕΜΣ το επιτόκιο είναι μεν κυμαινόμενο αλλά κινείται σήμερα περίπου στο 0,5%.

Επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων με επιβολή πλαφόν στους τόκους, ενώ το πρόσθετο κόστος που αυτό θα συνεπάγεται για την ΕΜΣ θα καταβάλλεται από την Ελλάδα αργότερα.
 

Μακροπρόθεσμα, όπως τονίζεται, το Eurogroup είναι αισιόδοξο ότι η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας για τα βασικά μέτρα της ελάφρυνσης του χρέους μαζί με την επιτυχημένη εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος του ESM και την επίτευξη του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα θα επαναφέρουν το ελληνικό χρέος σε ένα βιώσιμο δρόμο. «Tην ίδια ώρα, το Eurogroup συμφώνησε στην δημιουργία ενός δημοσιονομικού μηχανισμού έκτακτης ανάγκης που θα ενεργοποιηθεί μετά το πρόγραμμα του ESM για να διασφαλίσει την βιωσιμότητα και μακροπρόθεσμα σε περίπτωση που ένα δυσμενέστερο σενάριο κάνει την εμφάνισή του» αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση του Eurogroup. 

Ολόκληρο το ανακοινωθέν

To Εurogroup καλωσορίζει το Staff-level agreement που συμφωνήθηκε μεταξύ της Ελλάδας και των θεσμών.

Παράλληλα το Eurogroup τονίζει με ικανοποίηση τη συμφωνία μεταξύ των ελληνικών αρχών και των θεσμών για τον προληπτικό μηχανισμό, όπως συμφωνήθηκε στο ανακοινωθέν της 9ης Μαΐου και ειδικότερα την πιθανή υιοθέτηση μόνιμων διαρθρωτικών μέτρων (σ.σ. δημοσιονομικός κόφτης), συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τα έσοδα, που θα συμφωνηθούν με τους θεσμούς.

Αυτός παρέχει περαιτέρω διασφαλίσεις ότι η Ελλάδα θα επιτύχει τους στόχους του ESM για τα πρωτογενή πλεονάσματα (3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα).

Παράλληλα το Eurogroup καλωσορίζει την νομοθέτηση από την ελληνική βουλή των περισσότερων prior actions της πρώτης αξιολόγησης και ιδιαίτερα την υιοθέτηση παραμετρικών δημοσιονομικών μέτρων που αντιστοιχούν στο 3% του ΑΕΠ που θα επιτρέψουν να επιτευχθούν οι στόχοι του 2018, αλλά και το άνοιγμα της αγοράς για την πώληση δανείων, όπως επίσης την δημιουργία του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων που θα είναι πλήρως ανεξάρτητο.

Το Eurogroup έδωσε εντολή στο EWG να επιβεβαιώσει τις επόμενες ημέρες την πλήρη εφαρμογή όλων των προαπαιτουμένων και ειδικότερα τις διορθώσεις στη νομοθεσία για το άνοιγμα της αγοράς πώλησης δανείων, της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης αλλά και την ολοκλήρωση όλων των προαπαιτούμενων από το μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων.

Μετά την πλήρη εφαρμογή όλων των προαπαιτούμενων και υπό την αίρεση της έγκρισης από τα εθνικά κοινοβούλια το ESM αναμένεται να εγκρίνει το συμπληρωματικό ΜοU και την δεύτερη δόση του προγράμματος.

Η δεύτερη δόση του προγράμματος ανέρχεται στα 10,3 δισ. ευρώ και θα δοθεί στην Ελλάδα σε δόσεις, η πρώτη εκ των οποίων θα καταβληθεί τον Ιούνιο (7,5 δισ.) ώστε να καλύψει ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους αλλά και να επιτρέψει την αρχική κάλυψη καθυστερούμενων οφειλών ως μέσου για την στήριξη της πραγματικής οικονομίας (σ.σ. ληξιπρόθεσμα χρέη Δημοσίου).

Οι επόμενες δόσεις που θα καταβληθούν για την κάλυψη καθυστερούμενων οφειλών και την κάλυψη περαιτέρω υποχρεώσεων για το χρέος θα καταβληθούν μετά το καλοκαίρι. Οι δόσεις για την εκκαθάριση οφειλών θα είναι υπό την αίρεση αναφοράς των ευρωπαϊκών θεσμών για την πορεία της εκκαθάρισης. Οι δόσεις για την περαιτέρω εξυπηρέτηση του χρέους θα σχετίζονται με ορόσημα που αφορούν τις ιδιωτικοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένου του νέου Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων, της εταιρικής διακυβέρνησης στις τράπεζες, τη ΓΓΔΕ, τον ενεργειακό κλάδο. Tα ορόσημα θα αξιολογηθούν από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και θα επαληθευτούν από το EWG και το ESM.

Σε συνέχεια της ανακοίνωσης της 9ης Μαίου και υπό την προοπτική της πλήρους ολοκλήρωσης όλων των προαπαιτούμενων από την Ελλάδα και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, το Eurogroup εξέτασε τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους.

To Εurogroup αξιολόγησε τη βιωσιμότητα του χρέους σε σχέση με το δείκτη των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών (GFN): Με βάση το κύριο σενάριο αυτές οι δαπάνες θα πρέπει να παραμείνουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος μεσοπρόθεσμα και ακολούθως κάτω από το 20% του ΑΕΠ.

Το Eurogroup τονίζει το μεσοπρόθεσμο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ για το 2018 και υπογραμμίζει την τη σημασία μιας δημοσιονομικής πορείας σε συνάφεια με τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο της ΕΕ. To Εurogroup θυμίζει τις παρακάτω γενικές κατευθυντήριες αρχές για πιθανά επιπρόσθετα μέτρα για το χρέος που συμφωνήθηκαν στις 9 Μαίου:

1.Τη διευκόλυνση πρόσβασης στις αγορές για να αναπληρωθεί το κρατικό χρέος με ιδιωτικό

2. Tην εξομάλυνση του προφίλ πληρωμών

3. Kίνητρα για τη διαδικασία αναπροσαρμογής ακόμα και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος

4. Ευελιξία για αβέβαιες εξελίξεις στην αύξηση του ΑΕΠ και τα επιτόκια στο μέλλον.

Στις 9 Μαίου το Eurogroup επαναβεβαίωσε ότι το ονομαστικό κούρεμα εξαιρείται και πως όλα τα μέτρα που θα αναληφθούν θα ευθυγραμμίζονται με τους νόμους της ΕΕ και των ESM και EFSF.

Με γνώμονα αυτές τις αρχές και υπό την προϋπόθεση ολοκλήρωσης του τεχνικού μέρους της όλης εργασίας από το EWG, το Eurogroup συμφώνησε σήμερα σε ένα πακέτο μέτρων για το χρέος, τα οποία θα εφαρμοστούν σταδιακά, ώστε να καλύψουν τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες και θα είναι προκαθορισμένα πλήρως ευθυγραμμισμένο με το πρόγραμμα του ESM.

Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, το Eurogroup συμφωνεί σε ένα πρώτο πακέτο μέτρων, που θα τεθεί σε εφαρμογή μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης έως και το τέλος του προγράμματος και θα περιλαμβάνουν:

– Χαλάρωση του «προφίλ» αποπληρωμών των δανείων του EFSF βάσει των τρέχοντων σταθμισμένων ωριμάνσεων

– Χρήση της διευρυμένης στρατηγικής χρηματοδότησης των ESM/EFSF για να μειωθεί ο κίνδυνος των επιτοκίων χωρίς να επιβαρύνονται οικονομικά οι χώρες που συμμετείχαν αρχικά στο πρόγραμμα

– Επιβολή ορίου στην αύξηση επιτοκιακού περιθωρίου που αφορούν την επαναγορά χρέους του 2ου ελληνικού προγράμματος για το 2017.

Το Eurogroup ζήτησε από τις διοικήσεις ESM και EFSF να θέσουν σε εφαρμογή αυτά τα μέτρα βάσει των κανονισμών τους, αφού έχει γίνει πρώτα προπαρασκευαστική εργασία από το EWG και όπου κριθεί απαραίτητο, να προετοιμαστεί η λήψη αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα των ESM και EFSF.

Η απόφαση για τη χαλάρωσης του προφίλ πληρωμών των δανείων του EFSF και της μείωσης του κινδύνου των επιτοκίων είναι δράσεις που πρέπει να αναληφθούν κατά προτεραιότητα. Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, το Eurogroup αναμένει την πιθανή εφαρμογή του δεύτερου μέρους των προαπαιτούμενων μέτρων, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος του ESM

Αυτά τα μέτρα θα τεθούν σε εφαρμογή εάν η επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους την οποία θα συντάξουν οι θεσμοί στο τέλος του προγράμματος δείξει ότι είναι απαραίτητα ώστε να επιτευχθεί το όριο του GFN. Tα μέτρα υπόκεινται στη θετική αξιολόγηση των θεσμών και του Eurogroup για την εφαρμογή του προγράμματος.

– Κατάργηση της αύξησης του επιτοκιακού περιθωρίου για την αποπληρωμή της δόσης για το χρέος του 2018.

– Χρήση των κερδών του 2014 από τα ελληνικά ομόλογα από τον λογαριασμό του ESM, την παροχή στην Ελλάδα των κερδών από ANFA και SMPs (από το δημοσιονομικό έτος 2017) και την χρήση τους ως «μαξιλάρι» για τη μείωση των μελλοντικών χρηματοδοτικών αναγκών,

– Διαχείριση παθητικού – πρόωρη μερική αποπληρωμή των υπαρχόντων επισήμων δανείων προς την Ελλάδα, με μείωση του επιτοκιακού κόστους και επέκτασης της περιόδου ωρίμανσης.

– Εφόσον απαιτηθεί αναδιάρθρωση για ορισμένα δάνεια του ESFF (π.χ. παράταση του χρόνου αποπληρωμής, αναδιάρθρωση των αποσβέσεων του EFSF και της επιτοκιακής διαφοράς) ώστε το ύψος του GFN να παραμείνει στο επίπεδο που έχει ορισθεί, για να είναι σύμφωνο το ΔΝΤ αλλά χωρίς εξτρά επιβάρυνση του EFSF ή των κρατών που συμμετείχαν αρχικά στο πρόγραμμα.

Μακροπρόθεσμα το Eurogroup είναι πεπεισμένο ότι η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας στα βασικά χαρακτηριστικά για το χρέος, μαζί με την επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος από την Ελλάδα και την επίτευξη των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα, θα φέρει το ελληνικό χρέος σε βιώσιμο μονοπάτι τόσο σε μεσοπρόθεσμο όσο και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και θα επιτρέψει τη σταδιακή επιστροφή στις αγορές.

Την ίδια στιγμή το Eurogroup συμφωνεί σε έναν προληπτικό μηχανισμό για το χρέος που θα τεθεί σε εφαρμογή μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος και θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους σε μακροχρόνιο ορίζοντα ακόμη και στην περίπτωση που υπάρξει το χειρότερο σενάριο.

Το Eurogroup θα εξετάσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού εάν χρειαστούν επιπλέον μέτρα για το χρέος ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για τις χρηματοδοτικές ανάγκες. Αυτός θα είναι υπό την αίρεση του Eurogroup, το οποίο και θα επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα συμμορφώνεται με τις δεσμεύσεις του SGP.

Αυτός ο μηχανισμός θα περιλαμβάνει μέτρα για περαιτέρω αναδιάρθρωση των δανείων του EFSF αλλά και την αναβολή πληρωμών επιτοκίων. Επίσης το Eurogroup δεσμεύεται για μακροχρόνια τεχνική βοήθεια με στόχο την αύξηση της ελληνικής ανάπτυξης.

Το Eurogroup αναγνωρίζει ότι μετά από το ιδιαίτερα εκτεταμένο χρονικό διάστημα για την εξέταση της βιωσιμότητας του χρέους δεν μπορούν να γίνουν περαιτέρω προβλέψεις, μόνο υποθέσεις, με δεδομένη και την υψηλή αβεβαιότητα για τις μακροοικονομικές εξελίξεις.

Με την προοπτική της επερχόμενης επιτυχούς ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης και της συμφωνίας για την ανακούφιση χρέους, το Eurogroup καλωσορίζει την πρόθεση του ΔΝΤ να προτείνει στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου να εγκρίνει την επίτευξη χρηματοδοτικής συμφωνίας πριν από το τέλος του 2016, δεδομένο που θα βοηθήσει στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών και δομικών μεταρρυθμίσεων.

Αναγνωρίζεται πως σε συνάφεια με τους κανόνες του ΔΝΤ η έγκριση αυτής της συμφωνίας θα βασιστεί σε μία νέα Ανάλυση Βιωσιμότητας του χρέους και της αξιολόγησης των πιθανών μέτρων ανακούφισης του χρέους που καταγράφηκαν παραπάνω.

Η πιθανή ελάφρυνση του χρέους θα εφαρμοστεί μετά το τέλος του προγράμματος στα μέσα του 2018 και ο τρόπος θα αποφασιστεί από το Eurogroup και με βάσει την αναθεωρημένη Ανάλυση Βιωσιμότητας του Χρέους και σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, υπό την αίρεση της πλήρους εφαρμογής του προγράμματος.

Το Eurogroup παραμένει έτοιμο, όπως συμβαίνει σταθερά, να στηρίξει την ολοκλήρωση μελλοντικών αξιολογήσεων βάσει του πακέτου μέτρων που συμφωνήθηκαν σήμερα, συμπεριλαμβανομένου του προληπτικού μηχανισμού.

Το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι η εφαρμογή του προγράμματος, καθώς και των στόχων, θα εξετάζονται σε σταθερά χρονικά διαστήματα με βάση τα στοιχεία που θα παρέχουν οι θεσμοί.