Την τελευταία του πνοή άφησε το Σάββατο 28 Μαΐου ο καθηγητής πανεπιστημίου και στέλεχος της Δημοκρατικής Αριστεράς Ιωάννης Τσαμουργκέλης, χτυπημένος από τον καρκίνο.

Η κηδεία του θα γίνει σήμερα στις 17:30 στο νεκροταφείο Αμαρουσίου. Σύμφωνα με ανάρτηση που έγινε στη σελίδα του στο Facebook επιθυμία του, αντί στεφάνων, είναι να δοθούν τα χρήματα υπέρ ιδρυμάτων. Στο προαύλιο της εκκλησίας θα υπάρχει κουτί του ιδρύματος «Η Κιβωτός».

Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Θανάσης Θεοχαρόπουλος προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

«Η Δημοκρατική Αριστερά αποχαιρετά με οδύνη τον φίλο και σύντροφο Γιάννη Τσαμουργκέλη. Πάλεψε έως την τελευταία στιγμή με γενναιότητα, κουράγιο και αξιοπρέπεια την περιπέτεια της υγείας του. Μέχρι πριν λίγες ημέρες έδινε διαλέξεις, έγραφε κείμενα και με ρηξικέλευθες, προοδευτικές ιδέες συνεισέφερε στον κοινό μας στόχο: την ανασυγκρότηση του ευρύτερου προοδευτικού χώρου. Δεν δίσταζε να πάει κόντρα στο ρεύμα, δεν έμενε σε βεβαιότητες του παρελθόντος. Ο Γιάννης Τσαμουργκέλης ο οποίος τα τελευταία χρόνια είχε σταθερή και πολύτιμη συνεργασία με τη Δημοκρατική Αριστερά αφήνει μια μεγάλη παρακαταθήκη στον προοδευτικό κόσμο με τις ιδέες, τις ανησυχίες και τα κείμενα του. Μέλος της επιτροπής διαλόγου για τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις πάλευε για έναν ισχυρό προοδευτικό φορέα. Γιάννη θα σε θυμόμαστε πάντα και θα παλέψουμε να μετουσιώσουμε τις ιδέες σου σε πράξεις».

Ποιος ήταν ο Γιάννης Τσαμουργκέλης

Γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1960. Αποφοίτησε από το Οικονομικό της Νομικής το 1986. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου το 1987, ενώ το 1990 αναγορεύτηκε διδάκτωρ (D.Phil) του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Ο τίτλος της διδακτορικής του διατριβής είναι «Unions and investment in UK manufacturing sector 1950-1987».

Την διετία 1990-1992 απασχολήθηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στον Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Την περίοδο 1992-1998 δίδαξε στο American College of Greece, DEREE, ενώ εργάστηκε στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο από το 2010 μέχρι το 2012.

Διετέλεσε σύμβουλος του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας σε θέματα αποκρατικοποιήσεων, αγοράς εργασίας και εργασιακών σχέσεων την τριετία 1993-1996 ενώ αμέσως μετά (1996-1997) ανέλαβε Πρόεδρος του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας. Την περίοδο 1996-1999 εργάσθηκε ως Σύμβουλος Διοίκησης στον Διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, Θεόδωρο Καρατζά.

Την τριετία 1999-2002 βρέθηκε στη θέση του Διευθύνοντος Σύμβουλου της Εθνικής Χρηματιστηριακής, κατόπιν του Γενικού Διευθυντή στη Γενική Τράπεζα (2002-2004) και Διευθυντή Διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας (2004-2005). Την διετία 2006-2008 εργάσθηκε ως οικονομικός σύμβουλος της Συνεταιριστικής Τράπεζας Λέσβου-Λήμνου, της Ένωσης Ελληνικών Συνεταιριστικών Τραπεζών και της ναυτιλιακής εταιρίας Naftotrade Shipping and Commercial SA. Από το 2010 εκτελούσε χρέη Διευθύνοντος Συμβούλου στην Εταιρεία Διαχείρισης και Αξιοποίησης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Επίσης είχε εργασθεί ως Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Τραπεζών.

«Οι συνένοχοι», ένα βιβλίο-κύκνειο άσμα

Ένα βιβλίο- κύκνεια άσμα, για τα παιχνίδια των τραπεζών, άφησε, πριν φύγει από τη ζωή, ο καθηγητής Γιάννης Τσαμουργκέλης. Είναι το έργο «Οι συνένοχοι - Ο ρόλος των τραπεζών και του ευρώ στην ευρωπαϊκή και ελληνική κρίση», που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες από τις εκδόσεις Παπαζήση και το οποίο έγραφε δίνοντας μάχη με τον καρκίνο.

«Δεν είναι μόνο οι πελατειακές σχέσεις, δεν είναι μόνο οι ιδεολογικοί φορείς του συστήματος (κόμματα, βιομήχανοι, συνδικάτα ) δεν είναι μόνο η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, δεν είναι μόνο η διόγκωση του δημοσίου, δεν είναι μόνο η αλόγιστη επέκταση των κοινωνικών δαπανών, δεν είναι μόνο η παραοικονομία, δεν είναι μόνο η κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα , δεν είναι μόνο η δημοσιοϋπαλληλικές συντεχνίες, δεν είναι μόνο η ανεπαρκείς ηγεσίες, δεν είναι μόνο το νόμισμα… Είναι και οι τράπεζες που έχουν το μερίδιό τους στην ελληνική κρίση»

Αυτό είναι σε λίγες λέξεις το βιβλίο-μελέτη 390 σελίδων. Ο επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Οικονομικής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, που είχε μακρά εμπειρία σε ανώτατες θέσεις τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, επιχειρεί αυτό που δεν έχει μελετηθεί σε βάθος από τους πάσης φύσεως αναλυτές.

Αρνούμενος την αριστερή καταγγελτική ρητορική που λέει ότι οι τράπεζες είναι απλώς μέρος της ιμπεριαλιστικής ανάπτυξης του καπιταλισμού, αλλά και μιας υπερφιλελεύθερης αντίληψης που θεωρεί πως apriori επιτελούν κάποιο θεάρεστο έργο, αναδεικνύει αυτό που φαίνεται, αλλά οι πλείστοι δημοσιολογούντες παρακάμπτουν. Ποιο; Τη σχέση (άρα και την ευθύνη ) δανειστή - δανειζόμενου. Διότι- τονίζει- σε ένα ορθολογικό κόσμο με πλήρη πρόσβαση στην φερεγγυότητα του δανειστή (τράπεζα) όσο και του δανειζόμενου (επιχείρηση, κράτος) είναι ο δανειστής που έχει τον τελευταίο λόγο εκτιμώντας τις πιθανότητες αποπληρωμής.

«Είναι οι τράπεζες που με τη χρηματοδότηση τους μετουσιώνουν σε συναλλαγή την απόφαση της ανάθεσης κατασκευής έργων με δόλιες διαδικασίες ή την πρόσληψη ημετέρων, ή την αναπαραγωγή των προβληματικών επιχειρήσεων του δημοσίου τομέα, χωρίς τον έλεγχο χρήσης των κεφαλαίων. Είναι οι τράπεζες που αποδέχονται τη χρηματοδότηση του ιδιώτη του ενώ δεν πληρούνται τα κριτήρια. Είναι οι τράπεζες που ενεργοποιούν παράτυπες μεθόδους χρηματοδότησης στεγαστικών δανείων που τροφοδοτούν την παραοικονομία και τη φοροδιαφυγή με την ανοχή και τη σύμπραξη του κράτους. Είναι οι τράπεζες που χρηματοδοτούν το δημόσιο τομέα αγοράζοντας τα ομόλογα που εκδίδει, παρά το γεγονός ότι γνωρίζουν τη δεσμευμένη χρήση αυτών των κεφαλαίων από τον τρόπο ανάπτυξης του πελατειακού πολιτικού συστήματος» αναφέρεται στο βιβλίο.

Συνεπώς; Τι πρέπει να γίνει; Αν θέλουμε να αλλάξουμε το ελληνικό καπιταλιστικό μόρφωμα -λέει ο συγγραφέας- πρέπει να μεταρρυθμίσουμε το τραπεζικό σύστημα. Και σαν πρώτο μέτρο προτείνει την αύξηση του αριθμού των τραπεζών, ώστε να υπάρξει ο μεγαλύτερος δυνατός ανταγωνισμός σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Συνολικά στη χώρα μας λειτουργούσαν 58 τράπεζες και πιστωτικοί οργανισμοί, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015. Στο ίδιο χρονικό διάστημα λειτουργούσαν στη Γερμανία 1838, στη Γαλλία 906, στην Αυστρία 711, στην Ιταλία 682, στην Ιρλανδία 537 , στο Λουξεμβούργο 325, , στην Ισπανία 319, στη Φιλανδία 303, στην Ολλανδία 227, στην Πορτογαλία 158, στο Βέλγιο 116.

Όσον αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης με 33, 5 δισ. ευρώ (2014 ) ενώ στην Πορτογαλία ήταν 10, 8 δισ., στο Βέλγιο 4, 2 δισ., στην Αυστρία 3, 8 δισ. και στην Ολλανδία 3 δισ.

«Έξοδος από την κρίση με κάθε κόστος. Όχι άλλος χαμένος χρόνος. Το μέγα ζητούμενο είναι η επιτυχημένη εφαρμογή του τρίτου μνημονίου» είναι το δόγμα του καθηγητή.