Την αλλαγή του νόμου έτσι ώστε όσοι χρωστούν στην Εφορία να μην θεωρούνται αυτομάτως και φοροφυγάδες και να μην διώκονται ποινικά, εξετάζει τώρα η κυβέρνηση, σύμφωνα με την εφημερίδα «Τα Νέα». Το νέο σχέδιο για την αλλαγή των ποινικών κυρώσεων αναμένεται να κατατεθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ στην οποία ισχύει το καθεστώς των συλλήψεων για χρέη στην Εφορία. Μόνο το 2013 η οικονομική αστυνομία συνέλαβε 3.072 άτομα για οφειλές προς το δημόσιο που άγγιξαν τα 10 δισ. ευρώ, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2014 μόνο 717.
 

Σχέδια για διαγραφή χρεών 25-50 δισ. ευρώ στην Εφορία

Νέα «σεισάχθεια» για χρέη στο Δημόσιο σχεδιάζουν στην κυβέρνηση. Η απόφαση θεωρείται ήδη ειλημμένη και αποτελεί προτεραιότητα για τον υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, ο οποίος αναμένεται να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες για γενική διαγραφή δισεκατομμυρίων ευρώ από οφειλές νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην Εφορία.

Ωστόσο κυβέρνηση και τρόικα ερίζουν ως προς το πόσο βαθύ πρέπει να είναι το «κούρεμα». Πιο ένθερμοι μάλιστα για να σβηστούν οι οφειλές εμφανίζονται να είναι οι δανειστές!

Εκθεση της Ομάδας Δράσης του κ. Χορστ Ράιχενμπαχ, την οποία έχει στα χέρια του το υπουργείο Οικονομικών και αποκαλύπτει το «business stories», υποδεικνύει στην κυβέρνηση ότι από τα 67,5 δισ. των ληξιπροθέσμων χρεών προς το Δημόσιο πρέπει να διαγραφούν τουλάχιστον τα 50 δισ. ευρώ! Τόσα υπολογίζουν πως είναι «αέρας κοπανιστός» από πρόστιμα που είναι γραμμένα και βεβαιωμένα στα βιβλία της Εφορίας αλλά δεν μπορούν να εισπραχθούν.

Από την άλλη, κυβερνητικός παράγοντας που μίλησε στο «b.s.» εκτιμά ότι μόνο τα 25 από τα 67,5  δισ. είναι τα πρόστιμα που μπορούν να διαγραφούν. «Θέλουμε να διαγραφούν τα πρόστιμα, όχι οι φόροι που χρωστούν οι φορολογούμενοι», είπε η ίδια πηγή.
 

Το σχέδιο της κυβέρνησης

Το θέμα συζήτησαν σε κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχαν στο υπουργείο Οικονομικών ο κ. Χαρδούβελης και ο κ. Ράιχενμπαχ.

Στην κυβέρνηση ετοιμάζονται έτσι να δώσουν λύση σε δύο κατευθύνσεις:

α) Να μειωθούν οι ποινές και οι προσαυξήσεις που θα επιβάλλονται στο μέλλον για χρέη και παραβάσεις στην Εφορία. Το «ποινολόγιο» θα αλλάξει, ωστόσο δεν υπάρχουν περιθώρια για πολύ μεγάλες μειώσεις.

Αυτό που εκτιμάται πως μπορεί να μειωθεί κάπως είναι οι τόκοι υπερημερίας, με τους οποίους επιβαρύνεται το χρέος στο Δημόσιο όταν καταστεί ληξιπρόθεσμο (περίπου 7,5% ετησίως). Και αυτοί, όμως, μόνο μετά από πολλές δεκαετίες μπορεί να αυξηθούν υπέρογκα.

Και ως προς τα πρόστιμα, πάντως, αρμόδια πηγή θύμιζε ότι «για εικονικές συναλλαγές είναι πια στο 50%. Πόσο μπορεί να μειωθούν ακόμα; Στο 10%; Τότε θα συμφέρει κάθε απατεώνα να κάνει 10 απάτες και αν τον πιάσουν, να πληρώνει μόνο τη μία»!

Και έτσι, όμως, οι όποιες αλλαγές δεν μπορούν να ισχύσουν πριν από το 2015, γιατί δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται διαφορετικά οι ίδιες παραβάσεις εφόσον έγιναν μέσα στην ίδια φορολογική περίοδο (στο 2014 δηλαδή). 

β) Αμεσα όμως θα σβηστούν τα πρόστιμα που έχουν ήδη σωρευτεί και επιβαρύνουν τα παλαιά χρέη στην Εφορία. Αυτά τα υπολογίζουν σε περίπου 25 δισ. ευρώ και προέρχονται κυρίως από το μακρινό παρελθόν (εκτοξεύτηκαν προ 20ετίας στα ύψη επί Γιάννου Παπαντωνίου, όταν είχαν ισχύσει ποινές έως 500% που δεν απέδωσαν τίποτε και εν συνεχεία μειώθηκαν).

 «Δεν γίνεται αλλιώς», λένε οι ίδιοι παράγοντες, εξηγώντας ότι «ήδη τα ληξιπρόθεσμα αυξάνονται 1 δισ. τον μήνα και από τον Αύγουστο θα τα δούμε να φτάνουν στο 1,2 δισ. ευρώ κάθε μήνα! Πού θα φτάσουν τα χρέη αυτά μαζί με τις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα το 2015; Στα 100 δισ. ευρώ;».

Αν και δεν έχουν ακόμα καταλήξει ποιοι θα ευνοηθούν και ποιοι θα αποκλειστούν από το μέτρο, το βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών του είναι πως «αν ο άλλος βουλιάζει ήδη στα χρέη γιατί δεν πλήρωσε τους φόρους του, τότε παρατάει κάθε προσπάθεια να πληρώσει και αυτούς που έρχονται». Θεωρούν δηλαδή πως 2,8 εκατομμύρια οφειλέτες που χρωστούν τα 67,5 δισ. ευρώ έχουν βγει πια «εκτός μάχης» και δεν υπάρχει προοπτική να πληρώσουν ξανά φόρους.  Σκέφτονται ήδη όμως και δικλίδες ασφαλείας για όσους μπορεί να έκαναν κατάχρηση του μέτρου: «Αν κάποιος έχει βουλιάξει την εταιρεία του και έχει βγάλει λεφτά στο εξωτερικό, το χρέος θα αναβιώνει όταν δει η Εφορία ότι τα έχει φέρει ξανά στη χώρα για να αγοράσει, π.χ., ακίνητα», λένε οι ίδιες πηγές.
 

Με εντολή Ράιχενμπαχ και ΔΝΤ

Οχι άλλα «τρελά» πρόστιμα είναι και η εντολή της ομάδας Ράιχενμπαχ. Τα ειδικά κλιμάκια της τεχνικής βοήθειας ερεύνησαν το θέμα των προστίμων και των ληξιπρόθεσμων χρεών πάνω στο οποίο παίχτηκε μεγάλος πολιτικός τζόγος σε όλες τις προεκλογικές αναμετρήσεις των περασμένων δέκα ετών στη χώρα μας.

Η έρευνα οδήγησε τους ειδικούς της Ε.Ε. και του ΔΝΤ στο συμπέρασμα ότι χρόνο με τον χρόνο τα πρόστιμα αυξάνονται πολύ περισσότερο απ’ όσο οι απλήρωτοι φόροι, αφού επιβάλλονταν στα τυφλά, χωρίς να εξετάζεται το σε ποιους και το γιατί, ούτε όμως και αν πλήρωσε ποτέ κανείς τίποτε από όλα αυτά.

Με στοιχεία που βρήκαν στην 7η έκθεση αξιολόγησης της φορολογικής διοίκησης, αποκαλύπτουν ότι ενώ στην πενταετία 2000-2004 τα πρόστιμα και οι τόκοι αντιστοιχούσαν περίπου στο 50% των χρεών στην Εφορία, το 2012 έφτασαν στο 73% - με τάσεις ανόδου το 2013 και 2014!

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;

- Το 2004, από τα 20 δισ. ευρώ που ήταν τα ληξιπρόθεσμα χρέη στην Εφορία, τα 10 δισ.  (ή 48% του συνόλου) ήταν πρόστιμα και προσαυξήσεις.
- Το 2009 που τα χρέη έφτασαν στα 30 δισ. ευρώ, τα πρόστιμα εκτινάχθηκαν στα 21,5 δισ. ευρώ (72% του συνόλου).
- Το 2012 τα ληξιπρόθεσμα έφτασαν στα 50 δισ. ευρώ, αλλά παρά την άγρια υπερφορολόγηση, μόνον τα 11 δισ. (22% του συνόλου) ήταν απλήρωτοι άμεσοι φόροι εισοδήματος. Ο απλήρωτος ΦΠΑ ήταν μόλις 2 δισ. ευρώ (4% του συνόλου), ενώ τα πρόστιμα (παρότι προσωρινά είχαν μειωθεί το 2010 με τη ρύθμιση τελευταίας ευκαιρίας που εφάρμοσε τότε η κυβέρνηση) εκτινάχθηκαν τελικά στα 36,5 δισ. ευρώ ή 73% του συνόλου!

Με τα νεότερα δεδομένα, όμως, ακόμα και τα στοιχεία αυτά ξεπεράστηκαν! Με τα μαζεμένα χαράτσια που καλούνται να πληρώσουν στο β’ εξάμηνο του 2014 οι φορολογούμενοι (εκκαθαριστικά φόρων εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ, τρέχουσες δηλώσεις ΦΠΑ, παλαιότερες δόσεις χρεών στο Δημόσιο κ.λπ.) το ποσοστό των προστίμων στα ληξιπρόθεσμα εκτιμάται ότι ξεπερνά ήδη το 75% (τα 50 από τα 67,5 δισ. ευρώ) και οδεύει στο 80% τους επόμενους μήνες!

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, στην έκθεσή της η κοινή ομάδα ΔΝΤ και Ε.Ε. επικρίνει ανοιχτά την κυβέρνηση γιατί δεν προχωρά πιο αποφασιστικά στη μαζική διαγραφή προστίμων που έχουν επιβληθεί.

Επισημαίνουν μάλιστα ότι ενώ μετά πολλών βασάνων θεσμοθετήθηκε η διαγραφή χρεών (τον Απρίλιο του 2013), η διαδικασία παραμένει δυσκίνητη και χρονοβόρα και δεν λειτουργεί. Κάνουν συστάσεις για την επιτακτική ανάγκη αναθεώρησης των διαδικασιών διαγραφής οφειλών, επισημαίνοντας ότι η διαδικασία αυτή πρέπει να εκλαμβάνεται ως «λογιστική διευθέτηση» και όχι ως απώλεια εσόδων, επειδή δεν υπάρχουν τέτοια αφού δεν εισπράττονται. Δεσμεύονται μάλιστα ότι θα παρακολουθούν στενά το θέμα και θα προβούν εκ νέου στην αξιολόγηση των διαδικασιών.