Το τελευταίο διάστημα όμως φαίνεται πως ξύπνησαν τα παλιά πάθη και οι αντιθέσεις. Σε τέτοιο βαθμό που δυο βαλκανικές χώρες, μέλη του ΝΑΤΟ, απευθύνθηκαν στον ΓΓ της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας Γενς Στόλντενμπεργκ. Η υπουργός Άμυνας της Αλβανίας Μιμί Κοντέλη και ο Κροάτης συνάδελφός της Νταμίρ Κρίτσεβιτς, έχουν εκτιμήσει ότι με την πολιτική που ακολουθεί η Σερβία θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Οι δυο πολιτικό αναφέρονται εμμέσως πλην σαφώς στο σερβικό τρένο που εκτελεί το δρομολόγιο Βελιγράδι - βόρειο Κοσσυφοπέδιο και φέρει την επιγραφή «Το Κοσσυφοπέδιο είναι Σερβία». 

Το εκρηκτικό θέμα του εθνικισμού δεν είχε ποτέ πραγματικά απαλειφθεί, αλλά είχε καταλαγιάσει λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος από το εξωτερικό, πιστεύει ο πολιτικός επιστήμονας Νέναντ Ζάκοσεκ από το Ζάγκρεμπ και επιστημονικός σύμβουλος στο Ίδρυμα Φρίντριχ Έμπερτ. Και συμπληρώνει πως οι διαφορές στάθηκε δυνατόν για χρόνια να μην αναδεικνύονται διότι υπήρχε η προοπτική ένταξης των χωρών αυτών στην ΕΕ. «Τώρα οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις αποκτούν μια αρνητική δυναμική. Η απογοήτευση του κόσμου από την ΕΕ γίνεται όλο και μεγαλύτερη» λέει ο Νέναντ Ζάκοσεκ. 

Καταλυτική η συμβολή ΕΕ και ΗΠΑ στην περιοχή 

Επισήμως βεβαίως κανείς δεν έχει δηλώσει ότι δεν υπάρχουν προοπτικές ένταξης των βαλκανικών χωρών, ωστόσο είναι σαφές πως στο άμεσο μέλλον δεν πρόκειται να υπάρξουν νέα μέλη στην ΕΕ. Η ΕΕ έχει άλλες έγνοιες αυτή την περίοδο. Κι έτσι εθνικιστές πολιτικοί δράττουν την ευκαιρία για να παίξουν επικίνδυνα παιχνίδια στα Βαλκάνια και δυστυχώς όχι μόνο λεκτικά, όπως επισημαίνει ο Νέναντ Ζάκοσεκ. «Υπάρχουν δυνάμεις που όλο και πιο συχνά και με μεγαλύτερη ένταση θέτουν θέμα συνόρων. Κυρίως στη Σερβία, διότι η χώρα δεν είναι ικανοποιημένη από την έκβαση των πολέμων. Αλλά και η Αλβανία και η FYROM θέτουν παρόμοια θέματα», συμπληρώνει ο Κροάτης ειδικός. 
 
Για μεγάλο διάστημα το θέμα της αλλαγής των συνόρων ήταν ταμπού. Ωστόσο εάν οι Αμερικανοί αποσυρθούν από τα Βαλκάνια και η ΕΕ συνεχίσει να ασχολείται μόνο με τα δικά της ζητήματα, τότε οι εθνικιστικές τάσεις είναι πολύ πιθανόν να ενδυναμωθούν και να αποκτήσουν νέα δυναμική. Ο ρόλος της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι καταλυτικός στα Βαλκάνια για την αποσόβηση παρόμοιων κρίσεων.