Την εξαιρετικά προβληματική κατάσταση του ελληνικού χρέους αναδεικνύει έρευνα του ESM για τα ρίσκα που εμφανίζουν οι χώρες που έλαβαν βοήθεια από το Ταμείο κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Η έρευνα έχει ως στόχο να βαθμολογήσει τις χώρες προκειμένου να διαπιστώσει σε ποια κατάσταση βρίσκονται σε ότι αφορά το χρέος τους. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι πρόκειται για επιστημονική έρευνα δεν αντανακλά τις θέσεις του Ταμείου και πως θα πρέπει να γίνει προσεκτική ανάλυση για να εξαχθούν συγκεκριμένα πολιτικά συμπεράσματα.
Ωστόσο το γεγονός ότι η χώρας εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ χειρότερη μοίρα έναντι των υπόλοιπων κρατών που μπήκαν σε πρόγραμμα έχει τη σημασία της υπό το πρίσμα και των συζητήσεων που διεξάγονται και της πίεσης του ΔΝΤ για ουσιαστικά μέτρα ελάφρυνσης.
Πόσο μάλλον που κατά μέσο όρο και παρότι προηγήθηκαν τρία προγράμματα προσαρμογής και δισεκατομμύρια χαμηλότοκων δανείων από τους εταίρους η βαθμολογία που λαμβάνει το 2016 είναι ουσιαστικά ίδια με αυτή του 2009 (1,8 έναντι 1,7) και παραμένει στα… κόκκινα.
Η έρευνα χρησιμοποιεί μια σειρά από κριτήρια:
* Δανειακές ανάγκες, συνθήκες και δομή χρέους.
* Οικονομική ισχύς
* Δημοσιονομική θέση
* Χρηματοπιστωτικός τομέας και άλλες ενδεχόμενες υποχρεώσεις
* Θεσμικές παράμετροι (όπως εξηγείται χώρες με καλύτερες θεσμικές και πολιτικές παραμέτρους εκτιμάται ότι είναι καλύτερα εξοπλισμένες να αντιμετωπίσουν πιθανές αρνητικές εξελίξεις)
* Δανεισμός ιδιωτικού τομέα, πίστωση και real estate
Η βαθμολόγηση γίνεται με σκορ 1 έως 4: Η χώρα που κατατάσσεται στο 25% των καλύτερων λαμβάνει βαθμολογία «4» αυτή που είναι στο χειρότερο 25% τη βαθμολογία «1» και χρωματίζονται ανάλογα.
Τα αποτελέσματα της μέτρησης δείχνουν ότι ήδη από το 2005 Ελλάδα και Πορτογαλία θα χαρακτηρίζονταν χώρες με «αυξανόμενα ρίσκα» σε ότι αφορά την εξυπηρέτηση του χρέους και από το 2009 ως χώρες «υψηλού ρίσκου». Κατά τον ίδιο τρόπο Ισπανία και Κύπρος έδειξαν απότομη αύξηση του ρίσκου ήδη από το 2008.
Τρέχοντας το μοντέλο με βάση τα ιστορικά στοιχεία οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι η συγκεκριμένη μέθοδος ανέδειξε τα προβλήματα πολύ πριν οι οίκοι αξιολόγησης αρχίσουν τις υποβαθμίσεις του αξιόχρεου των χωρών, αν και η διαπίστωση γίνεται κατόπιν εορτής.
Aξιοσημείωτο είναι ότι η έρευνα δείχνει ότι με εξαίρεση την Ιρλανδία οι χώρες που μπήκαν σε πρόγραμμα του EFSF/ESM βελτίωσαν την αντίστασή τους κατά τους περισσότερους δείκτες ωστόσο εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω του μέσου όρου των υπόλοιπων χωρών της ευρωζώνης.
