Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών, η οποία υπεραντιστάθμισε την άνοδο του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, καθώς και στη μείωση του πλεονάσματος στα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων. Η συνολική αξία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε άνοδο κατά 23,2%, αλλά οι αντίστοιχες εισαγωγές αυξήθηκαν περισσότερο σε απόλυτους όρους, με αποτέλεσμα την επιδείνωση του συνολικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών σημείωσε άνοδο σε σχέση με εκείνο του Μαρτίου του 2016, κυρίως ως αποτέλεσμα της αύξησης του ελλείμματος του ισοζυγίου καυσίμων, που οφείλεται στην άνοδο των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Αλλά και το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα παρουσίασε μικρή αύξηση, καθώς οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν περισσότερο από τις αντίστοιχες εξαγωγές. Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα παρουσίασαν άνοδο κατά 14,6% σε τρέχουσες τιμές και κατά 11,5% σε σταθερές τιμές.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών παρουσίασε άνοδο κατά 92 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Μάρτιο του 2016, λόγω της βελτίωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων. Ειδικότερα, η βελτίωση του ταξιδιωτικού ισοζυγίου οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση των σχετικών δαπανών κατοίκων στο εξωτερικό ήταν μεγαλύτερη από τη μείωση των δαπανών μη κατοίκων στην Ελλάδα. Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 7,8% και οι αφίξεις δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά (-0,2%).
Τον Μάρτιο του 2017, το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 172 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο του ίδιου μήνα του 2016, κυρίως λόγω της πτώσης των καθαρών εισπράξεων στην κατηγορία των λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων, τα οποία περιλαμβάνουν φόρους και επιδοτήσεις επί των προϊόντων και της παραγωγής. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασε μείωση κατά 45 εκατ. ευρώ λόγω της επιδείνωσης του ισοζυγίου του τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Η εικόνα τριμήνου
Το α' τρίμηνο του 2017, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα ύψους 2,5 δισ. ευρώ, κατά 160 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από την άνοδο των πλεονασμάτων στα ισοζύγια υπηρεσιών, πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Το συνολικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε έλλειμμα κατά 594 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2016, καθώς η άνοδος των εξαγωγών αντισταθμίστηκε από την αύξηση των εισαγωγών.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών σημείωσε άνοδο το α' τρίμηνο του 2017, σε σχέση με εκείνο της ίδιας περιόδου του 2016, κυρίως ως αποτέλεσμα της αύξησης του ελλείμματος του ισοζυγίου καυσίμων. Αύξηση σημείωσε επίσης το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα παρουσίασαν άνοδο κατά 5,9% σε σταθερές τιμές και οι αντίστοιχες εισαγωγές κατά 6,5%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών παρουσίασε άνοδο κατά 345 εκατ. ευρώ σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2016, λόγω της βελτίωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 4,8% και οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 1,8%, αλλά η εξέλιξη αυτή υπεραντισταθμίστηκε από τον περιορισμό των ταξιδιωτικών δαπανών κατοίκων στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του ταξιδιωτικού ισοζυγίου. Επιπλέον, σημειώθηκε αύξηση των εισπράξεων από μεταφορές κατά 17,9% σε σχέση με το α΄ τρίμηνο του 2016.
Τα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων παρουσίασαν βελτίωση το α' τρίμηνο του 2017 σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2016.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Τον Μάρτιο του 2017, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε μικρό έλλειμμα, έναντι πλεονάσματος την ίδια περίοδο του 2016, ως αποτέλεσμα της μείωσης των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση. Το α' τρίμηνο του 2017, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε πλεόνασμα 236 εκατ. ευρώ, μικρότερο κατά 453 εκατ. ευρώ από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2016.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Τον Μάρτιο του 2017, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε έλλειμμα 1,3 δισ. ευρώ, κατά 625 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του Μαρτίου του 2016, ενώ το α' τρίμηνο του 2017 παρουσίασε έλλειμμα 2,3 δισ. ευρώ, κατά 613 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2016.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Μάρτιο του 2017, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν άνοδο κατά 530 εκατ. ευρώ, με κυριότερη συναλλαγή τη συμμετοχή της Alpha Bank Α.Ε. στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής του Ομίλου Αlpha Bank, AGI-Cypre Ermis Ltd (Κύπρος). Οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, αυξήθηκαν κατά 729 εκατ. ευρώ, με κυριότερη συναλλαγή την άμεση συμμετοχή των εταιριών Fraport AG (Γερμανία) και Slentel Ltd (Κύπρος) στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των θυγατρικών που ανέλαβαν τη διαχείριση των περιφερειακών αεροδρομίων στην Ελλάδα και τη χορήγηση ενδοομιλικών δανείων στις θυγατρικές αυτές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή άνοδος των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην άνοδο (κατά 1,9 δισ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού, ενώ η καθαρή μείωση των υποχρεώσεων αντανακλά κυρίως την πτώση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 447 εκατ. ευρώ).
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων αντανακλά κυρίως τη μείωση των τοποθετήσεων κατοίκων (πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών) σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (1,2 δισ. ευρώ). Στην ίδια κατηγορία, η καθαρή αύξηση των υποχρεώσεων αντανακλά κυρίως την άνοδο των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα (2,5 δισεκ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του λογαριασμού ΤARGET). Παράλληλα, σημειώθηκε και μείωση των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (κατά 339 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανόμενης της αποπληρωμής δανείου 151 εκατ. ευρώ του Ελληνικού Δημοσίου προς το ΔΝΤ), η οποία έδρασε εν μέρει αντισταθμιστικά.
Το α' τρίμηνο του 2017, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν άνοδο κατά 813 εκατ. ευρώ και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις αύξηση κατά 1,1 δισ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, σημειώθηκε καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που οφείλεται κυρίως στην άνοδο (κατά 911 εκατ. ευρώ) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού. Στην ίδια κατηγορία, η καθαρή μείωση των υποχρεώσεων αντανακλά κυρίως τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 180 εκατ. ευρώ).
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων αντανακλά κυρίως τη μείωση λόγω της στατιστικής προσαρμογής (1,1 δισ. ευρώ) που συνδέεται με τη διακράτηση τραπεζογραμματίων και τη μείωση των τοποθετήσεων κατοίκων (πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών) σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (1,2 δισ. ευρώ). Στην ίδια κατηγορία, η καθαρή μείωση των υποχρεώσεων αντανακλά κυρίως τη μείωση των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (2,5 δισ. ευρώ), η οποία, μαζί με τη στατιστική προσαρμογή (1,0 δισ. ευρώ) υπεραντιστάθμισε την άνοδο των καταθέσεων και repos των μη κατοίκων στην Ελλάδα (3,4 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του λογαριασμού ΤARGET).
Στο τέλος Μαρτίου 2017 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 6,5 δισ. ευρώ, έναντι 6,6 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2016.