Η καταναλωτική φρενίτιδα της «Μαύρης Παρασκευής», με τον κάπως παράδοξο για την ελληνική αντίληψη προσδιορισμό, έφερε αρκετό χρήμα στα ταμεία των μεγάλων επιχειρήσεων, και, από κοντά, τα ρέστα σε κάποιους μικρομεσαίους. Παρότι η γενικότερη συμπεριφορά των εγχώριων αγοραστών είναι καλύτερου επιπέδου, σε σχέση με χώρες της αλλοδαπής, τα όρια της συγκεκριμένης εμπορικής δραστηριότητας και σε αρκετές περιπτώσεις τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, δημιουργούν «θέμα» σε μια εποχή διαρκούς κρίσης με μηδενική ανάπτυξη -η κοινωνική διάσταση της αγελαίας εικόνας, φυσικά, περνάει στο ντούκου. Το ξεχείλωμα της μιας μέρας προσφορών, σχεδόν σε …εβδομάδα, και, μάλιστα, λίγο μετά το 15θήμερο διάστημα των επίσημων ενδιάμεσων εκπτώσεων, υπερβαίνει, επί της ουσίας, τον ίδιο το νόμο. 

Η αυθαίρετη παράταση της αυστηρά προσδιορισμένης ως «Black Friday», τελευταίας Παρασκευής του Νοεμβρίου, -η οποία, απλώς, σηματοδοτεί την έναρξη της εορταστικής περιόδου-, θέτει ένα ζήτημα γενικότερου ελέγχου, όσον αφορά την υγιή λειτουργία της αγοράς. Επί του προκειμένου, αρκετοί μικρομεσαίοι έμποροι διατυπώνουν τον προβληματισμό τους. Ήδη, η ΕΣΕΕ, μία ημέρα πριν, είχε ξεκαθαρίσει ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν σημαίνει τακτικές εκπτώσεις, αλλά,  προωθητική ενέργεια για όλη την αγορά και όλες τις επιχειρήσεις, μικρής, μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, με συμμετοχή των εμπορικών καταστημάτων προαιρετική. Στα προϊόντα που προσφέρονταν, θα έπρεπε να αναγράφονται ευκρινώς η παλαιά και η νέα μειωμένη τιμή. Εφόσον αναγραφόταν το ποσοστό μείωσης, αυτό θα έπρεπε να αναρτάται σε εμφανή σημεία του καταστήματος και οπωσδήποτε στα σημεία που πωλούνταν τα προϊόντα.  Παράλληλα, δεν επιτρεπόταν η προσφορά ειδών των οποίων η ποσότητα υπερέβαινε το πενήντα (50%) του συνόλου των κωδικών που διέθετε το κατάστημα.  Με βάση τα παραπάνω, η ΕΣΕΕ σημείωνε πως «η τήρηση των προϋποθέσεων αυτών είναι αυτονόητη, γιατί οι κυρώσεις είναι αυστηρές και δεν επιτρέπεται να επιβάλλονται πρόστιμα λόγω λάθους και μάλιστα σε αυτήν την δύσκολη εποχή. Συγκεκριμένα, για τους παραβάτες προβλέπεται πρόστιμο ποσού ίσου με το 0,5% του ετήσιου κύκλου εργασιών και πάντως όχι κατώτερο των 5.000 €. Εάν οι προσφορές είναι ανακριβείς ή παραπλανητικές ως προς το ποσοστό τους, ως προς την ακρίβεια των αναγραφόμενων τιμών ή ως προς την ποσότητα των προσφερόμενων προϊόντων ή όταν ενέχουν οποιασδήποτε μορφής απόκρυψη ή παραπλάνηση, επιβάλλεται πρόστιμο ποσού ίσο με το 1% του ετήσιου κύκλου εργασιών και πάντως όχι κατώτερο από 10.000 €, ανάλογα με τη βαρύτητα και τη συχνότητα της παράβασης. Ταυτόχρονα, με τα παραπάνω μπορεί να επιβάλλεται και αυτοτελές πρόστιμο 1.000 έως 3.000 € για κάθε μία από τις παραβάσεις που περιλαμβάνονται στο άρθρο 78 των κανόνων ΔΙΕΠΠΥ».

Για την Τετάρτη, την Πέμπτη, το Σάββατο, τη Cyber Monday κλπ, όλα τα παραπάνω ισχύουν, ή  η «κεκτημένη» του μηνύματος των προσφορών 24ώρου λειτουργεί έως και παραπλανητικά για τους καταναλωτές; Η διεθνής αυτή εμπορική γιορτή είναι προσαρμοσμένη στη δική μας πραγματικότητα ή έχει και τη …σκοτεινή πλευρά της στον ανταγωνισμό;

Αν το ψάξουμε λίγο, πολλοί «κράχτες» ήταν -ως είθισται, fake. Διότι, πχ όταν μια αλυσίδα διαφημίζει φωτογραφική μηχανή από 499 ευρώ στα 399 και το ίδιο προϊόν σε εξειδικευμένο κατάστημα είχε 329 με cashback από τη «μαμά» εταιρία άλλα 30 ευρώ, σε (πραγματική) αρχική 399 ευρώ, όποιος πάει σαν πρόβατο στην αλυσίδα έχει, μάλλον, εξαπατηθεί… Δεν νοείται ο μικρομεσαίος να δίνει χαμηλότερη τιμή από τη θηριώδη πολυεθνική! Παράλληλα, οι υπερβολικές εκπτώσεις σε λίγους κωδικούς, συχνά, κρύβουν και την ταυτότητα του προϊόντος που μπορεί να είναι «παλαιάς κοπής» ή υποδεέστερο σε ειδικά χαρακτηριστικά (αν όχι και διαλογής) από παρόμοιο, που, κοστίζει έως και τρεις φορές ακριβότερα. Κι όμως, ουδείς αρμόδιος ασχολείται. Θα πείτε αυτή είναι η ελεύθερη αγορά… Σαφώς, όμως, κάποιοι πρέπει να φροντίζουν (ειδικά σε εποχές οικονομικά δύσκολες), για την σωστή οργάνωση, την τήρηση στοιχειωδών κανόνων ανταγωνισμού και την ισορροπία στην κίνηση του χρήματος, με δεδομένα, μάλιστα  και τα capital controls.

Στον απόηχο της …τεντωμένης «Black Friday», παράγοντες της αγοράς, ήδη, φοβούνται ότι η επέκταση των εκπτώσεων στα προϊόντα της τρέχουσας σεζόν, πιθανόν να επηρεάσει τις χριστουγεννιάτικες αγορές. Θα φανεί τις επόμενες εβδομάδες, όταν μετρηθεί ο τζίρος που μετατοπίστηκε από άλλες ημέρες καθώς και το κόστος, δηλαδή, με τι ποσοστό χαμηλότερης κερδοφορίας μετατοπίστηκε ο εν λόγω τζίρος. Αν και από την μια μεριά το πράγμα δείχνει να διακινήθηκαν μεγάλοι όγκοι προϊόντων, από την άλλη πιέστηκαν σημαντικά τα μικτά περιθώρια κέρδους. Οψόμεθα…