Τον κίνδυνο να εγκλωβιστεί και να καθηλωθεί η Ελλάδα στις χώρες περιορισμένης παραγωγικής βάσης, χαμηλής προστιθέμενης αξίας, χαμηλών ειδικοτήτων και χαμηλών μισθών, υπογραμμίζει ο ΣΕΒ, σε special report. Απαιτείται, όπως σημειώνει, μια ευρεία και σε μεγάλη κλίμακα κινητοποίηση επιχειρήσεων, εργαζομένων, πολιτείας και ακαδημαϊκής κοινότητας, για μια ολοκληρωμένη στρατηγική απασχόλησης. Το ίδιο πρόβλημα έχει εντοπίσει στη Γαλλία και η κυβέρνηση Μακρόν που επιχειρεί αυτή την περίοδο μια αντίστοιχη προσπάθεια μεταρρύθμισης του εθνικού συστήματος παραγωγής δεξιοτήτων, ενώ σε πολύ πιο ώριμο στάδιο βρίσκεται η Γερμανία που έχει καταφέρει να διασυνδέσει επιτυχώς την αγορά με το εκπαιδευτικό της σύστημα δίνοντας μεγάλη βαρύτητα στην τεχνική εκπαίδευση. Οι αναλυτές του Συνδέσμου καταγράφουν ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο διαπιστώνεται ενίσχυση της απασχόλησης σε επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων και υποχώρηση σε επαγγέλματα μεσαίων δεξιοτήτων. Η αντίθετη τάση παρατηρείται στην Ελλάδα μετά το 2010. Παρατηρείται επέκταση της απασχόλησης σε επαγγέλματα μεσαίων δεξιοτήτων και παράλληλη συρρίκνωσή της σε επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων. Η εξέλιξη αυτή, εκτιμούν πως πιθανότατα οφείλεται στην ενίσχυση της απασχόλησης στον τουρισμό, στο εμπόριο και γενικότερα στις υπηρεσίες (κλάδοι μεσαίων παρά υψηλών δεξιοτήτων) αλλά και στη διαρροή στο εξωτερικό μεγάλου αριθμού  ατόμων με υψηλές δεξιότητες.

΄Αρα, η πρόκληση είναι ότι πρέπει να βελτιωθεί τόσο η προσφορά ανθρώπινου δυναμικού με σύγχρονες δεξιότητες όσο και η ζήτηση. Η προσφορά, γιατί ακόμη και σήμερα με ένα εκατομμύριο ανέργους υπάρχουν επιχειρήσεις που δυσκολεύονται να πληρώσουν κενές θέσεις εργασίας λόγω της έλλειψης των κατάλληλων δεξιοτήτων. Η ζήτηση, με μια αναπτυξιακή έκρηξη, με αιχμή τις ιδιωτικές επενδύσεις, με προτεραιότητα στη μεταποίηση και στις νέες τεχνολογίες, ώστε να δίδονται στους νέους ευκαιρίες απασχόλησης με υψηλότερες αμοιβές και καλύτερες προοπτικές καριέρας. Έτσι μπορεί να υπάρξει το κίνητρο της εκπαίδευσης και κατάρτισης, και της παραμονής ή της επιστροφής στην Ελλάδα. Για να αντιμετωπισθεί η πρόκληση αυτή, προτείνεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα υποστηρίζει την ανάπτυξη του τομέα διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, αυξανόμενης προστιθέμενης αξίας, ο οποίος παράγει, εξάγει και δημιουργεί βιώσιμες θέσεις εργασίας. Ο τομέας αυτός χρειάζεται, μεταξύ άλλων, κατά τον ΣΕΒ, ένα αποτελεσματικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς εργασίας και ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, και το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό σε γνώσεις και δεξιότητες. 

Στην ειδική μελέτη του ο ΣΕΒ κωδικοποιεί 12+1 προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει το σύστημα παραγωγής δεξιοτήτων στην Ελλάδα, τόσο από την πλευρά των δημοσίων πολιτικών, όσο και από την πλευρά των επιχειρήσεων και της παραγωγής, ώστε η χώρα μας και η κοινωνία μας να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας εξωστρεφούς, δυναμικής, τεχνολογικά προηγμένης και διεθνώς ανταγωνιστικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, καταθέτει τις επιμέρους προτάσεις του για το πώς οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και στη δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας γνώσεων και δεξιοτήτων που θα αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, θα τις καταστήσουν διεθνώς ανταγωνιστικές και επομένως, εταίρους σε διεθνείς αλυσίδες αξίας εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, συμβάλλοντας έτσι στη συνολική οικονομική και κοινωνική ευημερία. Για να τύχουν αυτά τα ζητήματα ενός συστηματικού δημοσίου διαλόγου, ο ΣΕΒ διοργανώνει την 1η Φεβρουαρίου 2018 Ημερίδα με τη συμμετοχή εκπροσώπων των επιχειρήσεων και των φορέων άσκησης πολιτικής. 

Ειδικότερα, οι προκλήσεις που σταχυολογεί ο ΣΕΒ, έχουν ως εξής

-Ριζική μεταρρύθμιση και αναβάθμιση των συστημάτων εκπαίδευσης και παραγωγής δεξιοτήτων.

-Ανάγκη για ανάπτυξη επαγγελματικών και οριζόντιων δεξιοτήτων. Τι θεωρούν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις;

-Η μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία και η ανάγκη ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων.

-Επανασχεδιασμός και αναβάθμιση της αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με ενεργό συμμετοχή των επιχειρήσεων.

-Συμμετοχή φοιτητών και αποφοίτων σε προγράμματα πρακτικής άσκησης για εργασιακή εμπειρία και δεξιότητες, οριζόντιες και επαγγελματικές. 

-Συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση ανέργων για  επανένταξη στην αγορά εργασίας. 

-Ενδυνάμωση της πρακτικής άσκησης νέων σε περιβάλλον για την ανάληψη πρωτοβουλιών από τις επιχειρήσεις.

-Η μαθητεία, θεμελιώδες συστατικό της αρχικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

-Συνεργασία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και επιχειρήσεων προς  διευκόλυνση της μετάβασης από την εκπαίδευση στην απασχόληση.

-Για τις διεθνώς ανταγωνιστικές επιχειρήσεις η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους είναι μια άμεσης προτεραιότητας συνεχής διαδικασία.

-Αξιοποίηση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εργαζομένων των επιχειρήσεων με εφαρμογή σύγχρονων συστημάτων διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού.

-Ο ρόλος των Διευθύνσεων Ανθρώπινου Δυναμικού στη μετάβαση προς την 4η Βιομηχανική Επανάσταση (Industry 4.0).

-Εμπέδωση της συστημικής διοίκησης για την ενσωμάτωση των ελληνικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αλυσίδες αξίας.