Την περασμένη Τετάρτη, το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε απόφαση για τη χαλάρωση των capital controls, που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιούνιο του 2015, δύο ημέρες αφότου ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, κ. Στουρνάρας, στην ομιλία του στην 85η Ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων σημείωσε την σημαντική μείωση των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων των ελληνικών τραπεζών το δ’ τρίμηνο του 2017.
Οι βελτιούμενες οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έδωσαν τη δυνατότητα για χαλάρωση των capital controls και πιθανότατα θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των καταθετών -που παραμένει αδύναμη- στις τράπεζες, βοηθώντας έτσι τις τράπεζες να προσελκύσουν περισσότερες καταθέσεις, κάτι που σύμφωνα με τη Moody’s είναι «πιστωτικά θετικό».
Όπως αναφέρει ο οίκος, η σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα το 2017 και η μεγαλύτερη αισιοδοξία αναφορικά με την επιτυχή έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα διάσωσης επίσης αποτέλεσαν παράγοντες-κλειδιά για τις αποφάσεις της κυβέρνησης και της TτE για τη χαλάρωση των capital controls.
Τα νέα μέτρα που ανακοινώθηκαν για τον έλεγχο στην κίνηση κεφαλαίων πιθανότατα θα ενθαρρύνουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να επιστρέψουν σταδιακά στις τοπικές τράπεζες κάποια από τα χρήματα που τηρούν εκτός τραπεζικού συστήματος, σύμφωνα με τη Moody’s. Μια αύξηση στις καταθέσεις των πελατών θα βοηθήσει τις τράπεζες να μειώσουν την εξάρτησή τους από τον ELA, που στο τέλος Δεκεμβρίου ανέρχονταν σε περίπου 21,6 δισ. ευρώ, με κόστος περίπου 1,5%. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της TτE, οι νέες καταθέσεις έφεραν μέσο επιτόκιο 0,29% ετησίως στο τέλος του Δεκεμβρίου 2017, που σημαίνει πως τα κόστη χρηματοδότησης των τραπεζών θα μειωθούν κατά τουλάχιστον 120 μ.β., αν καταφέρουν να αντικαταστήσουν τον ELA με νέες καταθέσεις πελατών. Τα χαμηλότερα κόστη χρηματοδότησης θα βελτιώσουν τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια των τραπεζών και την κερδοφορία τους, που, με της σειρά τους, θα στηρίξουν την πιστωτική τους ισχύ.
Τα μέτρα χαλαρώνουν σταδιακά τα capital controls που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιούνιο του 2015, προκειμένου να αποτραπεί η εκροή καταθέσεων κατά το πρώτο ήμισυ του έτους εκείνου. Ωστόσο, η πρόοδος στην εφαρμογή του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας, που πιθανότατα θα ολοκληρωθεί τον Αύγουστο φέτος, και οι προοπτικές μιας σταδιακής επιστροφής στην οικονομική ανάπτυξη ήδη αντανακλώνται στις καταθέσεις πελατών του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 4,1% ή περίπου 5 δισ. ευρώ κατά τη διάρκεια του 2017.
Η Moody’s εκτιμά επίσης πως η ανακοίνωση του κ. Στουρνάρα πως τα NPEs μειώθηκαν στα 95 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2017 από τα 100,4 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2017 (ή περίπου 45% των μικτών δανείων) θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα. Η αποκατάσταση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης είναι προαπαιτούμενο, ώστε οι τράπεζες να ανακτήσουν μέρος των περισσοτέρων από 40 δισ. ευρώ καταθέσεων που χάθηκαν από τον Νοέμβριο του 2014, μέρος των οποίων παραμένει στα «στρώματα» ή σε τραπεζικές θυρίδες.
Όπως σχολιάζει η Moody’s, η αποτελεσματική διαχείριση των NPEs είναι το πιο κρίσιμο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές τράπεζες και από αυτή την άποψη το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο έχει ενισχυθεί. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα λανσάρισε ηλεκτρονικές πλατφόρμες εξωδικαστικού συμβιβασμού χρεών και ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ακινήτων, απλοποίησε το πλαίσιο αδειοδότησης των επιχειρήσεων εξυπηρέτησης χρέους, ενώ οι τράπεζες έχουν προχωρήσει στις πρώτες πωλήσεις χαρτοφυλακίων NPEs. Αυτά τα μέτρα θα βοηθήσουν τις τράπεζες να μειώσουν τα NPEs τους κατά περίπου 37% στο διάστημα Ιουνίου 2017-Δεκεμβρίου 2019, σύμφωνα με τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί με τις ρυθμιστικές αρχές.
