Καταλύτης, για την πορεία της αγοράς, στο πρώτο τετράμηνο του 2018, ήταν οι εκπτώσεις του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με την τελευταία ανάλυση του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ. Η αύξηση του τζίρου κατά τον δεύτερο μήνα της φετινής χειμερινής εκπτωτικής περιόδου, σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο, επηρέασε τις περαιτέρω οικονομικές εξελίξεις μέχρι και τον Απρίλιο (βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων), τόσο στον κλάδο του Εμπορίου όσο και στην ελληνική οικονομία γενικότερα. Αυξήθηκε, λοιπόν, ο εποχικά διορθωμένος - εκτός καυσίμων - ΔΚΕ στο Λιανικό Εμπόριο, αν και η σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2017 ανέδειξε μία υποχωρητική τάση των πωλήσεων…

Ειδικότερα, από την ανάλυση ανά υποκατηγορία του ΔΚΕ & ΔΟ στο Λιανικό Εμπόριο για τον μήνα Φεβρουάριο 2018, συνάγεται το συμπέρασμα πως ο δεύτερος μήνας των γενικών χειμερινών εκπτώσεων ήταν ευεργετικός, όπως άλλωστε αναμένονταν, για την υποομάδα της «Ένδυσης & Υπόδησης» (+1,5%), ενώ, προκαλεί εντύπωση η αρνητική μηνιαία μεταβολή του κύκλου εργασιών της υποκατηγορίας «Βιβλίων - Χαρτικών & Λοιπών Ειδών» (-2,5%). Και αυτό γιατί στην εν λόγω υποομάδα περιλαμβάνονται και προϊόντα τεχνολογίας (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός κ.α.), τα οποία αφενός καταγράφουν μεγάλη ζήτηση και αφετέρου παρουσιάζουν σημαντικές εκπτώσεις. Στα θετικά συγκαταλέγεται και η τόνωση των πωλήσεων των Supermarkets, τα οποία σε σχέση με τον πρώτο μήνα του τρέχοντος έτους σημείωσαν τη μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση (+3,2%), εξαιτίας κυρίως του νωρίτερου εορτασμού της Σαρακοστής (Τσικνοπέμπτη & Καθαρά Δευτέρα) τον περασμένο Φεβρουάριο αλλά και της πληθώρας των διενεργούμενων προσφορών. 

Η μεγαλύτερη υποχώρηση της αξίας πωλήσεων (ΔΚΕ) καταστημάτων λιανικής, σε ετήσια βάση, εμφανίστηκε στην υποομάδα «Τρόφιμα - Ποτά - Καπνός» (-11,1%). Η συγκεκριμένη εξέλιξη αντανακλά στην ουσία την ανάκαμψη ορισμένων μεγάλων καταστημάτων τροφίμων/Supermarkets, τα οποία κατόρθωσαν να ανακτήσουν από τα μικρότερου μεγέθους  καταστήματα τον τζίρο που είχαν απωλέσει το προηγούμενο χρονικό διάστημα, μία παράμετρος ενδεικτική της έντασης του ανταγωνισμού στον κλάδο των τροφίμων. Παράλληλα, η υποομάδα των «Βιβλίων - Χαρτικών - Λοιπών Ειδών» παρουσιάζει τη δεύτερη μεγαλύτερη κάμψη πωλήσεων σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2017 (-6,8%), με πιθανή αιτία την εξασθένιση των αγορών αγαθών ελαστικής ζήτησης/αγαθών πολυτελείας. Αντιθέτως, ιδιαίτερα ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία για τα «Έπιπλα - Ηλ. Είδη - Οικ. Εξοπλισμό» (+5,6%), απότοκο της ενισχυμένης οικοδομικής δραστηριότητας και της προτίμησης των καταναλωτών στα διαρκή αγαθά και την «Ένδυση - Υπόδηση» (+3,3%). Οι εν λόγω υποομάδες μαζί με εκείνη των «Πωλήσεων εκτός καταστημάτων», η οποία όμως κατέγραψε φθίνουσα μηνιαία πορεία στον υπό εξέταση μήνα, παρουσιάζουν την πλέον ενισχυμένη δυναμική των τελευταίων μηνών.

Σημαντικό πλεόνασμα, κατόπιν αυτών, για δεύτερο συνεχόμενο  μήνα κατέγραψε το ισοζύγιο ροών μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, κατά το Μάρτιο του 2018, καθώς  σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Πληροφοριακού Συστήματος «Εργάνη» οι νέες προσλήψεις μισθωτών υπαλλήλων υπερίσχυσαν των υποχωρήσεων/απολύσεων κατά 55.494 θέσεις. Η προαναφερθείσα θετική εξέλιξη βελτιώνει ουσιαστικά το εξισορροπημένο μέχρι πρότινος ισοζύγιο των μηνών Ιανουάριου - Φεβρουαρίου, διαμορφώνοντάς το στο πρώτο τρίμηνο του έτους στις +55.580  θέσεις, η οποία αποτελεί και την  υψηλότερη επίδοση πρώτου τριμήνου έτους από το 2001 μέχρι σήμερα. Παράλληλα, στη διάρκεια του Μαρτίου 2018 σημειώθηκε ανάκαμψη των  νέων συμβάσεων πλήρους απασχόλησης (48,9%) έναντι 43,7% του Φεβρουαρίου 2018, με αποτέλεσμα η συνολική εικόνα του πρώτου τριμήνου να διαμορφωθεί στο 46,7%, υπολειπόμενη όμως  σε σύγκριση με τις ελαστικές μορφές απασχόλησης (μερική & εκ περιτροπής απασχόληση: 53,3%). Η παραπάνω θετική συγκυρία, αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην επίσημη, πρόωρη έναρξη της τουριστικής περιόδου, λόγω και του νωρίτερου εορτασμού του φετινού Πάσχα στις αρχές Απριλίου αλλά και των έντονων εποχικών χαρακτηριστικών της ελληνικής οικονομίας. Αναφορικά με την καταγεγραμμένη δραστηριότητα σχεδόν το 40% των συνολικών νέων θέσεων μισθωτής εργασίας προήλθε  από τον κλάδο του Τουρισμού (Καταλύματα & Εστίαση), ενώ σημαντική ήταν και η συμβολή του Εμπορίου - Λιανικού & Χονδρικού -, επιβεβαιώνοντας αφενός τη δυναμική των συγκεκριμένων κλάδων και αφετέρου την κομβικότητά τους για την εγχώρια οικονομία.

Αύξηση τόσο σε μηνιαία (Μάρτιος/Φεβρουάριος 2018: +1,2%) όσο και σε ετήσια βάση (Μάρτιος 2018/2017: +0,2%) σημείωσε ο Εναρμονισμένος ΔτΚ του Μαρτίου 2018. Από τη σύγκριση του δείκτη με με τον αντίστοιχο μήνα του 2017, τεκμαίρεται η όχι και τόσο ικανοποιητική πορεία του επιπέδου των τιμών,  χαρακτηριζόμενη στην καλύτερη των περιπτώσεων ως υποτονική, αντανακλώντας στην ουσία την ελλιπή ζήτηση από πλευράς καταναλωτικού κοινού. Ενδεικτικό της παραπάνω διαπίστωσης αποτελεί το γεγονός πως ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή του περασμένου Μαρτίου κατέγραψε αποπληθωριστικές τάσεις (Μάρτιος 2018/2017: -0,2%), μία ετήσια επίδοση που επαναλαμβάνεται για δεύτερη φορά στη διάρκεια του τρέχοντος έτους, καταδεικνύοντας την ανάγκη ένταξης στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης (Quantitative Easing - QE). Η αναιμική ετήσια αύξηση των τιμών δεν στάθηκε ικανή παράμετρος τόνωσης της αγοραστικής δύναμης, αναδεικνύοντας το κεφαλαιώδες πρόβλημα του ολοένα και συρρικνούμενου διαθέσιμου εισοδήματος, απόρροια  των υπερβολικών φορολογικών, κατά βάση, υποχρεώσεων. Μάλιστα, ο κίνδυνος που ελλοχεύει για περαιτέρω υποχώρηση του επιπέδου των τιμών, λόγω προσδοκίας περαιτέρω μείωσής τους στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, όχι μόνο δεν κρίνεται ως αβάσιμος/υπερβολικός αλλά αντιθέτως συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες. 

Η επαναφορά του επιπέδου των τιμών τον Μάρτιο του 2018 στα προ χειμερινών εκπτώσεων επίπεδα, συνιστά το κυριότερο γνώρισμα του Εναρμονισμένου ΔτΚ. Συνεπώς, η πλέον άμεσα επηρεαζόμενη από τη διενέργεια εκπτώσεων, υποκατηγορία προϊόντων της «Ένδυσης & Υπόδησης» ήταν αναμενόμενο να σημειώσει την υψηλότερη μηνιαία αυξητική μεταβολή (Μάρτιος/Φεβρουάριος 2018: +27,3%). Από την άλλη πλευρά σε ετήσια βάση τη μεγαλύτερη άνοδο κατέγραψε η υποκατηγορία των «Αλκοολούχων ποτών & του Καπνού» (Μάρτιος 2018/2017: +7,0%), λόγω της ανόδου των τιμών των καπνικών προϊόντων, ως αποτέλεσμα της επιβολής αυξημένης έμμεσης φορολογίας (Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης). Υποχώρηση του επιπέδου των τιμών σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2017 κατέγραψαν οι περισσότερες προς εξέταση ομάδες, με κυριότερες όλων τα «Διαρκή Αγαθά - Είδη νοικοκυριού & Υπηρεσίες» (-2,2%), εξαιτίας των μειώσεων που έλαβαν χώρα στα έπιπλα και διακοσμητικά, στα υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης και στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού. Πτώση καταγράφει και η υποκατηγορία της «Στέγασης» (-2,1%), με τα ενοίκια κατοικιών, τον ηλεκτρισμό και το φυσικό αέριο να αποτελούν τις σημαντικότερες συνιστώσες της προαναφερθείσας τάσης. 

Αρμοδίως, υπογραμμίζεται, τέλος, ότι προκαλεί εντύπωση το γεγονός πως η βελτίωση στην αγορά εργασίας δεν αντανακλάται στο επίπεδο του πληθωρισμού. Οι λόγοι για αυτήν την εξέλιξη θα πρέπει να αναζητηθούν στους εξής δύο λόγους: α) Η ενίσχυση του ΑΕΠ το τελευταίο χρονικό διάστημα αφενός υλοποιείται με πολύ αργούς ρυθμούς και αφετέρου το παραγωγικό κενό, η διαφορά δηλαδή του πραγματικού με το δυνητικό ΑΕΠ, είναι τέτοιας έκτασης που δεν οδηγεί σε πληθωριστικές πιέσεις και β) Στο γεγονός ότι οι όποιες ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό δεν απορρέουν από την πλευρά της καταναλωτικής ζήτησης αλλά από την επιβολή σειράς φορολογικών υποχρεώσεων, όπως αναλύθηκε και προηγουμένως.