Ο Ελληνας πρωθυπουργός είναι έτοιμος να υπογράψει συμφωνία με την Αγκελα Μέρκελ, που θα καθιστά ευκολότερο για τη Γερμανία να στέλνει τους μετανάστες που αναζητούν άσυλο πίσω σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δίνοντας στην καγκελάριο μια σημαντική στήριξη πριν την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής.

Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε ότι είναι ανοιχτός σε μια ειδική συμφωνία με το Βερολίνο, που θα περιορίζει τις«δευτερογενείς κινήσεις» των μεταναστών που φτάνουν στα νότια σύνορα της ΕΕ, αλλά μετά συνεχίζουν το ταξίδι τους προς τη Γερμανία.

Η κα Μέρκελ δέχεται έντονες πιέσεις από τους εταίρους της στον κυβερνητικό συνασπισμό, να πείσει τις κυβερνήσεις να επισπεύσουν τις διαδικασίες επιστροφής για τους αναζητούντες άσυλο που έχουν ήδη καταγραφεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Απειλούν να αποχωρήσουν από τον συνασπισμό, εάν δεν καταφέρει να πετύχει αποτελέσματα ως τα τέλη του μήνα.

«Δεν μας απασχολεί το γεγονός ότι ίσως έχουμε κάποιες επιστροφές από τη Γερμανία, εάν αυτό βοηθήσει ώστε να δώσουμε ένα μήνυμα στους λαθρεμπόρους (ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει τις παράνομες μεταναστευτικές ροές)», είπε ο κ. Τσίπρας. Πρόσθεσε ότι το υφιστάμενο κοινοτικό πλαίσιο για τους αναζητούντες άσυλο, γνωστό ως η νομοθεσία του Δουβλίνου, είναι «εκτός πραγματικότητας».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες για τη δεύτερη σύνοδο εντός πέντε ημερών, όπου η μεταναστευτική πολιτική -και ειδικότερα η ανάγκη της κας Μέρκελ να αποσπάσει συμβιβασμούς από άλλες χώρες- θα κυριαρχήσει στην ατζέντα.

Ενώ η κορυφαία προτεραιότητα του Βερολίνου είναι να πετύχει μια συμφωνία με την Ιταλία να πάρει πίσω αναζητούντες άσυλο, μια συμφωνία με την Ελλάδα θα δώσει ώθηση στην κα Μέρκελ, που είναι απελπισμένη να δείξει ότι οι διαπραγματεύσεις με τις άλλες κυβερνήσεις μπορούν να φέρουν αποτελέσματα. 

Οι εγχώριες δυσκολίες της Μέρκελ, σε συνδυασμό με τις απειλές από τη νέα λαϊκιστική κυβέρνηση της Ιταλίας ότι δεν θα δεχτεί το Δουβλίνο, έχουν αποκαλύψει πολιτικές διαφορές που απειλούν πλέον το μέλλον της ζώνης Σένγκεν στην ΕΕ.

Υψηλόβαθμος Γερμανός αξιωματούχος τόνισε ότι οι διμερείς συμφωνίες μεταξύ χωρών για την επίσπευση της επιστροφής αναζητούντων άσυλο προβλέπονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και «μπορούν να πετύχουν πολλά από άποψη επιτάχυνσης των διαδικασιών και απομάκρυνσης των εμποδίων ως προς την επιστροφή των προσφύγων». 

«Η αίσθησή μου είναι ότι υπάρχουν πολλές χώρες που έχουν ενδιαφέρον για τέτοιες διμερείς συμφωνίες. Ετσι εφαρμόζεται αποδοτικά η νομοθεσία», δήλωσε ο αξιωματούχος.

Διπλωματικές πηγές της ΕΕ ανέφεραν ότι το Βερολίνο προσέγγισε την Ιταλία, την Ελλάδα και όλες τις γειτονικές χώρες, με στόχο την επίτευξη διμερών συμφωνιών, ενδεχομένως με την προσφορά οικονομικών κινήτρων για τις συνοριακές χώρες που κουβαλούν βαρύ φορτίο.

Ενας αξιωματούχος δήλωσε ότι το Βερολίνο πρόσφερε στη Ρώμη βοήθεια με το ξεκαθάρισμα στον τραπεζικό της κλάδο, σε αντάλλαγμα για μια συμφωνία στο προσφυγικό -αν και εμφανίστηκε επιφυλακτικός για το αν θα μπορούσε να δουλέψει. «Μπορείτε να φανταστείτε μια επιταγή αρκετά μεγάλη, ώστε να συμφωνήσει ο Σαλβίνι; Δεν νομίζω ότι είναι κάτι που οι Γερμανοί μπορούν να αγοράσουν».

Ο κ. Τσίπρας είπε ότι η όποια συμφωνία με τη Γερμανία δεν θα έχει σημαντικές συνέπειες για την Ελλάδα, δεδομένου ότι μόλις 50-100 μετανάστες τον μήναπερνούν τα βόρεια σύνορα της χώρας. «Για εμάς δεν είναι αυτό το πρόβλημα», δήλωσε.

Όμως ο Ελληνας πρωθυπουργός υποδήλωσε ότι η όποια συμφωνία θα πρέπει να συνδεθεί με την επιθυμία της Αθήνας να αντιμετωπίσει την κατάσταση με τις οικογένειες μεταναστών που χωρίζονται, με κάποια μέλη να παραμένουν στην ελληνική περιφέρεια, ενώ άλλα περνούν βορειότερα. Είπε ότι στην παρούσα φάση υπάρχουν 2.500 άτομα από χωρισμένες οικογένειες μεταναστών στην Ελλάδα. 

Ο κ. Τσίπρας, η κυβέρνηση του οποίου έφτασε την προηγούμενη εβδομάδα σε μια κρίσιμη συμφωνία για την ελάφρυνση χρέους με τη Γερμανία και τις άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης, δήλωσε ότι το διακύβευμα στη διαμάχη για το προσφυγικό είναι μεγάλο.

«Νομίζω ότι το δίλημμα που έχουμε μπροστά μας είναι πιο σοβαρό από… συμφωνίες για τις δευτερογενείς κινήσεις», σημείωσε. «Το δίλημμα που έχουμε μπροστά μας είναι ποια Ευρώπη θέλουμε».

«Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο, στο πλαίσιο της διεθνούς νομοθεσίας, να μοιραστούμε το βάρος και να μην υπάρχει αυτή η άδικη κατάσταση για τις χώρες υποδοχείς και για τη Γερμανία. Δεν είναι δίκαιο όλοι αυτοί οι άνθρωποι να καταλήγουν στη Γερμανία, αν πιστεύουμε ότι είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα», δήλωσε.

Όπως είπε, μια μακροχρόνια λύση μπορεί να υπάρξει μόνο μέσω μιας «ολιστικής προσέγγισης», που θα περιλαμβάνει αλλαγές στους συνοριακούς ελέγχους, συμφωνίες για τη διαχείριση των μεταναστών που φτάνουν στην ΕΕ, συμφωνίες συνεργασίας με χώρες εκτός ΕΕ και νόμιμες ευκαιρίες μετανάστευσης. 

Το όραμα της Ελλάδας, όπως και της κας Μέρκελ, περιλαμβάνει αλλαγές στους υφιστάμενους κανόνες για το ποιος διαχειρίζεται τα αιτήματα ασύλου, καθώς και την καθιέρωση Ευρωπαϊκής Αρχής Ασύλου και μιας πλήρους ευρωπαϊκής υπηρεσίας φύλαξης συνόρων.

Ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι «δεν υπάρχει σοβαρή κρίση τώρα», επειδή ο αριθμός των αφίξεων είναι πολύ χαμηλότερος από την προσφυγική κρίση του 2015. «Όμως είναι θέμα συζήτησης λόγω της πολιτικής αποσταθεροποίησης στη Γερμανία».

«Νομίζω ότι το μεταναστευτικό ζήτημα δεν θα λυθεί με μια πιθανή συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», εκτίμησε. «Είναι εδώ για να μείνει, για μεγάλο χρονικό διάστημα».