Πρόοδος μεν, κίνδυνος για πισωγύρισμα δε, επισημαίνεται από την έκθεση της Ευρωπαίκής Επιτροπής, η Τρίτη στη σειρά, μετά την έξοδο από τα μνημόνια, εκφράζοντας την ανησυχία της για το πακέτο μέτρο που ανακοίνωσε και θεσμοθέτησε η κυβέρνηση. Στην έκθεση αυτή μάλιστα, τονίζεται ότι το δημοσιονομικό κόστος για φέτος και του χρόνου θα ξεπεράσει το 1% του ΑΕΠ, θέτοντας εν αμφιβόλω τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%.
«Στις 15 Μαΐου 2019, και επομένως μετά την υποβολή του προγράμματος σταθερότητας, οι αρχές (σ.σ. ελληνική κυβέρνηση)», όπως αναφέρει η Κομισιόν στην έκθεσή της, «ενέκριναν δέσμη μόνιμων δημοσιονομικών μέτρων, τα οποία εκτιμούν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, θα έχουν δημοσιονομικό κόστος άνω του 1% του ΑΕΠ το 2019 και μετά. Τα μέτρα περιλαμβάνουν νέο καθεστώς δόσεων για χρέη προς την εφορία και σε ταμεία κοινωνικής ασφάλισης και δήμους, μειώσεις σε επιλεγμένους συντελεστές ΦΠΑ, εισαγωγή 13ου συνταξιοδότησης και την αντιστροφή της προηγούμενης μεταρρύθμισης των συντάξεων επιζώντων. Οι προβλέψεις των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων δείχνουν ότι η υιοθέτηση των δημοσιονομικών μέτρων στις 15 Μαΐου 2019 θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη του συμφωνηθέντος πρωτογενούς επιπρόσθετο στόχο 3,5% του ΑΕΠ το 2019 και μετά. Το μέγεθος θα εξαρτηθεί από την ανάληψη του νέου και των επιπτώσεών τους σε υφιστάμενα. Επιπλέον, και όπως υπογραμμίστηκε στην εκτίμηση των Ελληνικών αρχών, τα μέτρα εγείρουν επίσης ανησυχίες σχετικά με την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου προϋπολογισμού σε διαρθρωτικούς όρους το 2020. Επαναξιολόγηση της συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις της οδηγίας το προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο του 2019, συμπεριλαμβανομένης της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, εφαρμόσιμο δείκτη αναφοράς για την αύξηση των καθαρών δαπανών το 2020».
Μάλιστα, η Κομισιόν θεωρεί ότι τα μέτρα δεν είναι αναπτυξιακά, ενώ θεωρεί ότι το ύψος των 120 δόσεων είναι υπερβολικό, θυμίζοντας κάτι από τις πρόσφατες δηλώσεις του βουλευτή της Ν.Δ. κ. Γ. Βρούτση… Επίσης, η Κομισιόν, αφήνει αιχμές και για τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, στα τρόφιμα, στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέρια, τη στιγμή που ο βασικός συντελεστής παραμένει στο 24% που είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη.
Συντάξεις
Επιπλέον, λέει η Κομισιόν, η θέσπιση μιας μόνιμης 13ης σύνταξης και η χαλάρωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας για τις συντάξεις εν μέρει τροποποιούν τα μέτρα που εγκρίθηκαν το 2012 και το 2016 αντιστοίχως. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες για συντάξεις, η οποία είναι ήδη η υψηλότερη ως μερίδιο του ΑΕΠ στην ΕΕ και αντιβαίνει στα μέτρα που εγκρίθηκαν το 2019 που κατευθύνει μεγαλύτερο μέρος των δαπανών για κοινωνικές παροχές προς τους νέους και πληθυσμό που αντιμετωπίζουν πολύ υψηλότερους κινδύνους φτώχειας. Συνολικά, τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί για τις συντάξεις και τον ΦΠΑ είναι με στόχο την κατανάλωση και θα απορροφήσει ένα σημαντικό ποσό δημοσιονομικού χώρου που προβλεπόταν από τη νομοθεσία που εγκρίθηκε το 2017 με στόχο τη μείωση των ποσοστών εργατικού και εταιρικού φόρου που ενισχύουν την ανάπτυξη.
Οι ελαφρύνσεις του 2020
Οι ελληνικές αρχές ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να υιοθετήσουν μια σειρά πρόσθετων επεκτατικών φορολογικών μέτρων για το 2020 το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους. Αυτές περιλαμβάνουν μείωση των φορολογικών συντελεστών, καθώς και εισαγωγή σειράς απαλλαγές και φορολογικές δαπάνες ή επιδοτήσεις. Οι αρχές έχουν παράσχει μόνο μια μερική εκτίμηση του φορολογικού συστήματος των μέτρων αυτών, συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ ή 0,6% του ΑΕΠ. Προς το παρόν, αυτές οι ανακοινώσεις παραμένουν δηλώσεις μελλοντικής πολιτικής πρόθεσης και εκτίμηση της ποιότητας των μέτρων και των επιπτώσεών τους στην η επίτευξη των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών στόχων θα πραγματοποιηθεί μόνο εάν υποβληθούν πραγματικά λεπτομερείς προτάσεις.
Κίνδυνοι
Τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικούς δημοσιονομικούς κινδύνους σε σχέση με τις συνεχιζόμενες δικαστικές υποθέσεις και την πιθανή διεύρυνση των εξαιρέσεων από το ενιαίο μισθολογικό δίκτυο. Δεν υπάρχουν νέες πληροφορίες σχετικά με την εκκρεμούσα υπόθεση. Επιπλέον, οι κίνδυνοι για την ακεραιότητα του ενιαίου μισθολογίου έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται και παραμένουν πηγή ανησυχίας.