Το σύνολο των πτυχών του επιχειρησιακού σχεδίου για την αντιμετώπιση του προσφυγικού και μεταναστευτικού προβλήματος ανακοίνωσαν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και ο υφυπουργός Άμυνας Αλκιβιάδης Στεφανής.
Συγκεκριμένα, το Σχέδιο προβλέπει φύλαξη των συνόρων με τη συγκρότηση ενός Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων, επιτάχυνση των διαδικασιών χορήγησης ασύλου, λειτουργία κλειστών κέντρων σε νησιά και άμεσες επιστροφές.
Προτεραιότητα στην παρούσα φάση σε επίπεδο διαχείρισης της κρίσης αποτελεί η αποσυμφόρηση των νησιών και το σχέδιο περιλαμβάνει δύο φάσεις υλοποίησης.
Βραχυπρόθεσμα επανέρχεται ο έλεγχος και η ασφάλεια στις περιοχές που επηρεάζονται από την κρίση, ενώ μεσοπρόθεσμα υλοποιείται αριθμός δράσεων με σκοπό να επανέλθει η κανονικότητα και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να αποτραπούν παρόμοιες μελλοντικές απειλές. Στόχος είναι η μεταφορά 20.000 μεταναστών από τα νησιά του Αιγαίου, μέχρι τις αρχές του 2020.
Σε ό,τι αφορά στον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό, προγραμματίσθηκαν οι ακόλουθες 5 +1 δράσεις:
1η: Ασυνόδευτα παιδιά
Καθορίζεται Εθνικός Συντονιστής μέσω της Προεδρίας της Κυβέρνησης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
2η: ΜΚΟ
Καθορισμός πλαισίου υποχρεώσεών τους και συγκεκριμένων κριτηρίων που απαιτείται να έχουν. Παραμονή και λειτουργία στη χώρα, μόνο όσων πληρούν τις προϋποθέσεις.
3η: Άσυλο και Επιστροφές
Η ψήφιση του νέου νόμου, σύμφωνα με την κυβέρνηση, παρέχει το πλαίσιο που απαιτείται ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και είτε να εγκριθεί το άσυλο, είτε να επιστρέψουν όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, στη χώρα προέλευσης ή εισόδου. Παράλληλα, είναι σε εξέλιξη η πρόσληψη 500 ατόμων, τα οποία θα ενισχύσουν τις Υπηρεσίες Ασύλου.
4η: Κατασκευή και Επέκταση Κλειστών Δομών σε Νησιά
Ο σχεδιασμός προβλέπει:
Λέσβος. Θα κλείσει σταδιακά η υπάρχουσα Δομή στη Μόρια, ενώ θα δημιουργηθεί νέα κλειστή Δομή, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+
Χίος. Θα κλείσει η υπάρχουσα Δομή στη ΒΙΑΛ (κοντά στο χ. Χαλκείο), ενώ θα δημιουργηθεί νέα κλειστή Δομή, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+
Σάμος. Θα κλείσει η υπάρχουσα Δομή - ΚΥΤ, στο Βαθύ, ενώ η υπό κατασκευή Δομή θα επεκταθεί και θα χρησιμοποιηθεί ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 5.000+
Κως. Θα μετατραπεί η υπάρχουσα Δομή σε Κλειστή, ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 2.000+
Λέρος. Θα μετατραπεί η υπάρχουσα Δομή σε Κλειστή, ως Προαναχωρησιακό Κέντρο και Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), χωρητικότητας: 1.000+
5η: Ανταποδοτικά μέτρα ενίσχυσης τοπικών κοινωνιών
Μεταξύ άλλων, προβλέπονται παράταση ως το τέλος του 2020 των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ για τα εμπλεκόμενα νησιά, βελτίωση των υποδομών τους, αξιοποίηση στο μέγιστο των κλειστών δομών, σημασία στην εντοπιότητα κατά τις αναγκαίες προσλήψεις και σύσταση ειδικού ταμείου με «προίκα» 50 εκατ. ευρώ για το 2020, που θα χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη».
Παράλληλα, ανακοινώθηκε η συγκρότηση ενός Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων. Το νομικό πλαίσιο είναι σε εξέλιξη, η ενίσχυση σε προσωπικό έχει προγραμματιστεί με την πρόσληψη 400 συνοριοφυλάκων για τον Έβρο και 800 για τα νησιά, έχουν ήδη διατεθεί 14 εκατ. ευρώ για την επίλυση άμεσων αναγκών, έχουν επιταχυνθεί οι διαδικασίες για την απεμπλοκή του Εθνικού Συστήματος Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΕΣΟΘΕ)), ενώ με προσωπική παρέμβαση του κ. πρωθυπουργού, όπως έγινε γνωστό, η Ένωση Εφοπλιστών προσφέρει 10 σύγχρονα ταχέα σκάφη στο Λιμενικό Σώμα, τα οποία πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές για την εκπλήρωση της αποστολής τους, ενώ η παράδοσή τους θα πραγματοποιηθεί τους επόμενους μήνες.