Υποχώρηση κατέγραψε τον Μάρτιο ο δείκτης οικονομικού κλίματος, στις 109,4 μονάδες, έναντι 113,2 μονάδων τον προηγούμενο μήνα, ως συνέπεια βεβαίως των πρόσφατων εξελίξεων στον τομέα της πανδημίας, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη κατέρρευσε, όπως προκύπτει από την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ.

Επιδείνωση των προσδοκιών καταγράφεται σε όλους τους τομείς. Εντονότερη είναι η υποχώρηση στις Υπηρεσίες και στο Λιανικό Εμπόριο, με εξαίρεση τα Τρόφιμα - Ποτά όπου καταγράφεται μικρή άνοδος. Ηπιότερη είναι η υποχώρηση στη Βιομηχανία και τις Κατασκευές.

Στην καταναλωτική εμπιστοσύνη η απαισιοδοξία κλιμακώθηκε έντονα, με πολύ περισσότερους πολίτες να διατυπώνουν αρνητικές προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας και των οικονομικών του νοικοκυριού τους στους επόμενους 12 μήνες. Ως συνέπεια, ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στις -16,5 μονάδες τον Μάρτιο από -4,8 μονάδες ένα μήνα πριν, επιδείνωση που είναι η μεγαλύτερη διαχρονικά μεταξύ διαδοχικών μηνών. 

Το ΙΟΒΕ επισημαίνει μάλιστα, ότι ένα μέρος της πρωτογενούς έρευνας πραγματοποιήθηκε πριν την επιβολή των μέτρων παύσης της δραστηριότητας σε συγκεκριμένους κλάδους και ένα μεγαλύτερο τμήμα αυτής πριν την εφαρμογή μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών. Συνεπώς, η πορεία του δείκτη δεν ενσωματώνει απόλυτα το εύρος των εξελίξεων που έλαβαν χώρα τον Μάρτιο. Με αυτό το δεδομένο, είναι πιθανή μια περαιτέρω, ενδεχομένως ισχυρότερη, επιδείνωση των προσδοκιών και συνολικά του κλίματος στους προσεχείς μήνες. Άλλωστε, η υγειονομική κρίση συνεχίζει να εξαπλώνεται, με ραγδαίο ρυθμό σε πολλές χώρες, γεγονός το οποίο συντηρεί ισχυρές αβεβαιότητες στην οικονομία. 

Η ένταση και η διάρκεια των επιπτώσεων της πανδημίας στις προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας θα εξαρτηθεί, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, και από τις επιδράσεις των διαδοχικών παρεμβάσεων πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κρίση ενέχει δομικά και όχι μόνο συγκυριακά χαρακτηριστικά και ακόμα και όταν αυτή ομαλοποιηθεί σταδιακά, οι επιπτώσεις της αναμένεται να εκταθούν σε βάθος χρόνου και στο σύνολο των τομέων της οικονομίας. Αναλυτικότερα:

- στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση περιορίστηκε ελαφρά, ο δείκτης των εκτιμήσεων για τα αποθέματα ενισχύθηκε έντονα και οι προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες μεταβλήθηκαν αισθητά.

- στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα παραγωγής μεταβλήθηκε οριακά, σε αντίθεση με τις αρνητικές προβλέψεις για την απασχόληση οι οποίες υποχώρησαν οριακά.

- στο Λιανικό Εμπόριο, οι θετικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις μεταβάλλονται ήπια, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους κινούνται έντονα πτωτικά και τα αποθέματα κλιμακώνονται έντονα.

- στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων περιορίστηκαν αισθητά, ενώ οι αντίστοιχες για την τρέχουσα ζήτηση εξασθένησαν ήπια και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της κινήθηκαν εντονότερα πτωτικά.

- στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας αλλά και την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους υποχωρούν έντονα, ενώ οι εκτιμήσεις για μείζονες αγορές περιορίζονται οριακά όπως και η πρόθεση για αποταμίευση.

Έντονη υποχώρηση του δείκτη οικονομικού κλίματος σε Ευρωζώνη και ΕΕ

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος επιδεινώθηκε επίσης έντονα τον Μάρτιο στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ ως συνέπεια της πανδημίας. Στην πρώτη μειώθηκε κατά 8,9 μονάδες, στις 94,5 μονάδες ενώ στην ΕΕ η μείωση ήταν λίγο μικρότερη, κατά 8,2 μονάδες, με τον δείκτη να διαμορφώνεται στις 94,8 μονάδες. 

Η υποχώρηση του δείκτη στην Ευρωζώνη είναι η ισχυρότερη μηνιαία μεταβολή από το 1985 και οφείλεται στην έντονη εξασθένηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης (-5,0) αλλά και των προσδοκιών στις Υπηρεσίες (-13,3), και στο Λιανικό εμπόριο (-8,1). Στη Βιομηχανία (-4,6) και στις Κατασκευές (-2,7) η επιδείνωση ήταν ηπιότερη. Όσον αφορά στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης, ο δείκτης υποχώρησε εντονότερα στην Ιταλία (-17,6) και στην Γερμανία (-9,8) και ηπιότερα στην Γαλλία (-4,9), την Ολλανδία (-4,0) και την Ισπανία (-3,4). 

Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι σε πολλές χώρες το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηματολογίων της έρευνας συλλέχθηκε πάντως πριν την εφαρμογή μέτρων καθολικής απαγόρευσης για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Αναλυτικότερα:

- Στη Βιομηχανία, οι δείκτες προσδοκιών διαμορφώθηκαν στις -10,4 μονάδες στην ΕΕ και στις -10,8 μονάδες στην Ευρωζώνη. Οι προσδοκίες για την εξέλιξη της παραγωγής κινούνται πτωτικά σε αμφότερες τις δύο ζώνες, όπως και τα εκτιμώμενα αποθέματα, ενώ οι εκτιμήσεις για τα επίπεδα παραγγελιών και ζήτησης υποχωρούν τόσο στην ΕΕ όσο και στην Ευρωζώνη.

- Στις Υπηρεσίες, οι δείκτες προσδοκιών διαμορφώθηκαν στις -1,6 και -2,2 μονάδες σε ΕΕ και Ευρωζώνη αντίστοιχα. Οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για την τρέχουσα δραστηριότητά τους μεταβάλλονται έντονα πτωτικά σε αμφότερες τις ζώνες, όπως και οι προβλέψεις για την
βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της ζήτησης, ενώ οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση υποχωρούν ηπιότερα, τόσο στην ΕΕ όσο και στην Ευρωζώνη.

- Στο Λιανικό Εμπόριο, οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -1,6 και -8,3 μονάδες αντίστοιχα στην ΕΕ και την Ευρωζώνη. Οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα επιχειρηματική δραστηριότητα υποχωρούν ήπια σε αμφότερες τις ζώνες, όπως και οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα. Αντίθετα έντονη επιδείνωση παρουσιάζουν οι προβλέψεις για τις πωλήσεις τους επόμενους μήνες.

- Στις Κατασκευές, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών κινήθηκε στις +1,1 και +2,7 μονάδες στην ΕΕ και την Ευρωζώνη. Οι προβλέψεις για την απασχόληση υποχωρούν ήπια, ενώ οι προβλέψεις για το επίπεδο των εργασιών κινούνται οριακά πτωτικά σε αμφότερες τις ζώνες.

- Ο Δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης διαμορφώνεται στις -10,4 και -11,6 μονάδες στην ΕΕ και την Ευρωζώνη αντίστοιχα. Οι εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους τελευταίους 12 μήνες εξασθενούν ήπια και στις δύο ζώνες, όπως και οι προβλέψεις τους για τη μελλοντική εξέλιξή του τους επόμενους 12 μήνες. Αντίθετα, έντονα πτωτικά κινούνται οι προβλέψεις για τη γενική κατάσταση της οικονομίας και στις δύο ζώνες, ενώ πτωτικές εμφανίζονται οι προβλέψεις για κύριες αγορές τους επόμενους μήνες.

- Τέλος, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες (δεν περιλαμβάνεται στο δείκτη κλίματος) υποχωρεί έντονα στην Ευρωζώνη (-2,1 από +13,9) και εντονότερα στην ΕΕ (-2,6 μον. από +12,4). Οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων υποχωρούν, όπως επίσης και οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία της ζήτησης, ενώ ακόμη εντονότερα εξασθενούν οι προβλέψεις της ζήτησης στο επόμενο τρίμηνο.