Χωρίς “πράσινες ρήτρες” θα χορηγούνται οι διαφόρων μορφών κρατικές ενισχύσεις προς τις εταιρίες που επλήγησαν από τον Covid-19, συμφωνα με τις σχετικές διεκρινίσεις της ΕΕ, ενώ από τις 15 Μαϊου αναμένεται να είναι διαθέσιμα στις χώρες-μέλη τα νέα δάνεια του ESM, συνολικού ύψους 240 δισ. ευρώ, βάσει της συμφωνίας, στην οποία κατέληξε το Eurogroup την περασμένη Παρασκευή.
Εν τω μεταξύ η Ευρωπϊκή Επιτροπή χαλάρωσε σημαντικά τους κανονισμούς κρατικών ενισχύσεων και η μόνη βασική υποχρέωση για τις μεγάλες εταιρίες που θα δεχθούν έκτακτη χρηματοδότηση εξ αιτίας των προβλημάτων από τον κορωνοϊό είναι να ενημερώνουν για το πώς δαπάνησαν τα χρήματα αυτά.
Οι έκτακτοι κανονισμοί για τις κρατικές ενισχύσεις θα ισχύσουν ως το τέλος του 2020 και αφορούν σε ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των εταιριών, την οποία θα καλύπτουν οι εθνικές κυβερνήσεις για τη στήριξη όσων έχουν άμεση ανάγκη ρευστότητας, όπως πχ η περίπτωση αεροπορικών εταιριών
Ας σημειωθεί ότι η Κομισιόν ανέστειλε τους αυστηρούς κανονισμούς για τις κρατικές ενισχύσεις από τις 15 Μαρίου και μέχρι σήμερα έχει εγκρίνει εθνικά σχέδια ενισχύσεων άνω των 1,9 τρισ. ευρώ “Οσο εξελίσσεται η κρίση, τόσο περισσότερες επιχειρήσεις θα χρειαστούν κεφάλαια για να παραμείνουν εν λειτουργία” δήλωσε σχετικά η αρμόδια Επίτροπος Ανταγωνισμού Μαρκγκέτε Βεστάγκερ.
Το νέο επικαιροποιημένο καθεστώς για τις κρατικές ενισχύσεις, περιλαμβάνει μεν κάποιους όρους, άλλα όχι ιδιαίτερα αυστηρούς ή περιοριστικούς. Για παράδειγμα ένας βασικός όρος είναι η απαγόρευση της διανομής μερισμάτων και μπόνους στους μάνατζερ των εταιριών που δέχονται οικονομική ενίσχυση. Δεν περιλαμβάνει πάντως συγκεκριμένους “πράσινους όρους”, όπως θα ήθελαν αρκετές περιβαλλοντικές οργανώσεις, πέρα από μία δέσμευση της εταιρίας να ενημερώνει για το πώς χρησιμοποιεί τα κεφάλαια αυτά σχετικά με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.
Οι εθνικές κυβερνήσεις είναι ελεύθερες να σχεδιάζουν τα εθνικά μέτρα σε σχέση με τους πρόσθετους στόχους πολιτικής, όπως για παράδειγμα είναι ο ενεργειακός και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας τους, ανέφερε σχετικά η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της.
Ας σημειωθεί ότι ως σήμερα η Γερμανία αντιστοιχεί στο 52% όλων των σχημάτων βοήθειας που έχει εγκρίνει η ΕΕ, δημιουργώντας εύλογες ανησυχίες ότι οι χώρες με τις μεγαλύτερες οικονομικές δυνατότητες αποκτούν κατά τη διάρκεια της κρίσης ένα αθέμιτο πλεονέκτημα εντός της ενιαίας αγοράς.
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ursula von der Leyen έχει αναγνωρίσει τους κινδύνους αυτούς, λέγοντας ότι οι τεράστιες διαφορές στην κρατική βοήθεια προς τις επιχειρήσεις με προβλήματα μπορεί να διευρύνουν τις οικονομικές διαφορές μεταξύ των 27 χωρών-μελών.
Εξάλλου όσον αφορά στη νέα συμφωνία, στην οποία κατέληξε το Eurogroup την Παρασκευή 8 Μαίου, για τα δάνεια του ΕSM, προβλέπει ότι τα δάνεια που θα χορηγούνται δεν θα ξεπερνούν το 2% του ΑΕΠ της κάθε χώρας.
Η βοήθεια μέσω του ESM εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πακέτο παροχής ρευστότητας στις χώρες της ΕΕ, συνολικού ύψους €540 δισ. ευρώ, που πρέπει να είναι έτοιμο ως την 1η Ιουνίου.
Το νέο εργαλείο του ΕSM μπορεί να είναι έτοιμο ως τις 15 Μαϊου, οπότε το διοικητικό συμβούλιο του Μηχανισμού θα δώσει και το τελικό οk. αλλά μέχρι τότε όλες οι χώρες- μέλη θα πρέπει να έχον ολοκληρώσει τα εθνικά τους σχέδια.
¨Οπως έχει γίνει ήδη γνωστό, επιλέξιμες για το νέο πακέτο του ESM είναι όλες οι χώρες της ευρωζώνης. Τα δάνεια δεν θα συνοδεύονται από όρους, όπως μνημόνια, επίβλεψη από τρόικα ή χρηματοδότηση έναντι μεταρρυθμίσεων, όπως τα δάνεια που δόθηκαν κατά την προηγούμενη χρηματοοικονομική κρίση.
Ο μόνος βασικός όρος, ο οποίος θα τα συνοδεύει είναι ότι τα κεφάλαια θα πρέπει να χορηγούνται για την κάλυψη άμεσου ή έμμεσου κόστους υγείας σχετιζόμενο με τον Covid-19, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους που σχετίζεται με την πρόληψη.
Διπλωματικοί κύκλοι στις Βρυεξέλλες, που επικοινώνησαν με το Euractiv, ερμήνευσαν τον όρο της πρόληψης ως δυνατότητα στα μέτρα να περιληφθεί και ένα μεγάλο μέρος της δαπάνης που έγινε το προηγούμενο χρονικό διάστημα, κατά την περίοδο του lockdown
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ τα νέα δάνεια του θα έχουν πολύ χαμηλό κόστος, οριακά πάνω από το 0 ή γύρω στο 0,1% και μακρά περίοδο διάρκειας αποπληρωμής της τάξης των 10 ετών.
