Ένα πράγμα είναι βέβαιο: δεν υπάρχει επιστροφή στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία που υπήρχε πριν την πανδημία, δηλώνει ο Τζορτζ Σόρος σε συνέντευξή του που δημοσιεύει το project syndicate.
«Δεν έχω δει κάτι σαν και αυτό στη ζωή μου. Ακόμα και πριν την πανδημία είχα συνειδητοποιήσει ότι είμαστε σε μια ‘επαναστατική περίοδο’, στην οποία ό,τι θεωρούσαμε αδύνατο ή αδιανόητο τους φυσιολογικούς καιρούς, γινόταν όχι μόνο πιθανό αλλά και ίσως αναγκαίο. Μετά ήρθε η Covid-19, η οποία διατάραξε απόλυτα τις ζωές των ανθρώπων και απαίτησε τελείως διαφορετική συμπεριφορά. Είναι ένα πρωτοφανές γεγονός που πιθανότατα δεν υπήρξε ποτέ στο παρελθόν σε αυτό τον συνδυασμό. Και πράγματι θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση του πολιτισμού μας», δηλώνει.
Όπως εξηγεί, είχαμε πανδημίες και στο παρελθόν. Ηταν συχνές στον 19ο αιώνα, ενώ ακολούθησε η ισπανική γρίπη στο τέλος του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία χτύπησε σε τρία κύματα, με το δεύτερο να είναι το πλέον θανατηφόρο. Πέθαναν εκατομμύρια άνθρωποι. «Ακολούθησαν και άλλες πανδημίες, γι’ αυτό είναι εντυπωσιακό το πόσο λίγο προετοιμασμένες ήταν οι χώρες για κάτι τέτοιο».
Όπως εξηγεί ο ίδιος, μαθαίνουμε πολύ γρήγορα και σήμερα ξέρουμε περισσότερα για τον κορωνοϊό, αλλά πυροβολούμε έναν κινούμενο στόχο, γιατί και ο ίδιος ο ιός αλλάζει γρήγορα. Θα πάρει πολύ χρόνο να αναπτύξουμε εμβόλιο. Και μετά, αφότου το έχουμε, θα πρέπει να μάθουμε να το αλλάζουμε κάθε χρόνο, επειδή πιθανότατα και ο ιός θα αλλάζει. Αυτό κάνουμε και με τη γρίπη κάθε χρόνο.
«Δεν θα επιστρέψουμε ξανά εκεί που ήμασταν όταν ξεκίνησε η πανδημία», ξεκαθαρίζει απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η κρίση θα αλλάξει τη φύση του καπιταλισμού. «Αυτό είναι βέβαιο. Αλλά αυτό είναι το μόνο που είναι βέβαιο. Όλα τα άλλα είναι υπό εξέταση. Δεν νομίζω ότι γνωρίζει κανείς πώς θα μετεξελιχθεί ο καπιταλισμός».
Αναφορικά με τη διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας και το blame game για την πανδημία, ο Σόρος σημειώνει ότι «μπερδεύει τα πράγματα». Αυτό γιατί αντί να συνεργαστούν για την ανάπτυξη του εμβολίου και την κλιματική αλλαγή, ανταγωνίζονται η μία την άλλη για το ποιος θα αναπτύξει και θα χρησιμοποιήσει πρώτος το εμβόλιο.
«Το γεγονός είναι ότι έχουμε δύο πολύ διαφορετικά συστήματα διακυβέρνησης», τονίζει, ένα δημοκρατικό και ένα απολυταρχικό και αυτό κάνει τα πράγματα χειρότερα. Όπως εξηγεί, δεν είναι υπέρ της άποψης ότι πρέπει να δουλέψουμε πιο στενά με την Κίνα, γιατί «πρέπει να προστατεύσουμε τη δημοκρατική και ανοικτή κοινωνία μας». Την ίδια στιγμή, πρέπει να συνεργαστούμε για να πολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή και τον κορωνοϊό. «Αυτό δεν θα είναι εύκολο».
Αναφορικά με τη θέση ότι ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ δεν αντιπροσωπεύει στην πραγματικότητα τις αρχές μιας ανοικτής και ελεύθερης κοινωνίας, απαντά: «Αυτή η "αδυναμία" ελπίζω ότι δεν θα κρατήσει πολύ καιρό. Ο Ντόναλντ Τραμπ θα ήθελε να είναι δικτάτορας, αλλά δεν μπορεί γιατί υπάρχει το σύνταγμα των ΗΠΑ που είναι σεβαστό και θα τον αποτρέψει από το να κάνει συγκεκριμένα πράγματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα προσπαθήσει, γιατί κυριολεκτικά παλεύει για την επιβίωσή του. Θα πω επίσης ότι πίστευα ότι ο Τραμπ θα αυτοκαταστραφεί, αλλά ξεπέρασε και τις πιο μεγάλες προσδοκίες μου…».
Ο ίδιος δηλώνει «εξαιρετικά ανήσυχος» για την επιβίωση της ΕΕ, καθώς αποτελεί μια ατελή ένωση. Λαμβάνει δε πολύ σοβαρά την πρόσφατη απόφαση του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου αναφορικά με την ΕΚΤ.
«Η απόφαση δημιουργεί μια απειλή που μπορεί να καταστρέψει την ΕΕ ως έναν θεσμό που στηρίζεται στο "κράτος δικαίου", ακριβώς γιατί προέρχεται από το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο, τον πιο αξιοσέβαστο θεσμό της χώρας», σημειώνει. Εκτιμά, πάντως, ότι δεν είναι απαραίτητο πως η ΕΚΤ θα πρέπει να αλλάξει τη στρατηγική της.
Στη συνέντευξή του, ο Τζορτζ Σόρος επαναλαμβάνει την πρότασή του για ομόλογα χωρίς ημερομηνία λήξης (perpetual bonds) ως εργαλείο για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης της γηραιάς ηπείρου. Παράλληλα δηλώνει σύμφωνος με την άποψη όσων λένε ότι η Γερμανία από τη διαδικασία χαλάρωσης των όρων περί κρατικής ενίσχυσης θα βγει ενισχυμένη, καθώς έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει μεγάλες δαπάνες.
