Ουκρανία και η Ρωσία έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο 15 σημείων που περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός και απόσυρση των Ρώσων εάν το Κίεβο δηλώσει ουδετερότητα και αποδεχτεί όρια στις ένοπλες δυνάμεις του, υποστηρίξαν στους Financial Times με τρία άτομα που συμμετείχαν στις συνομιλίες.
Η προτεινόμενη συμφωνία, την οποία οι Ουκρανοί και Ρώσοι διαπραγματευτές συζήτησαν πλήρως για πρώτη φορά τη Δευτέρα, θα περιλαμβάνει την παραίτηση του Κιέβου από τις φιλοδοξίες του να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και την υπόσχεση να μην φιλοξενήσει ξένες στρατιωτικές βάσεις ή όπλα με αντάλλαγμα την προστασία από συμμάχους όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία είπαν οι πηγές.
Η φύση των δυτικών εγγυήσεων για την ουκρανική ασφάλεια —και η αποδοχή τους από τη Μόσχα— μπορεί ακόμα να αποδειχτεί μεγάλο εμπόδιο σε οποιαδήποτε συμφωνία, όπως και το καθεστώς των ουκρανικών εδαφών που κατέλαβαν Ρωσία και ρωσόφωνοι το 2014. Μια συμφωνία του 1994 που υποστήριζε την ουκρανική ασφάλεια δεν απέτρεψε τη ρωσική επιθετικότητα εναντίον της γείτονάς της.
Αν και η Μόσχα και το Κίεβο δήλωσαν την Τετάρτη ότι σημείωσαν πρόοδο στις διαπραγματεύσεις οι Ουκρανοί αξιωματούχοι παραμένουν δύσπιστοι ως προς το εάν ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είναι πλήρως αφοσιωμένος στην ειρήνη και ανησυχούν ότι η Μόσχα θα μπορούσε να αγοράζει χρόνο για να ανασυντάξει τις δυνάμεις της και να συνεχίσει την επίθεσή της.
Ο Mykhailo Podolyak, ανώτερος σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelensky, είπε στους Financial Times ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει ότι «τα στρατεύματα της Ρωσικής Ομοσπονδίας θα εγκαταλείψουν το έδαφος της Ουκρανίας» που καταλήφθηκε από την έναρξη της εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου — συγκεκριμένα τις νότιες περιοχές κατά μήκος την Αζοφικής και της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και από εδάφη στα ανατολικά και βόρεια του Κιέβου.
Η Ουκρανία θα διατηρήσει τις ένοπλες δυνάμεις της, αλλά θα είναι υποχρεωμένη να μείνει εκτός στρατιωτικών συμμαχιών όπως το ΝΑΤΟ και να απέχει από τη φιλοξενία ξένων στρατιωτικών βάσεων στο έδαφός της.
Ο γραμματέας Τύπου του Πούτιν Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι η ουδετερότητα για την Ουκρανία με βάση το καθεστώς της Αυστρίας ή της Σουηδίας είναι μια πιθανότητα. «Αυτή η επιλογή πραγματικά συζητείται τώρα, και μπορεί να θεωρηθεί ουδέτερη», είπε ο Πεσκόφ.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ, υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, δήλωσε ότι «απολύτως συγκεκριμένες διατυπώσεις» είναι «κοντά στο να συμφωνηθούν» στις διαπραγματεύσεις.
Αν και το Σύνταγμα της Ουκρανίας τη δεσμεύει να επιδιώξει την ένταξη στο ΝΑΤΟ, ο Ζελένσκι και οι βοηθοί του υποβαθμίζουν όλο και περισσότερο τις πιθανότητες να συμβεί αυτό.
«Δεν υπάρχει τώρα αποτελεσματικό σύστημα ευρωπαϊκής ασφάλειας. Μόλις ξεκίνησε ένας σοβαρός πόλεμος στην Ευρώπη, το ΝΑΤΟ παραμερίστηκε γρήγορα», είπε ο Podolyak.
«Προτείνουμε ένα «ουκρανικό μοντέλο εγγυήσεων ασφαλείας», το οποίο συνεπάγεται την άμεση και νομικά επαληθεύσιμη συμμετοχή ορισμένων εγγυητριών χωρών στο πλευρό της Ουκρανίας, εάν κάποιος παραβιάσει ξανά την εδαφική της ακεραιότητα», πρόσθεσε.
Η Ουκρανία, πρόσθεσε ο Podolyak «θα διατηρήσει οπωσδήποτε τον δικό της στρατό». Παράλληλα υποβάθμισε τη σημασία της απαγόρευσης των ξένων βάσεων στην Ουκρανία, λέγοντας ότι αυτό ήδη αποκλείεται από την ουκρανική νομοθεσία.
Δύο από τις πηγές είπαν στους Financial Times ότι η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων σε ότι αφορά τη ρωσική γλώσσα στην Ουκρανία, η οποία ομιλείται ευρέως αν και η ουκρανική είναι η μόνη επίσημη γλώσσα.
Κρίσιμο ζήτημα παραμένει το αίτημα της Ρωσίας να αναγνωρίσει η Ουκρανία την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την ανεξαρτησία δύο αυτονομιστικών κρατών στην ανατολική συνοριακή περιοχή του Ντονμπάς. Η Ουκρανία έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί, αλλά είναι πρόθυμη να διαχωρίσει το ζήτημα, είπε ο Podolyak.
«Τα αμφισβητούμενα εδάφη και τα εδάφη που γίνεται η σύγκρουση [είναι] σε ξεχωριστή υπόθεση. Μέχρι στιγμής, μιλάμε για εγγυημένη απόσυρση από τα εδάφη που έχουν καταληφθεί από την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης στις 24 Φεβρουαρίου», όταν ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας, είπε.
