Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης του Υπουργείου Οικονομικών (ΕΥΣΤΑ), σε συνεργασία με το IOBE (Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών) διοργάνωσαν σήμερα στην Αθήνα ημερίδα απολογισμού για την εφαρμογή του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0), το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του NextGenerationEU, της πρωτοβουλίας της ΕΕ για την αποκατάσταση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού. 

Η ημερίδα ξεκίνησε με βιντεοσκοπημένο μήνυμα του Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά, ο οποίος επαίνεσε την Ελλάδα για τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειώσει στην εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επισημαίνοντας ότι «η θετική προκαταρκτική αξιολόγηση του δεύτερου αιτήματος πληρωμής της Ελλάδας, ύψους 3,56 δισ. ευρώ, την οποία εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη Παρασκευή, αποδεικνύει, με πληθώρα στοιχείων, ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο και ότι επιτυγχάνει τα ορόσημα και τους στόχους που έχουν τεθεί». Ο κ. Σχοινάς εξήρε τη στενή συνεργασία μεταξύ των ελληνικών αρχών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία παρέχει μια στέρεη βάση, καθώς η Ελλάδα προχωράει στην επίτευξη της επόμενης δέσμης οροσήμων. 

O Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος συμμετείχε στην ημερίδα, μίλησε για την άμεση και επιτυχή εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, «Ελλάδα 2.0». Ο κ. Σκυλακάκης σημείωσε τα οφέλη αυτού του πολύτιμου, αναπτυξιακού εργαλείου, που στηρίζει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, τις ενθαρρύνει να επεκταθούν και να εξάγουν, δημιουργεί νέες ευκαιρίες χρηματοδότησης και υποστηρίζει νέες επενδύσεις στη βιομηχανία, την ενέργεια και άλλους σημαντικούς τομείς της οικονομίας. Επιπλέον, ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών επισήμανε την αξία των μεταρρυθμίσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ελληνική οικονομία και πρόσθεσε ότι θα ήθελε ως κληρονομιά του «Greece 2.0» μια πιο ανταγωνιστική αγορά και περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις, που θα αλλάξουν το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. 

Ο Γενικός Διευθυντής στο Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών - ΙΟΒΕ καθηγητής, Νίκος Βέττας, τόνισε τις ευκαιρίες που σηματοδοτεί το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την ελληνική οικονομία και ιδίως τα κίνητρα που προσφέρει για πρόσθετες και επειγόντως απαραίτητες επενδύσεις καθώς και για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας. Το πρώτο πάνελ της ημερίδας εστίασε στη γενικότερη εφαρμογή των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, με ομιλίες του Διευθυντή Συντονισμού και Παρακολούθησης Έργων στην Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ), Δημοσθένη Βοϊβόντα, ο οποίος αποτύπωσε με ποσοτικά δεδομένα την μέχρι τώρα υλοποίηση του Σχεδίου Ελλάδα 2.0 και της Προϊσταμένης Μονάδας στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Julia Lendvai. Η κ. Lendvai επισήμανε ότι «την περασμένη Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολόγησεθετικά το δεύτερο αίτημα πληρωμής της Ελλάδας, κατόπιν της ικανοποιητικής εκπλήρωσης 28 οροσήμων και στόχων που αντιπροσωπεύουν μια καλή ισορροπία μεταξύ μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων και προετοιμάζουν το έδαφος για την υλοποίηση επενδυτικών έργων». 

Το δεύτερο πάνελ εστίασε στα μέτρα ενίσχυσης της ανάπτυξης που περιέχονται στο ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα οποία προωθούν την κοινωνική ένταξη, με ομιλίες του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού της Κυβέρνησης, Θανάση Κοντογεώργη, ο οποίος αναφέρθηκε συνοπτικά στις μεταρρυθμίσεις αλλά και στις βασικές παρεμβάσεις του σχεδίου για διάφορες κοινωνικές ομάδες (γυναίκες, άνεργοι, ΑμεΑ κ.α.) και του Προϊσταμένου Μονάδας στη Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης και Κοινωνικής Ένταξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Patrick Paquet. Ο κ. Paquet ενημέρωσε ότι «το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) έχει δεσμεύσει 5,56 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών προκλήσεων στους τομείς της απασχόλησης, των δεξιοτήτων, της κοινωνικής ένταξης, καθώς και της υγείας και της μακροχρόνιας φροντίδας στην Ελλάδα. Οι επενδύσεις αυτές θα συμβάλλουν σημαντικά στην ενίσχυση της ένταξης των ευάλωτων ατόμων στις κοινότητες». Ο κ. Paquet ανέφερε επίσης ότι «η συμπληρωματική υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων στο πλαίσιο του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του ΕΚΤ+ είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της επιτυχίας τους. Θα πρέπει να βασίζονται στην ενεργό συνεργασία μεταξύ των εθνικών, των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και στην αποτελεσματική συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών, ιδίως της κοινωνίας πολιτών και των κοινωνικών εταίρων». 

Το τρίτο και τελευταίο πάνελ της ημερίδας εστίασε στη Δανειακή Διευκόλυνση, η οποία διευκολύνει την πρόσβαση των ελληνικών επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση, με ομιλίες του Διοικητή της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΥΣΤΑ), Νίκου Μαντζούφα και της Προϊσταμένης Μονάδας στην Ειδική Υπηρεσία για την Ανάκαμψη και την Ανθεκτικότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Felicia Stanescu, η οποία χαιρέτισε την ολοκλήρωση των δύο ορόσημων και του πρώτου στόχου που σχετίζεται με την Δανειακή Διευκόλυνση, νωρίτερα από ό,τι προέβλεπε το χρονοδιάγραμμα. Ο κ. Μαντζούφας περιέγραψε το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης - ύψους 12,7 δισ. ευρώ-, το οποίο αναλύεται σε 500 εκατομμύρια εγγυοδοτικό πρόγραμμα Invest EU - ειδικά για ΜΜΕ- που θα κινητοποιήσει άνω των 2,5 δισ. ευρώ δάνεια προς ΜΜΕ, 500 εκατομμύρια ευρώ venture capital για ΜΜΕ καινοτομίας και 11,7 δισ. ευρώ που απευθύνονται σε όλη την κλίμακα της αγοράς. Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, με επενδυτικά σχέδια ως τώρα άνω των 9 δισ. Ευρώ. Ο κ. Μαντζούφας επισήμανε επίσης ότι η ταχεία και επιτυχημένη υλοποίηση του προγράμματος οδήγησε σε αίτημα πληρωμής 1,8 δισ. ευρώ (μέρος των 3,6 δισ. ευρώ) νωρίτερα από το αρχικώς προγραμματισμένο και έκλεισε την παρέμβασή του τονίζοντας τη σημασία της Δανειακής Διευκόλυνσης στο πλαίσιο των υψηλότερων και αυξανόμενων επιτοκίων της αγοράς για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, μέσω δανείων και στήριξης μετοχικού κεφαλαίου. 

Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με τη σύνοψη των συμπερασμάτων από τον Εκπρόσωπο της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, Chris Allen, ο οποίος τόνισε τη σταθερή πρόοδο που σημείωσε η Ελλάδα κατά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ο κ. Allen επισήμανε επίσης ότι το ελληνικό Σχέδιο περιλαμβάνει μια σειρά από μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που έχουν στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης, ενώ παράλληλα προάγουν την κοινωνική ένταξη. Τέλος, ο κ. Allen τόνισε τις δυνατότητες της Δανειακής Διευκόλυνσης, που λόγω του μεγέθους της μπορεί να λειτουργήσει ως σημαντικός μοχλός για νέες επενδύσεις, ιδίως με στόχο τη στήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.

Υπενθυμίζεται9 πως η Ελλάδα έλαβε την πρώτη τακτική δόση ύψους 3,56 δισ. ευρώ τον Απρίλιο του 2022, έπειτα από την επιτυχή επίτευξη 15 οροσήμων που καλύπτουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης, της ηλεκτροκίνησης, της διαχείρισης αποβλήτων, της αγοράς εργασίας, της φορολογίας, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, της υγειονομικής περίθαλψης, των δημόσιων συγκοινωνιών, καθώς και του συστήματος λογιστικών και λοιπών ελέγχων της Ελλάδας για την υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η Ελλάδα έλαβε επίσης 3,96 δισ. ευρώ, τα οποία εκταμιεύθηκαν ως προχρηματοδότηση τον Αύγουστο του 2021. Την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2022, η Επιτροπή ενέκρινε θετική προκαταρκτική αξιολόγηση του δεύτερου αιτήματος πληρωμής, το οποίο η Ελλάδα υπέβαλε στις 30 Σεπτεμβρίου, η οποία διαβιβάζεται τώρα στο Συμβούλιο. Το δεύτερο αίτημα πληρωμής περιλαμβάνει 28 ορόσημα και στόχους που αποτυπώνουν μια καλή ισορροπία μεταξύ των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων για την προώθηση της χρήσης των ΑΠΕ και των επενδύσεων σε αυτές, την αποκατάσταση των λιγνιτοπαραγωγών περιοχών, την αναδιοργάνωση του σιδηροδρομικού τομέα, τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων λεωφορειακών συγκοινωνιών, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, τη διά βίου μάθηση, τη φροντίδα των Ατόμων με Αναπηρία, τη διασύνδεση των τερματικών πληρωμών με τη φορολογική διοίκηση και την ενθάρρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, την παροχή κινήτρων για πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα, την ενθάρρυνση της ανάπτυξης και των εξαγωγών των μικρών επιχειρήσεων, την ενίσχυση της εποπτείας των κεφαλαιαγορών, τη δημιουργία νέων ευκαιριών χρηματοδότησης για βασική και εφαρμοσμένη έρευνα, την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων και την ενθάρρυνση νέων επενδύσεων στους τομείς του τουρισμού, της μεταποίησης και της γεωργίας. Τρία από τα ορόσημα και τους στόχους αφορούν το δανειακό μέρος του Μηχανισμού, συμπεριλαμβανομένης της υπογραφής δανειακών συμβάσεων αξίας τουλάχιστον 586,4 εκατ. εμεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και επενδυτών. 

Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία έγκρισης από το Συμβούλιο και η διαδικασία επιτροπολογίας, η Ελλάδα θα λάβει 3,56 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του δεύτερου αιτήματος πληρωμής. Έτσι, θα εκταμιευτούν συνολικά 11,1 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 37 % των συνολικών κονδυλίων σε επιχορηγήσεις και δάνεια για την Ελλάδα από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, NextGenerationEU, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας