Εκατοντάδες δεξαμενόπλοια θα μπορούσαν να αποκλειστούν από τα ευρωπαϊκά λιμάνια στο πλαίσιο μιας νέας προσπάθειας για την καταστολή των παράνομων πωλήσεων ρωσικού αργού πετρελαίου που οι δυτικές χώρες φοβούνται ότι βοηθούν στη χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία.

Μετά από εβδομάδες τεταμένων διαπραγματεύσεων, οι χώρες της ΕΕ τελικά υπέγραψαν την Τετάρτη το 11ο πακέτο κυρώσεων που θα επιβληθεί στη Μόσχα σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο. Όμως, αντί να εισάγουν νέους περιορισμούς, τα προσχέδια εγγράφων δείχνουν ότι η εστίαση των Βρυξελλών είναι τώρα στη κάλυψη των κενών στους υφιστάμενους κανόνες, στη δημιουργία εξουσιών για δευτερεύουσες κυρώσεις και στην αποκάλυψη εταιρειών που παραβιάζουν τους κανόνες.

«Οι προσπάθειες παράκαμψης των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης είχαν ως αποτέλεσμα την απότομη αύξηση των παραπλανητικών πρακτικών από πλοία που μεταφέρουν ρωσικό αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου», αναφέρεται στο κείμενο της απόφασης του Συμβουλίου.

Οι αξιωματούχοι ανησυχούν για τον λεγόμενο σκιώδη στόλο εκατοντάδων γερασμένων δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, που πιθανώς αγοράζονται σε τιμές πάνω από το ανώτατο όριο τιμής των 60 δολαρίων ανά βαρέλι που επιβλήθηκε από την G7. Σύμφωνα με τον ενημερωτικό ιστότοπο Politico, πολλά από τα πλοία, τα οποία ανήκουν συνήθως σε ένα αδιαφανές δίκτυο εταιρειών κελύφους - πολλές φέρεται να συνδέονται με την Ελλάδα - θεωρείται ότι απενεργοποιούν τα συστήματα πλοήγησής τους για να κρύψουν το γεγονός ότι έχουν ελλιμενιστεί σε ρωσικά λιμάνια ή παίρνουν καύσιμα από άλλα δεξαμενόπλοια στο θάλασσα για να κρύψει την προέλευσή της.

Τα μέτρα που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συμφωνήθηκαν από τις χώρες μέλη θα απαγορεύσουν στα πλοία που είναι ύποπτα για αυτές τις σκοτεινές πρακτικές να εισέρχονται στα λιμάνια της ΕΕ «ανεξαρτήτως της σημαίας νηολόγησης». Τα δεξαμενόπλοια θα πρέπει επίσης να ενημερώσουν τις αρχές εάν σχεδιάζουν μεταφορά πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο «τουλάχιστον 48 ώρες νωρίτερα» εντός συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών.

Μια «συντηρητική» ανάλυση από την S&P εκτιμά ότι συνολικά 167 δεξαμενόπλοια έχουν εμπλακεί σε μεταφορές από πλοίο σε πλοίο με ρωσικό σκάφος και αργότερα ελλιμενίστηκαν σε λιμάνι της ΕΕ. Χώρες με μεγάλες ναυτιλιακές βιομηχανίες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα είχαν αρχικά εκφράσει επιφυλάξεις σχετικά με τα σχέδια για πάταξη των πρακτικών, εν μέσω εικασιών ότι προσπαθούσαν να προστατεύσουν τις ναυτιλιακές τους εταιρείες.

Η Ρωσία αύξησε τις εξαγωγές πετρελαίου σε χώρες όπως η Ινδία, η Κίνα και το Πακιστάν τους τελευταίους μήνες, ενώ τα στοιχεία δείχνουν ότι η ΕΕ εισάγει καύσιμα που διυλίζονται από αργό από αυτά τα ασιατικά έθνη.

Το Νέο Δελχί, για παράδειγμα, έχει δει τις παραδόσεις ρωσικού αργού να εκτοξεύονται από περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια το μήνα σε 63 εκατομμύρια μόνο τον Απρίλιο. Εν τω μεταξύ, οι εξαγωγές ντίζελ της στην ΕΕ έχουν δεκαπλασιαστεί και οι αποστολές καυσίμων αεροσκαφών αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 250%.

Ωστόσο, η συμφωνία δεν αποτελεί παραβίαση των κανόνων κυρώσεων, καθώς η G7 ήθελε να περιορίσει τα κέρδη της Ρωσίας χωρίς να αποσταθεροποιήσει τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου.