Στην πρόσφατη ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ αναφορικά με τις δαπάνες του Δεκεμβρίου 2023, αποκαλύφθηκε πλήρως το μέγεθος της υποχρηματοδότησης που αφορά στις κατηγορίες των ιατροτεχνολογικών προϊόντων (Ι/Π) για την διαχείριση του διαβήτη. Συγκεκριμένα, η δαπάνη του ΕΟΠΠΥ στις κατηγορίες αυτές ξεπέρασε κατά 15,6 εκατομμύρια ευρώ τον προϋπολογισμό του 2023, ενώ η εκτίμηση για το 2024 είναι ότι αν δεν προκύψει γενναία αύξηση του προϋπολογισμού, η υπέρβαση θα ξεπεράσει τα 20 εκατομμύρια ευρώ οδηγώντας σε αδιέξοδο την απρόσκοπτη διάθεση των υλικών αυτών στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη.

Από το 2017 που θεσπίστηκε το μέτρο του claw back και ταυτόχρονα μειώθηκε η δαπάνη του ΕΟΠΥΥ για τη διαχείριση του διαβήτη -χωρίς καμία σοβαρή μελέτη και τεκμηρίωση- ο Οργανισμός έχει αυξήσει τον προϋπολογισμό του για τον Σακχαρώδη Διαβήτη σε ένα πολύ μικρό βαθμό, ενώ η επιβάρυνση του clawback συνεχίζεται και αφορά αποκλειστικά και μόνο τις εταιρείες που εισάγουν τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα.

Αντί ο ΕΟΠΥΥ να αυξήσει τη χρηματοδότηση στις κατηγορίες των ιατροτεχνολογικών προϊόντων για τον Διαβήτη σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών και να επενδύσει στην πρόληψη και στην σωστή διαχείρισή του, συνεχίζει να εφαρμόζει πολιτικές που οδηγούν στην δαπάνη πολύ μεγαλύτερων ποσών για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων επιπλοκών του Διαβήτη που θα μπορούσαν να αποφευχθούν ή να ελαττωθούν.

Παρά την είσοδο νέων τεχνολογιών «αναίμακτης» μέτρησης αλλά και την εμφάνιση νέων και απλούστερων αντλιών έγχυσης ινσουλίνης, συνεχίζεται η υποχρηματοδότηση στα Ι/Π για τον Διαβήτη. Μάλιστα ο ΕΟΠΥΥ αρκέστηκε να επισημάνει στα ΦΕΚ με τα οποία επέτρεψε τη συνταγογράφηση των νέων ειδών, ότι αυτή δεν θα επιβαρύνει περαιτέρω τον προϋπολογισμό του, καθώς η υπερβάλλουσα δαπάνη θα επιμεριστεί στις εταιρίες εισαγωγής μέσω του μηχανισμού clawback. Επομένως, η πρόσβαση των ασφαλισμένων του ΕΟΠΥΥ με Σακχαρώδη Διαβήτη στις νέες τεχνολογίες χρηματοδοτείται από τις εταιρείες του κλάδου.

Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι:

• Το claw back στην υποκατηγορία των αντλιών ινσουλίνης να ανέλθει για το 2024, στο δυσθεώρητο 33,2% επί της δαπάνης – δηλαδή του μικτού τζίρου των εταιριών! Αν σε αυτό προστεθεί και το 7% rebate που επιβαρύνει τις εν λόγω εταιρείες εφόσον τιμολογούν απευθείας τον ΕΟΠΥΥ, τότε η συνολική επιβάρυνση ξεπερνά το 40%. Και αυτό σε μια υποκατηγορία όπου οι εταιρείες παρέχουν δωρεάν εκπαίδευση, δωρεάν αποστολή υλικών και δωρεάν 24ωρη υποστήριξη στους ασφαλισμένους.  
• Στη νεοπαγή και ανερχόμενη κατηγορία των αισθητήρων γλυκόζης, το clawback του Δεκεμβρίου ανήλθε στο 26% επί της δαπάνης, με ενδεχόμενη επιπλέον επιβάρυνση κατά 7% που επιβαρύνει τις εταιρείες εφόσον τιμολογούν απευθείας τον ΕΟΠΥΥ. Άρα και εδώ η συνολική επιβάρυνση ξεπερνά το 33% του μικτού τζίρου των εταιριών που καλούνται επίσης να υποστηρίξουν την εκπαίδευση και την τεχνική υποστήριξη των ασθενών.
• Στις υποκατηγορίες των ταινιών μέτρησης γλυκόζης, όπου και παραμένει ο κύριος όγκος των ασφαλισμένων διαβητικών, το clawback για το 2023 ανήλθε σε συνολικά 16% επί της δαπάνης, ποσοστό δυσβάσταχτο για τις εταιρίες που βάσει κανονισμού του ΕΟΠΥΥ δεν μπορούν να τιμολογήσουν απευθείας τα προϊόντα τους και τα διαθέτουν μέσω φαρμακείων.  Ωστόσο, το clawback βάσει εγκυκλίου επιβαρύνει αποκλειστικά τους εισαγωγείς που συμμετέχουν όμως μόνο με το 60% στη δαπάνη αφού το υπόλοιπο 40% αντιστοιχεί στα μεικτά έσοδα των καναλιών διανομής. Άρα στην πραγματικότητα το ποσοστό του claw back που επιβαρύνει τους εισαγωγείς ξεπερνά το 26% (16/60 = 26,7%). Και αυτό σε μια κατηγορία που οι εταιρείες καλούνται να παρέχουν δωρεάν τις συσκευές μέτρησης γλυκόζης στους ασθενείς.

Μάλιστα, ο απόλυτος παραλογισμός είναι εμφανής και από τον καταμερισμό του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ στην υποκατηγορία των αισθητήρων γλυκόζης για το 2023: €9εκ. για το Α’ εξάμηνο και μειωμένος (!) στα €8,65εκ. στο Β’ εξάμηνο του 2023, ενώ μάλιστα από τον Μάρτιο 2023 έχει επεκταθεί η αποζημίωση και στον Διαβήτη Κύησης και τις σοβαρές παθήσεις παγκρέατος και επιπλέον από τον Ιούλιο 2023 δόθηκε αποζημίωση και σε νέα προϊόντα στην κατηγορία. Μάλιστα, στην υποκατηγορία αυτή αθροίζεται από το 2023 η δαπάνη των αισθητήρων που συνδέονται με τις αντλίες ινσουλίνης, όπου επίσης αποζημιώνονται νέα προϊόντα, με αποτέλεσμα ο προϋπολογισμός της υποκατηγορίας για το 2023 να είναι μικρότερος από αυτόν του 2022.

Δεν είναι τυχαίο ότι κατόπιν της επιβολής του clawback, έχουν αποχωρήσει από την ελληνική αγορά σημαντικές πολυεθνικές εταιρίες με Διαβητολογικό υλικό και νέες τεχνολογίες, ενώ ο ΣΕΙΒ έχει προειδοποιήσει τον ΕΟΠΥΥ ότι οι υπάρχουσες εταιρίες του κλάδου αδυνατούν αντικειμενικά να διαθέσουν νέες τεχνολογίες διαβήτη με τόσο υψηλά ποσοστά παρακράτησης, που τις καθιστούν ζημιογόνες, απειλώντας την επιβίωσή τους.

Τα παραπάνω προβλήματα, έχουν αναλυθεί επανειλημμένα σε επιστολές του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Ιατρικών & Βιοτεχνολογικών Προϊόντων αλλά και στις δια ζώσης συναντήσεις του Συνδέσμου με την αρμόδια Διεύθυνση του Στρατηγικού Σχεδιασμού.  Από πλευράς του  ο ΕΟΠΥΥ επιρρίπτει την ευθύνη της συνολικής υποχρηματοδότησης του Οργανισμού στο Υπουργείο Υγείας.  Με τον Σακχαρώδη Διαβήτη να εμφανίζει ραγδαία εξάπλωση και να έχει χαρακτηριστεί από τον Π.Ο.Υ ως μια από τις πανδημίες της εποχής μας με υψηλά ποσοστά επιπολασμού, η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή διαχείριση, είναι ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς και την πρόληψη των επιπλοκών της νόσου. Ως εκ τούτου, ο επιπολασμός του διαβήτη στην Ελλάδα, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από το Υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ στην ενίσχυση της χρηματοδότησης των κατηγοριών διαχείρισής του.

Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Ιατρικών & Βιοτεχνολογικών Προϊόντων (ΣΕΙΒ)  επισημαίνει την ανάγκη αναθεώρησης των πολιτικών υγείας για τον Διαβήτη, ώστε να λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα της χώρας, οι ανάγκες των ασθενών και να διασφαλίζεται η πρόσβαση τους στις νέες τεχνολογίες. Η παράταση του clawback και η υποχρηματοδότηση των ιατροτεχνολογικών προϊόντων για τον Διαβήτη είναι ανασταλτικοί παράγοντες και δεν λειτουργούν προς όφελος ούτε του Συστήματος Υγείας, ούτε των ασθενών, ούτε των επιχειρήσεων του κλάδου.

Ο ΣΕΙΒ για ακόμη μια φορά ζητάει την πλήρη κατάργηση του clawback και τον δίκαιο καταμερισμό του για όσο διάστημα εφαρμόζεται, τον εξορθολογισμό των ορίων δαπανών έτσι ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές ανάγκες των ασθενών, την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών  -οι οποίες αποδεδειγμένα προσφέρουν στους ασθενείς και στο σύστημα υγείας σημαντικά κλινικά οφέλη, εξοικονομώντας πόρους - και τη συμμετοχή του Συνδέσμου στον διάλογο για τη μεταμόρφωση του συστήματος Υγείας όπου μπορεί να συνδράμει αποτελεσματικά με την τεχνογνωσία και τις προτάσεις του.