Στη νέα αγορά του υδρογόνου εισέρχεται δυναμικά η Motor Oil, αξιοποιώντας τις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου της στους Αγίους Θεοδώρους και συμμετέχοντας με τη ΔΕΗ σε κοινοπραξία για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου στο Αμύνταιο.
Οι επενδύσεις στο υδρογόνο, που είναι ένα από τα βασικά νέα καύσιμα της νέας εποχής στην ενέργεια, εντάσσονται στο ευρύτερο αναπτυξιακό σχέδιο της Motor Oil , ύψους 4 δισ. ευρώ ως το 2030. Από το σύνολο αυτό, τα 2,5 δις ευρώ θα κατευθυνθούν στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση και 1,5 δις ευρώ στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την περαιτέρω ψηφιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών του ομίλου.
Η Hellenic Hydrogen, κοινοπραξία των εταιριών Motor Oil με 51% και ΔΕΗ με 49%, προωθεί το έργο North-1, που αφορά σε Μονάδα Ηλεκτρόλυσης, ισχύος, σε πρώτη φάση, 50 MW, με δυνατότητα ανάπτυξης έως 300 MW. Η μονάδα θα εγκατασταθεί στο παροπλισμένο λιγνιτικό εργοστάσιο της ΔΕΗ στο Αμύνταιο. Στόχος είναι το North-1 να αποτελέσει τη πρώτη εμπορική μονάδα παραγωγής υδρογόνου από ΑΠΕ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και από τις πρώτες μονάδες τέτοιας κλίμακας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το ύψος της αρχικής επένδυσης υπολογίζεται σε 60-70 εκατ. ευρώ. Προς το παρόν το έργο βρίσκεται στην αδειοδοτική διαδικασία και στις τεχνικές μελέτες, επιχειρώντας να ενταχθεί και ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης.
Το υδρογόνο που θα παράγεται από τη μονάδα στο Αμύνταιο θα διατίθεται κατ’ αρχήν στη νέα μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) της ΔΕΗ στην «Καρδιά». Η μονάδα θα τροφοδοτείται με μείγμα φυσικού αερίου και υδρογόνου σε αναλογία έως 80% – 20%. Το πράσινο υδρογόνο από τη μονάδα ηλεκτρόλυσης απευθύνεται επίσης στο δίκτυο του ΔΕΣΦΑ για πρόσμειξη με το φυσικό αέριο αλλά και ως καύσιμο για οχήματα βαρέως τύπου και πιθανώς σε άλλους βιομηχανικούς καταναλωτές που θα συνδεθούν μέσω δικτύου αγωγών.
Προς το παρόν η αναλογία υδρογόνου που μπορούν να δεχθούν οι αγωγοί του ΔΕΣΦΑ είναι 2% στο μείγμα με το φυσικό αέριο. Με την κατάλληλη τεχνική προσαρμογή εκτιμάται ότι η πρόσμιξη υδρογόνου θα μπορούσε να φθάσει σε ποσοστό 10%, απορροφώντας παραγωγή μονάδων ηλεκτρόλυσης ισχύος 70-80 MW.
Παράλληλα, έχει ήδη ξεκινήσει το δεύτερο μεγάλο πρόγραμμα υδρογόνου, το Blue Med προϋπολογισμού 350 εκατ ευρώ. Το Blue Med, που αξιοποιεί τις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου στους Αγίους Θεοδώρους, είναι πρόγραμμα-ομπρέλα με πολλά υποέργα, στην παραγωγή και τη διανομή, ενώ έχει ενταχθεί σε διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης, ανάλογα με το υποέργο στο οποίο ανήκει η κάθε δραστηριότητα.
Για την παραγωγή υδρογόνου, στο πλαίσιο του Blue Med, προωθούνται τα έργα Ephyra και Trieres. Το Ephyra προβλέπει εγκατάσταση παραγωγής υδρογόνου 30 MW, με προοπτική επέκτασης στα 50 MW, με ηλεκτρόλυση από ΑΠΕ σε συνδυαμο με τεχνικές καινοτομίες, που θα ενσωματωθούν στις βιομηχανικές λειτουργίες του διυλιστηρίου της Motor Oil.
Το έργο ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2023 και έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028. Ήδη, η Motor Oil βρίσκεται στο τελικό στάδιο επιλογής του προμηθευτή του συστήματος ηλεκτρόλυσης με στόχο εντός του 2026 να ξεκινήσει η παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου.
Το Trieres αναπτύσσει μια κοιλάδα υδρογόνου μικρής κλίμακας, με επίκεντρο το διυλιστήριο των Αγίων Θεοδώρων και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2028. Αφορά στην ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος υδρογόνου στην Ελλάδα, που θα συνδέει τη μονάδα παραγωγής, με διάφορους χρήστες όπως επιχειρήσεις, παρόχους τεχνολογίας, ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, οργανισμούς του δημόσιου τομέα και φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Το πρόγραμμα IRIS στοχεύει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του διυλιστηρίου της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους, με την εφαρμογή τεχνολογίας δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα στη Μονάδα Αναμόρφωσης Μεθανίου με Ατμό, καθιστώντας το ταυτόχρονα παραγωγό υδρογόνου εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών CO2 (μπλε υδρογόνο). Επιπλέον, θα αναπτυχθεί μονάδα παραγωγής συνθετικής μεθανόλης, με χρήση ανανεώσιμου υδρογόνου και μέρος του δεσμευόμενου διοξειδίου του άνθρακα.
Ταυτόχρονα, υλοποιούνται τα πρατήρια υδρογόνου REA (Αγ. Θεόδωροι) και REAH2 (Ακράτα), από την AVINOIL. Το πρατήριο υδρογόνου των Αγίων Θεοδώρων αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία έως τα τέλη του έτους ενώ το δεύτερο της Ακράτας τον Οκτώβριο του 2025.
Ας σημειωθεί τέλος ότι δύο λεωφορεία υδρογόνου σχεδιάζεται να ενταχθούν στο στόλο των οχημάτων των Οδικών Συγκοινωνιών έως το 2026, στο πλαίσιο της συνεργασίας της Ο.ΣΥ. με την Motor Oil. ενώ ο δεύτερος κύκλος ανανέωσης του στόλου των λεωφορείων της Αττικής και της Θεσσαλονίκης θα συμπεριλάβει και λεωφορεία υδρογόνου.
