Στην έλλειψη επαρκών ηλεκτρικών διασυνδέσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών  και στην αύξηση της χρήσης φυσικού αερίου αποδίδουν κατά κύριο λόγο οι ηλεκτροπαραγωγοί τις τεράστιες  αποκλίσεις τιμών μεταξύ των διαφόρων περιοχών της Ευρώπης, όπως προκύπτει από σχετική έκθεση της Eurelectric, του φορέα που εκπροσωπεί τις μεγάλες εταιρίες ηλεκτρισμού της ΕΕ

Ειδικά φέτος το καλοκαίρι, οι διαφορές ήταν μεγαλύτερες από ποτέ. Στις Σκανδιναβικές χώρες, με τα άφθονα υδροηλεκτρικά, τις ΑΠΕ και τα πυρηνικά, η μέση τιμή φέτος το καλοκαίρι ήταν κάτω από 20 €/MWh, ενώ στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη κινήθηκε μεταξύ 60-80 €/MWh και στη  Νότια και Ανατολική Ευρώπη αρκετά πάνω από τα  των 100€/MWh.

Οι χώρες της Ανατολικής και της Νότιας Ευρώπης (πλην της Ιβηρικής)  ήταν αυτές που σήκωσαν το βάρος της τροφοδοσίας της Ουκρανίας μέσα σε ένα πολύ ζεστό καλοκαίρι, που εκ των πραγμάτων σήμαινε και αυξημένη εσωτερική ζήτηση. Οι χονδρικές τιμές ηλεκτρισμού, όπως αποτυπώθηκαν και στην ελληνική αγορά, εκτοξεύτηκαν σε επίπεδα που θύμισαν την ενεργειακή κρίση και ακόμα παραμένουν αρκετά υψηλότερες, σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. 

Η κοινή παρέμβαση της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στις Βρυξέλλες για το θέμα αυτό θα εξεταστεί αφού αναλάβει καθήκοντα η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δύο επιστολές στη Κομισιόν για το ίδιο ζήτημα έχουν στείλει και οι βιομηχανικές ενώσεις των 3 χωρών, αλλά πειστικές απαντήσεις δεν έχουν λάβει.

Η Εurelectric αποδίδει το πρόβλημα στις χαμηλότερες διασυνοριακές ροές, στην αυξημένη ζήτηση του καλοκαιριού και στην άνοδο  των τιμών του φυσικού αερίου. 

Σύμφωνα με την έκθεση του ευρωπαϊκού φορέα,  η υψηλότερη ζήτηση ενέργειας για ψύξη και η χαμηλότερη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας λόγω της ξηρασίας προκάλεσαν μείωση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και αύξηση της χρήσης φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή. 

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Ιταλίας, όπου η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα παραγωγής αυξήθηκε από 28% σε 43% μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου.Η χρήση περισσότερου αερίου στο μείγμα μεταφράστηκε σε υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας τον Αύγουστο. Η πτώση των διασυνοριακών ροών από τη Γαλλία και την Αυστρία προς την Ουγγαρία άνοιξε ακόμα περισσότερο την ψαλίδα των τιμών. Η Γαλλία μείωσε τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, επικαλούμενη προβλήματα στο δίκτυο και τη ροή διαμετακόμισης.

Ομως τα προβλήματα που σχετίζονται με την ανεπάρκεια των διασυνδέσεων χρειάζονται πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για να λυθούν, δεδομένου του χρόνου που απαιτούν οι επενδύσεις δικτύων για να υλοποιηθούν. Οπότε παραμένει το ερώτημα τι θα συμβεί στο μεσοδιάστημα- που μπορεί να αφορά δεκαετίες- και κατά πόσον θα είναι ενιαία η ευρωπαϊκή αγορά, όσο παραμένουν οι τεράστιες αποκλίσεις τιμών μεταξύ των χωρών. 

Για την Eurelectric πάντως η ενιαία αγορά, όπως αποτυπώνεται στο target model  λειτουργεί και δεν χρειάζεται αλλαγές στο μεταβατικό στάδιο - μέχρι να ολοκληρωθούν οι διασυνδέσεις και να αναπτυχθούν τα δίκτυα-, μια διαδικασία που παίρνει χρόνια.  “Τα γεγονότα του φετινού καλοκαιριού  υπογραμμίζουν για άλλη μια φορά τη σημασία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να είναι καλύτερα διασυνδεδεμένες ώστε να διασφαλίσουν την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας της ΕΕ” αναφέρει η έκθεση. 

Ρύποι

‘Οοον αφορά στην εκπομπή ρύπων, η ένταση του CO2 στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο αλλά περιορίστηκε σε σχέση με τον Αύγουστο 2023 και μάλιστα έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ για τον μήνα αυτό.  Σε  εννέα χώρες οι εκπομπές μειώθηκαν, με τη Βουλγαρία να καταγράφει τη μεγαλύτερη πτώση χάρη στην υψηλότερη πυρηνική παραγωγή. Αντίθετα, η Σλοβενία ​​και η Ιταλία παρουσίασαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις λόγω της μειωμένης υδροηλεκτρικής ενέργειας και της υψηλότερης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, αντίστοιχα.