Το προσωπικό του πολιτικό κεφάλαιο, που είναι αναμφισβήτητο και ένα σκληρό πολιτικό δίλημμα, που συμπυκνώνεται ουσιαστικά στο «αποδεχόμαστε τη συμφωνία και παραμένουμε στο ευρώ ή χρεοκοπούμε ασύντακτα και την πληρώνουν οι πιο αδύναμοι», επιστράτευσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στη συνέντευξη που έδωσε το βράδυ της Τρίτης στην ΕΡΤ, για να παρουσιάσει τα σχέδιά του μετά τον επώδυνο συμβιβασμό με τους εταίρους και μία μέρα πριν την κρίσιμη ψηφοφορία στη Βουλή με την οποία ξεκινά η εφαρμογή της.
Η συνέντευξη αποτέλεσε ουσιαστικά την οριστική στροφή της κυβέρνησης στον πραγματισμό και τον ρεαλισμό, καθώς ο κ. Τσίπρας φρόντισε να διαλύσει τις όποιες προσδοκίες είχαν καλλιεργηθεί το προηγούμενο διάστημα -μίλησε κάποια στιγμή και για αυταπάτες- ότι μπορεί το δίκαιο ενός λαού να είναι πιο ισχυρό στη σημερινή Ευρώπη και ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις: «Πήγα παντού, κανείς δεν μου έδωσε χρήματα» τόνισε και απάντησε σκληρά στην εσωκομματική αμφισβήτηση: «Ιδεολογική καθαρότητα σε συνθήκες κρίσης δεν υπάρχει» τόνισε.
Όπως και στη μάχη του δημοψηφίσματος, την οποία κέρδισε χάρις κυρίως στην προσωπική απήχηση και αποδοχή που έχει στην κοινή γνώμη, έτσι και τώρα ο κ. Τσίπρας αναλαμβάνει το κύριο βάρος της μάχης για την υλοποίηση της συμφωνίας. Ο πρωθυπουργός ασκεί όλη την επιρροή του προς αυτή την κατεύθυνση, γνωρίζοντας ότι πρόκειται για μία δύσκολη συμφωνία, που προκαλεί ρήγματα στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και επιφυλάξεις ευρύτερα, πέρα φυσικά από την έντονη κριτική της αντιπολίτευσης -έστω κι αν μέρος της θα υπερψηφίσει το κείμενο.
Ο πρωθυπουργός έθεσε το κεντρικό διακύβευμα της περιόδου με πολύ ξεκάθαρο τρόπο: Η χώρα δεν έχει αποφύγει το Grexit, ούτε τις πιέσεις των σκληρών κύκλων των δανειστών. Ουσιαστικά η χώρα παραμένει σε οριακό σημείο έως ότου ενταχθεί πλήρως στο νέο πρόγραμμα του ESM, που θα εξασφαλίσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της επόμενης τριετίας και την επαναλειτουργία των τραπεζών. Υπενθύμισε μάλιστα ότι δεν έχει διασφαλιστεί ακόμη ούτε καν το πρόγραμμα - γέφυρα, που θα καλύψει τις ανάγκες των επόμενων εβδομάδων μέχρι την ένταξη στον ESM και επέστησε την προσοχή όλων γιατί οι θιασώτες του grexit καραδοκούν ακόμη και τώρα.
Το μήνυμα που έστειλε προς όλες τις κατευθύνσεις και ιδίως προς την αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ είναι πως δεν υπάρχει εναλλακτική διέξοδος και ότι τυχόν έξοδος από το ευρώ θα σημαίνει τεράστια υποτίμηση, εξαέρωση των καταθέσεων και παράδοση της χώρας σε όσους έβγαλαν στο μεταξύ τα λεφτά τους έξω. Αποκάλυψε μάλιστα ότι είχε από τον Απρίλιο μελέτη στα χέρια του για τις επιπτώσεις από μία επιστροφή σε εθνικό νόμισμα και διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε αυτό να είναι επιλογή. Επισήμανε μάλιστα ότι το εναλλακτικό σχέδιο ήταν στην πραγματικότητα το σχέδιο Σόιμπλε, εναντίον του οποίου πολέμησε μέχρι την τελευταία ώρα.
Ο κ. Τσίπρας εμφανίστηκε σίγουρος και σταθερός στην ανάπτυξη των απόψεών του, ήταν ιδιαίτερα αυστηρός προς την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του, τις απόψεις της οποίας για Grexit αποκήρυξε μεν κάθετα, ωστόσο έδειξε να μην επιλέξει το δρόμο της μετωπικής σύγκρουσης τώρα και τουλάχιστον όχι μέχρι να μπει η χώρα στην ασφάλεια του προγράμματος του ESM.
Είναι φανερό ότι ο πρωθυπουργός θέλει σε αυτή την φάση να περιορίσει τις απώλειες από το σημερινό συνασπισμό εξουσίας και να δει σε επόμενο στάδιο -σε δύο με τρεις μήνες- τις επιλογές. Τυχόν διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ αυτή την ώρα και καταγραφή δυσθεώρητων απωλειών από την κοινοβουλευτική ομάδα, τον οδηγεί σε σενάρια επαναπροσδιορισμού του κυβερνητικού σχήματος, όπου θα είναι αναγκασμένος να συζητήσει νέες συμμαχίες και πιθανές υποχωρήσεις – ακόμη και σενάρια για την πρωθυπουργία -κάτι που δεν επιθυμεί, ούτε άλλωστε είναι εύκολα.
Ο κ. Τσίπρας έδειξε να διατηρεί τα γνωστά στοιχεία που του δίνουν ένα σημαντικό προσωπικό πολιτικό κεφάλαιο: Δεν δίστασε να κάνει αυτοκριτική, προέβαλε το στοιχείο της ειλικρίνειας παραδεχόμενος μάλιστα ότι το κείμενο της συμφωνίας είναι κακό, ήταν σίγουρος και σταθερός στις απόψεις του, εμφανίστηκε όπως πάντα ήρεμος και ψύχραιμος, ακόμη και σε ερωτήσεις «καρφιά». Με βάση τη συμφωνία που κλήθηκε να υπερασπιστεί, φάνηκε να διατηρεί τη δυνατότητα πειθούς που έχει πλέον αποκτήσει.
Κακή συμφωνία, αλλά έχει περιθώρια
Ο πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι είναι μια κακή και δύσκολη συμφωνία και ότι έβαλε την υπογραφή του σε ένα κείμενο που δεν πιστεύει, πλην όμως ακόμη κι έτσι υπάρχουν περιθώρια για αναδιανομή, προστασία των αδυνάτων και δικαιότερη κατανομή των βαρών. Σημείωσε δε ότι η παρούσα συμφωνία είναι καλύτερη από εκείνη που του άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση, επικαλούμενους τη βελτίωση στους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Έκανε λόγο πάντως για εκδικητική στάση των εταίρων μετά την προκήρυξη του δημοψηφίσματος, λέγοντας πως όταν οι Ευρωπαίοι είδαν ότι μπορούσε να κερδίσει το «ναι», αποφάσισαν να σταματήσουν τη διαπραγμάτευση, είπε.
«Υπερτίμησα τη δύναμη του δίκιου ενός λαού» παραδέχθηκε και υπογράμμισε ότι οι εταίροι δίνουν το μήνυμα ότι στις χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα, δεν έχει νόημα να γίνονται εκλογές.
«Είμαι πεπεισμένος το γεγονός ότι έφτασα τα πράγματα στα άκρα. Το πήγα μέχρι εκεί που δεν πάει. Μπορεί να με κατηγορήσει κάποιος ότι το παρατράβηξα. Κανείς δεν μπορεί να μου πει ότι δεν έκανα ό,τι μπορούσα. Φτάσαμε ακόμη και έξω από το πλαίσιο του προγράμματος προστασίας», ανέφερε.
Το Grexit
Ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε ακόμη πως δεν έχει ακόμη αποφευχθεί το Grexit, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα μέχρι να επικυρωθεί η συμφωνία. Σημείωσε δε ότι ο κ. Σόιμπλε ήθελε να υπάρξει συναινετική έξοδος από το ευρώ για την Ελλάδα κάτι που, όπως αποκάλυψε ο πρωθυπουργός, το έμαθε δια στόματος Βαρουφάκη τον περασμένο Μάρτιο.
Τότε τηλεφώνησε αμέσως στην Άνγκελα Μέρκελ και της είπε ότι το σχέδιο του Γερμανού ΥΠΟΙΚ «είναι αδιανόητο» και δεν θα το δεχθεί. «Μου είπε:"δεν είναι δικό μου σχέδιο" και έκλεισε εκεί η ιστορία», ανέφερε.
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι τότε ζήτησε να υπάρξει μία ανάλυση των επιπτώσεων του Grexit και όπως υποστήριξε, όταν τη διάβασε κατάλαβε ότι η έξοδος από το ευρώ δεν αποτελεί εναλλακτική. «Δεν υπάρχει Plan B», διεμήνυσε στο σημείο αυτό ο πρωθυπουργός ο οποίος στην αρχήν της συνέντευξής του υποσχέθηκε πως θα έλεγε την αλήθεια και δεν θα προσπαθούσε να ωραιοποιήσει τα πράγματα.
Αποκάλυψε πως η χώρα δεν διαθέτει συναλλαγματικά αποθέματα για να στηρίξει εθνικό νόμισμα και ότι από όσους συνάντησε και μίλησε διεθνώς, κανείς δεν του είπε ότι θα τον στηρίξει για επιστροφή σε εθνικό νόμισμα.
«Η χώρα δεν είχε συναλλαγματικά αποθέματα για να στηρίξει νέο νόμισμα. Η άτακτη χρεοκοπία θα οδηγούσε στην έκδοση νομίσματος. Όσοι είχαν βγάλει τα λεφτά τους έξω θα περνούσαν μια χαρά. Δεν ήταν αυτό αριστερή επιλογή. Η επιλογή Σόιμπλε ήταν η συναινετική επιλογή για έξοδο από το ευρώ», τόνισε.
Συμφωνία ή άτακτη χρεοκοπία
Αναφερόμενος στα μέτρα στα οποία συμφώνησε με τους δανειστές ο κ. Τσίρπας ανέφερε ότι οι εναλλακτικές που είχε ήταν να πετύχει συμφωνία, να πάει σε άτακτη χρεοκοπία ή να ακολουθήσει την εκδοχή Σόιμπλε για συναινετικό Grexit. «Προσπάθησα να διεκδικήσω όσα περισσότερα μπορούσα», είπε και πρόσθεσε ότι η συμφωνία έχει σκληρές μεταρρυθμίσεις, σημειώνοντας πως υπάρχει η προοπτική, η οποία δεν υπήρχε στο τελεσίγραφο της 25ης Ιουνίου. «Υπάρχει δέσμευση για αναδιάρθρωση του χρέους. Αποφεύγουμε το Grexit. Υπάρχει κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών, διασφάλιση των καταθέσεων, 35 δισ. για επενδύσεις και δέσμευση για το χρέος», ανέφερε.
Το Ταμείο
Ο κ. Τσίπρας παραδέχθηκε ότι η νύχτα εκείνη ήταν πολύ δύσκολη αλλά, όπως τόνισε, δεν υπήρχε περίπτωση να δεχθεί την πρόταση Σόιμπλε για το Ταμείο στο Λουξεμβούργο στο οποίο θα μεταφέρονταν πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδας, ύψους 50 δισ. ευρώ. «Ήταν πολύ δύσκολη η ευθύνη, αλλά δεν υπήρχε περίπτωση να δεχθώ την πρόταση Σόιμπλε για το Ταμείο. Διάφοροι πρωθυπουργοί με καθόλου ευγενικό τρόπο ήρθαν να κουνήσουν το δάχτυλο σε έναν εκλεγμένο πρωθυπουργό. Αλλά υπήρξαν και φωνές ουσιαστικής στήριξης», είπε χαρακτηριστικά.
Το χρηματοδοτικό
«Είναι σαφές ότι η χώρα παίρνει 82 δισ. και θα πρέπει να κινηθεί στο πλαίσιο το δημοσιονομικό που ορίζει αυτή η συμφωνία», ανέφερε, εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθησή του ότι όταν η οικονομία θα έχει επιστρέψει σε αναπτυξιακούς ρυθμούς θα μπορεί να γίνει μια πιο δίκαιη αναδιανομή. «Ελπίζω ότι όταν η οικονομία θα έχει επιστρέψει σε αναπτυξιακούς ρυθμούς να έχουμε πόρους ώστε να αναδιανέμουμε με δικαιότερο τρόπο. Μέσα σε αυτά τα σκληρά πλαίσια υπάρχουν δυνατότητες αναδιανομής», πρόσθεσε.
«Δεν δραπετεύω»
Απαντώντας στα σενάρια περί κυβερνητικής αλλαγής ή και πρωθυπουργού, ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε ότι παραμένει. «Δεν θα δραπετεύσω από τις ευθύνες μου και θα προσπαθήσω να υλοποιήσω το πολιτικό μου σχέδιο σε βάθος τετραετίας, μέσα στις υπάρχουσες συνθήκες» είπε, σημειώνοντας πως δεν είπε ψέματα στον ελληνικό λαό, ενώ ανέλαβε την ευθύνη για την υπογραφή ενός κακού κειμένου.
Εκλογές
Όσον αφορά στο αν προτίθεται να προσφύγει στις κάλπες, επανέλαβε ότι δεν προτίθεται να δραπετεύσει από τις ευθύνες του, ωστόσο τόνισε ότι το ενδεχόμενο εκλογών θα εξαρτηθεί από τις διεργασίες της συγκυβέρνησης και από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. «Το αν θα πάμε σε εκλογές δεν είναι στην πρόθεσή μου. Τώρα μπορώ να ασχοληθώ μόνο με το να μην πραγματοποιηθεί το σχέδιο κάποιων σκληρών συντηρητικών», είπε, σημειώνοντας πως δεν πιστεύει σε μια κυβέρνηση ειδικού σκοπού και τονίζοντας ότι ένας πρωθυπουργός πρέπει να παλεύει, να παίρνει αποφάσεις και να μην δραπετεύει.
«Θα κάνω ό,τι μπορώ για να διατηρήσω τον ΣΥΡΙΖΑ ενωμένο»
Αναφερόμενος στις αντιδράσεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Τσίπρας είπε πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει τον ΣΥΡΙΖΑ ενωμένο, προσθέτοντας, όμως, ότι από εκεί και πέρα, είναι στο χέρι του καθενός να αποφασίσει ποιο πολιτικό σχέδιο υπηρετεί.
«Δεν κάνει για πολιτικός ο Βαρουφάκης»
Για τον Γιάνη Βαρουφάκη ο κ. Τσίπρας είπε πως είναι φίλος του και τον τιμά για το έντιμο του χαρακτήρα του.
Ωστόσο, είπε πως ο πρώην ΥΠΟΙΚ έκανε λάθη αλλά παραδέχτηκε πως είναι εξαιρετικός οικονομολόγος και ευφυής, έκανε λάθη στη διαπραγμάτευση, αλλά τα χρεώνομαι εγώ ως πρωθυπουργός. Αναλαμβάνω την ευθύνη, τόνισε.
«Έγιναν λάθη, είναι προφανές. Δεν θα φορτώσω τα λάθη στον Γιάνη Βαρουφάκη. Ο κ. Βαρουφάκης είναι ευφυής και ξέρει καλύτερα οικονομικά από τους άλλους υπουργούς Οικονομικών. Έκανε και λάθη. Κίνητρό του ήταν να υπηρετήσει τη χώρα» είπε και διευκρίνισε ότι το να είναι κάποιος εξαιρετικός οικονομολόγος και άνθρωπος δεν σημαίνει ότι είναι καλός πολιτικός, ενώ χαρακτήρισε ανοησίες τα περί δόλου του κ. Βαρουφάκη.
Σε κάθε περίπτωση ερωτώμενος για τον τρόπο που ο κ. Βαρουφάκης ανακοίνωσε την αποχή του από την κρίσιμη ψηφοφορία της περασμένης εβδομάδος αλλά και τον τρόπο που το ανακοίνωσε, είπε πως δεν έχει χαλάσει τη σχέση του μαζί του.
«Η Ζωή δεν είναι δικτάτορας»
Σε ερώτηση για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και το πώς θα διεξαχθεί η αποψινή συζήτηση στη Βουλή ο κ. Τσίπρας είπε πως η κυρία Κωνσταντοπούλου είναι Πρόεδρος της Βουλής, εκείνη θα είναι που θα προεδρεύσει της Ολομέλειας εκτός και αν η ίδια επιλέξει να παραχωρήσει τη θέση της σε κάποιον Αντιπρόεδρο.
Ωστόσο, τόνισε με νόημα πως όποιος έχει θεσμική θέση δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, δεν είναι δικτάτορας.
