Το μήνυμα που πέρασε ο πρωθυπουργός το βράδυ της Δευτέρας κατά τις προγραμματικές δηλώσεις προς τις διοικήσεις των τραπεζών ήταν ένα: Να σπεύσουν να βρουν κεφάλαια από ιδιώτες για να περιοριστεί η χρηματοδότηση από το ΤΧΣ. Εκείνο που αγνοεί ο πρωθυπουργός είναι ότι αν απέτυχαν οι δύο προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις δεν ήταν πρόβλημα των τραπεζών, όσο των πολιτικών επιλογών που ακολουθήθηκαν. Οι δε διοικήσεις των τραπεζών έχουν αλλάξει. Άλλαξαν στην Eurobank, με την έλευση του κ. Ν. Καραμούζη, επί κυβερνήσεως Τσίπρα, άλλαξαν στην Eθνική, επί κυβερνήσεως Τσίπρα, με την τοποθέτηση της κυρίας Λούκα Κατσέλη, άλλαξαν στην Alpha, με την αποχώρηση του κ. Ι. Κωστόπουλου, άλλαξαν στην Attica κι έμεινε η ίδια στην Πειραιώς. Άρα το πρόβλημά μας είναι να αλλάξει η διοίκηση της Πειραιώς, η οποία διαθέτει ένα από τα πλέον δυναμικά managements; Προφανώς και ο πρωθυπουργός, όπως στις προγραμματικές δηλώσεις του περασμένου Φεβρουαρίου έριξε άσφαιρα, διότι οι τράπεζε4ς το τελευταίο πράγμα που θέλουν είναι να έχουν το κράτος στα πόδια τους. Εκείνο το οποίο μπορεί να προσάψει η αγορά στις τράπεζες είναι ότι δεν κινήθηκαν γρήγορα για την αξιοποίηση των assets τους σε Ελλάδα και Βαλκάνια. Για παράδειγμα, υπάρχει κινητικότητα με τη Finansbank για την Εθνική, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για το… Χίλτον που ανήκει στην ιδιοκτησία της Alpha.
Σημειωτέον, ότι το επόμενο διάστημα οι τραπεζίτες έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου με roadshows στο εξωτερικό, σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη, για την προσέλκυση κεφαλαίων. Η αγορά του Χ.Α. αντιδρά θετικά στα μηνύματα για τη νέα ανακεφαλαιοποίηση, με αντίδραση των τιμών των μετοχών. Τη Δευτέρα τα κέρδη για τις τράπεζες έφτασαν στο Χ.Α. το 25% και σήμερα η ΕΤΕ ηγείται της ανόδου του κλάδου.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, ισχυρό όπλο στα χέρια του Πρωθυπουργού είναι ο νέος νόμος της ανακεφαλαιοποίησης που θα είναι έτοιμος μέχρι τις 15 Οκτωβρίου και σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, θα ορίζει τα κριτήρια και τις διαδικασίες βάσει των οποίων το ΤΧΣ θα εξετάζει και θα αλλάζει, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, τα διοικητικά συμβούλια και τις επιτροπές των τραπεζών που τελούν υπό τον έλεγχό του.
Άλλωστε το Μνημόνιο προβλέπει ότι έως τα τέλη Φεβρουαρίου 2016 το ΤΧΣ, με τη βοήθεια ανεξάρτητου διεθνούς συμβούλου, θα καθιερώσει πρόγραμμα επισκόπησης των ΔΣ των τραπεζών για τις οποίες ισχύουν συμφωνίες πλαισίου σχέσεων (RFAs). Η επισκόπηση θα διενεργείται σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές προληπτικής εποπτείας.
Με βάση την πρώτη επισκόπηση, η οποία εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμη το καλοκαίρι, το ΤΧΣ μπορεί να προχωρήσει στην αντικατάσταση μελών στα ΔΣ των τραπεζών, ώστε να εξασφαλίζεται ότι περιλαμβάνουν τουλάχιστον τρεις ανεξάρτητους διεθνείς εμπειρογνώμονες με κατάλληλες γνώσεις και μακρόχρονη πείρα στη σχετική τραπεζική, χωρίς προηγούμενη σχέση την τελευταία δεκαετία με εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Αυτά τα στελέχη θα προεδρεύουν επίσης σε όλες τις επιτροπές συμβούλων (Επιτροπή αποσβέσεων, χορηγήσεων, αναδιαρθρώσεων κλπ)..
Υπό τον έλεγχο των θεσμών το ΤΧΣ
Σημειώνεται επίσης ότι ο νέος νόμος θα ενισχύει και την αυτόνομη διακυβέρνηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με αλλαγή της διαδικασίας επιλογής και διορισμού μελών της εκτελεστικής επιτροπής και του γενικού συμβουλίου.
Πρακτικά η επιλογή των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής και του Γενικού Συμβουλίου του ΤΧΣ θα ελέγχεται πια από τους θεσμούς. Και αυτό θα γίνει αφού θα συσταθεί επιτροπή επιλογής αποτελούμενη από έξι ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, εκ των οποίων τρεις θα διοριστούν από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Μεταξύ αυτών θα είναι και ο πρόεδρος, που διατηρεί βαρύνουσα ψήφο σε περίπτωση ισοψηφίας. Οι υπόλοιποι τρεις θα διοριστούν ως εξής: δύο από το υπουργείο Οικονομικών και ένας από την Τράπεζα της Ελλάδος. Το υπουργείο Οικονομικών, η ΤτΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και o ESM θα διαθέτουν από έναν παρατηρητή στην επιτροπή επιλογής.
Εως τα τέλη Μαρτίου 2016 το ΤΣΧ θα δημοσιεύσει επιχειρησιακή στρατηγική ξεκινώντας από τον Ιούνιο του ίδιου έτους καθώς και έκθεση επί των επιδόσεων έναντι της στρατηγικής, σε εξαμηνιαία βάση.
Συμφωνία
Μιλώντας επίσης χθες βράδυ στη Βουλή ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι η νέα συμφωνία με τους πιστωτές προβλέπει κεφάλαια 25 δισ. ευρώ για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις τράπεζες.
«Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία» για το χρηματοπιστωτικό σύστημα ανέφερε και σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «οι προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις απέτυχαν παταγωδώς, διότι δεν αντιμετωπίστηκε το πρόβλημα των κόκκινων δανείων και παρέμειναν οι ίδιες διοικήσεις στις τράπεζες».
Ο πρωθυπουργός μάλιστα ξεκαθάρισε ότι "θέλουμε να διατηρήσουμε το έδαφος που κερδίσαμε στη διαπραγμάτευση. Θα εξασφαλίσουμε την προστασία της πρώτης κατοικίας", επιμένοντας ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα αποτρέψει την αγορά δανείων από τα distress funds. Ο ίδιος επεμεινε τέλος ότι θα υπάρξει ένας φορέας που θα ρυθμίζει εξωδικαστικά θέματα οφειλετών – δανειστών.
