Ξεκινούν από τη Δευτέρα, 9 Οκτωβρίου οι ετήσιες δημοπρασίες εκφόρτωσης υγροποιημένου αερίου (LNG) του ΔΕΣΦΑ για τις οποίες ήδη εκδηλώνεται σημαντικό ενδιαφέρον, καθώς ο ρόλος της Ρεβυθούσας και ευρύτερα του LNG, τόσο για την Ελλάδα όσο και τις γειτονικές χώρες, έχει αναβαθμιστεί μετά τη κάθετη μείωση των εισαγωγών ρωσικού αερίου μέσω αγωγών.
Μάλιστα για πρώτη φορά προγραμματίζονται δημοπρασίες 15 ετούς χρονικού ορίζοντα, πράγμα που δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να κλείσουν μακροχρόνια συμβόλαια με τους προμηθευτές τους, επιτυγχάνοντας ενδεχομένως καλύτερους όρους και τιμές.
Αλλωστε τον Ιανουάριο, αναμένεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία και ο πρώτος, “ανταγωνιστής” της Ρεβυθούσας στον ελληνικό χώρο, το FSRU της Αλεξανδρούπολης, πράγμα πάντως που δεν δείχνει να ανησυχεί τον ΔΕΣΦΑ, με στελέχη της εταιρίας να εκτιμούν ότι η ζήτηση LNG τόσο για την εσωτερική αγορά όσο και για εξαγωγές θα παραμείνει υψηλή.
Οπως δήλωσε ο ανώτατος διευθυντής εμπορικών υπηρεσιών του ΔΕΣΦΑ Σωτήρης Μπράβος σε συνέντευξη τύπου που έδωσε χθες, οι δημοπρασίες αφορούν σε χρονοπαράθυρα (slots) εκφόρτωσης και δέσμευσης δυναμικότητας αεριοποίησης του LNG στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας.
Οι εκφορτώσεις αφορούν σε δυναμικότητα είτε 1 TWh, είτε 0,5 TWh και ο χρήστης μπορεί να χρησιμοποιήσει την υποδομή για τις διαδικασίες αυτές και την προσωρινή αποθήκευση του αερίου για χρονικό διάστημα 13 ημερών τη χειμερινή περίοδο και 18 ημέρες την καλοκαιρινή περίοδο. Αυτό που πρακτικά αλλάζει σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς των σχετικών δημοπρασιών ήταν ότι έως τώρα αφορούσαν σε περίοδο ως 5 έτη από το χρόνο διεξαγωγής τους, ενώ από εδώ και πέρα αφορούν ως και 15 χρόνια και ταυτόχρονα μειώνεται σε μία εβδομάδα από 15 ημέρες η διάρκεια διεξαγωγής τους.
Ας σημειωθεί ότι οι δημοπρασίες μακροχρόνιας (15ετούς) δέσμευσης είναι συνήθης πρακτική που συναντάται σε άλλα σημεία διασύνδεσης με αγωγούς, όπως στη Νέα Μεσημβρία, όπου το εθνικό σύστημα μεταφοράς αερίου συνδέεται με τον αγωγό TAP και το Σιδηρόκαστο στα σύνορα με τη Βουλγαρία.
Για το 2024 έχουν σχεδόν εξαντληθεί οι δέσμες χρονοπαραθύρων, καθώς απομένουν μόλις πέντε. .
Ας σημειωθεί ότι η χωρητικότητα της Ρεβυθούσας ανέρχεται σε 225.000 κυβικά LNG, εκ των οποίων τα 205.000 κυβικά είναι προς διάθεση σε τρίτους, καθώς τα υπόλοιπα αφορούν στο αέριο εξιορρόπησης και κάποιες άλλες ποσότητες που διατηρεί ο ΔΕΣΦΑ.
Σύμφωνα με τον κ. Μπράβο, ο ΔΕΣΦΑ παρέχει ευελιξία προς τους χρήστες, για παράδειγμα δίνεται η δυνατότητα παράτασης του χρονοπαράθυρου αν χρειαστεί, με την προϋπόθεση βέβαια ότι υπάρχει χώρος και κατόπιν δημοπρασίας αν εκδηλωθεί ζήτηση και από άλλους χρήστες. Αν δεν υπάρχουν άλλοι ενδιαφερόμενοι, τότε διατίθεται δωρεάν.
Το μεγάλο “μπουμ” στη χρήση των εγκαταστάσεων της Ρεβυθούσας έγινε το 2019, όταν μειώθηκε σημαντικά η τιμή του LNG και έγινε ανταγωνιστικό προς το αέριο -αγωγών. Η χρονιά -σταθμός βέβαια ήταν το 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την εντατικοποίηση της προσπάθειας της Ευρώπης για την απεξάρτησή της από το ρωσικό αέριο. Μάλιστα η Ρωσία διέκοψε τελείως την παροχή αερίου σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της γειτονικής Βουλγαρίας, η οποία μέχρι τότε προμηθευόταν αέριο σχεδόν αποκλειστικά από τη Ρωσία. Το κενό καλύφθηκε με εξαγωγές επαναεριοποιημένου LNG, μέσω της Ρεβυθοούσας και του ελληνικού συστήματος.
Πλέον, η κατάσταση στη τροφοδοσία της Βουλγαρίας έχει αλλάξει αφού έχει τεθεί σε λειτουργία ο ελληνο-βουλγαρικός αγωγός IGB, o oποίος τροφοδοτείται από τον ΤΑΡ, ενώ η γειτονική χώρα θα λαμβάνει κατά τη φετινή χειμερινή σεζόν αέριο και μέσω αγωγού από την Τουρκία. Τον Ιανουάριο αναμένεται να ξεκινήσουν οι εξαγωγές και από το πλωτό τερματικό της Αλεξανδρούπολης.
Ας σημειωθεί ότι η μεγάλη αύξηση της χρήσης της Ρεβυθούσας το 2019 ήταν εκείνη που οδήγησε τη ΡΑΕ και τον ΔΕΣΦΑ να τροποποιήσουν το καθεστώς, που ίσχυε ως τότε και να καταστήσουν δεσμευτικές για τους χρήστες τις δημοπρασίες στη Ρεβυθούσα. Εκτοτε το ενδιαφέρον παραμένει ισχυρό, με αποτέλεσμα η δραστηριότητα αυτή, που είναι ρυθμιζόμενη, να αποφέρει υπερέσοδα στον Διαχειριστή, ο οποίος επιστρέφει το επιπλέον ποσό στην αγορά, για τη μείωση του Τέλους Ασφάλειας Εφοδιασμού.
Το υπερεσόδο του ΔΕΣΦΑ από τις εν λόγω δημοπρασίες ανήλθε για το 2023 σε περίπου 65 εκατ. ευρώ, το οποίο αποδόθηκε στο ταμείο για το Τέλος Ασφάλειας Εφοδ,ιασμού.
Ας σημειωθεί τέλος, ότι οι δημοπρασίες θα γίνονται κάθε εβδομάδα- με ένα διάλειμμα 2 εβδομάδων κατά τις εορτές των Χριστουγέννων- ως τον Ιανουάριο, μέχρι να συμπληρωθούν οι 15 εβδομάδες διεξαγωγής των ετήσιων δημοπρασιών και να καλυφθεί ο ορίζοντας της δεκαπενταετίας. Η δημοπρασία πραγματοποιείται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και διαρκεί 3 ώρες συν 15 λεπτά, ενώ η τιμή εκκίνησης έχει οριστεί από τη ΡΑΑΕΥ.
Συνολικά προσφέρονται 4 δέσμες slots ανά έτος, εκ των οποίων 3 δέσμες με 5 φορτία LNG ποσότητας 1 TWh το καθένα για κάθε δέσμη και μία δέσμη που περιλαμβάνει 8 φορτία των 0,5 TWh το καθένα
Για το 2024 πρακτικά τα σλοτ έχουν εξαντληθεί , καθώς απομένουν μόλις 5, εκ των οποίων τα 3 αφορούν σε ποσότητα 0,5 TWh το καθένα και τα 2 σε 1 TWh το καθένα.
