Η απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία προκάλεσε σοκ σε όλο τον πλανήτη, εν μέρει διότι τέτοιου είδους κινήσεις δεν είναι πλέον τόσο συνηθισμένες όπως στο παρελθόν, επισημαίνει το δίκτυο CNBC.

Πριν από μερικές δεκαετίες, υπήρχαν περίπου 15 απόπειρες πραξικοπήματος ή επιβεβαιωμένες συνωμοσίες για πραξικόπημα κάθε χρόνο, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Center for Systemic Peace. Σήμερα, γίνονται περίπου 6 πραξικοπήματα κάθε χρόνο, ή 8 εάν συνυπολογιστούν και αυτά που χαρακτηρίζονται έτσι από τα ίδια τα καθεστώτα και που σύμφωνα με τους ερευνητές ίσως να μην έχουν συμβεί πραγματικά.

Ωστόσο, οι συνωμοσίες είναι πολύ λιγότερο πιθανό να οδηγήσουν σε απόπειρες πραξικοπήματος, και οι απόπειρες είναι πολύ λιγότερο πιθανό να είναι πετυχημένες απ' ό,τι πριν από λίγα χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μόνο το ένα τρίτο των συνωμοσιών και το 40% των αποπειρών πραξικοπήματος είναι πετυχημένες.

Από το 2010 έχουν καταγραφεί μόνο 18 απόπειρες πραξικοπήματος και μόνο σε 4 περιπτώσεις κατάφερε να ανέλθει στην εξουσία ένας νέος ηγέτης για τουλάχιστον ένα μήνα. Αυτό το ποσοστό επιτυχίας δεν είναι μεγάλο και είναι ακόμα χαμηλότερο εάν συνυπολογιστούν οι επιβεβαιωμένες συνωμοσίες που δεν προχώρησαν.

Ένας λόγος που είναι λιγότερο πιθανόν να πετύχει ένα πραξικόπημα σήμερα είναι ότι ο κόσμος έχει αλλάξει και οι κυβερνήσεις τείνουν περισσότερο προς τη δημοκρατία, εξηγεί ο Μόντι Μάρσαλ, διευθυντής του Center for Systemic Peace.

«Τα περισσότερα πραξικοπήματα είναι απλά αλλαγές μιας αυταρχικής ηγεσίας», αναφέρει ο Μάρσαλ. «Ζούμε σε ένα παγκόσμιο σύστημα στο οποίο κυριαρχεί η δημοκρατία και τα πραξικοπήματα έχουν γίνει λιγότερο συχνά καθώς οι κυβερνήσεις έχουν γίνει περισσότερο δημοκρατικές».

Επίσης οι στρατιωτικές δυνάμεις είναι λιγότερο πιθανό να παρέμβουν είτε για να εκδιώξουν έναν κακό ηγέτη ή να καταστείλουν μια λαϊκή εξέγερση. Οι ηγέτες είναι περισσότερο πιθανό να εξαναγκαστούν σε παραίτηση από τους διαδηλωτές στους δρόμους απ’ ό,τι ήταν τις προηγούμενες δεκαετίες, σύμφωνα με τα στοιχεία.

«Όταν ήθελες να γλιτώσεις από έναν κακό πρόεδρο, συνήθως ο στρατός παρενέβαινε για να απαλλαγεί η χώρα από αυτόν. Τώρα, έχουμε περιπτώσεις που εξαναγκάζονται σε παραίτηση και μεγαλύτερη λαϊκή αντίδραση με τον κόσμο να βγαίνει στους δρόμους. «Είναι περισσότερο συνηθισμένο ο στρατός να αρνείται να έχει πολιτική εμπλοκή».

Τα πραξικοπήματα τείνουν να αποτελούν κακή εξέλιξη για την οικονομία μιας χώρας, αλλά μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα της αδύναμης οικονομικής ανάπτυξης. Τέτοιου είδους κινήσεις μπορούν να επηρεάσουν το ΑΕΠ μιας χώρας για χρόνια, επισημαίνει το CNBC.

Η Ταϊλάνδη είναι η χώρα με τα περισσότερα πετυχημένα πραξικοπήματα από το 1946 (10), σύμφωνα με τα στοιχεία, ενώ ακολουθούν η Βολιβία (8), η Συρία (8), η Αργεντινή (7) και η Αϊτή (6).