Σοβαρές επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα των δημοπρασιών ηλεκτρικής ενέργειας, ΝΟΜΕ, όσον αφορά στην ανάπτυξη ανταγωνισμού στην αγορά, δεδομένης της πολύ μικρής διείδυσης των εναλλακτικών προμηθευτών στη λιανική αγορά διατυπώνει η ΕΒΙΚΕΝ, η ένωση των βιομηχανικών καταναλωτών ηλεκτρισμού. Ταυτόχρονα ζητεί από τη ΡΑΕ οι καταναλωτές Υψηλής Τάσης, δηλαδή οι μεγάλες βιομηχανίες που όλες μαζί καταναλώνουν περίπου 6.800 GWh, να μην λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό της ετήσιας ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας, που θα διατίθεται μέσω των ΝΟΜΕ, δεδομένου ότι διείσδυση των εναλλακτικών προμηθευτών στην αγορά Υψηλής Τάσης είναι μηδενική.
Οι επισημάνσεις περιλαμβάνονται σε επιστολή του προέδρου της ΕΒΙΚΕΝ Κωνσταντίνου Κουκλέλη προς τον πρόεδρο της ΡΑΕ Νίκο Μπουλαξή σχετικά με την αποτελεσματικότητα των ΝΟΜΕ, με αφορμή τη σχετική μελέτη για την αποτίμηση του μέτρου που εκπονεί η ΡΑΕ.
Στην επιστολή, η οποία κοινοποιήθηκε μεταξύ άλλων στον υπουργό Περιβάλλοντος - Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξη Χαρίτση, ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ αναφέρει τα εξής :
H λειτουργία του μέτρου των δημοπρασιών ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2016, σύντομα δηλαδή ολοκληρώνεται ένα πλήρες έτος εφαρμογής. Από τους πρώτους μήνες εφαρμογής του μηχανισμού και με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, μπορούν να γίνουν ορισμένες διαπιστώσεις :
Διαπιστώνεται ότι η ανάπτυξη του ανταγωνισμού είναι πολύ αργή, ενώ παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης. Αυτό σημαίνει πως επί του παρόντος το ρυθμιστικό μέτρο των δημοπρασιών, δηλαδή η εξασφαλισμένη πρόσβαση σε ενέργεια με το χαμηλότερο δυνατό κόστος της αγοράς, δεν έχει συντελέσει στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού στην αγορά προμήθειας ηλεκτρισμού.
Το επίπεδο διείσδυσης των εναλλακτικών προμηθευτών στη λιανική αγορά, εμφανίζει σοβαρές ασυμμετρίες μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών πελατών. Συγκεκριμένα στη Μέση Τάση (μεγάλα εμπορικά, βιοτεχνία βιομηχανία) η ΔΕΗ έχει απωλέσει μερίδιο άνω του 30%, στη Χαμηλή Τάση (οικιακά, μικρά εμπορικά) το μερίδιο του ανταγωνισμού δεν ξεπερνά το 10%, ενώ στην Υψηλή Τάση η ΔΕΗ εξακολουθεί να αποτελεί το μοναδικό προμηθευτή.
Πρέπει να επισημανθεί ότι ο ανταγωνισμός δεν έχει απευθυνθεί καθόλου προς την Υψηλή Τάση, παρά το γεγονός ότι οι καταναλωτές της Υψηλής Τάσης συνδυάζουν σταθερό (ή ευέλικτο) προφίλ με πολύ υψηλή κατανάλωση, κάτι που εξασφαλίζει σε κάθε προμηθευτή το αναγκαίο φορτίο βάσης για να απευθυνθεί στη συνέχεια στη Χαμηλή Τάση.
Αυτό μαρτυρά στοχευμένες εμπορικές στρατηγικές εκ μέρους των εναλλακτικών προμηθευτών, με στενό ορίζοντα τη διάρκεια ισχύος του μέτρου.
Με βάση τα ανωτέρω η ΡΑΕ στο πλαίσιο της αρμοδιότητας παρακολούθησης και ελέγχου της συνολικής ανάπτυξης και πρακτικής αποτελεσματικότητας του μηχανισμού, θα πρέπει να διερευνήσει μεταξύ άλλων και τα εξής:
- Εάν και σε ποιο βαθμό η επιδότηση των εναλλακτικών προμηθευτών έχει αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα όσον αφορά την επίτευξη των στόχων του μέτρου.
- Εάν και σε ποιο βαθμό η τυχόν καθυστέρηση στην επίτευξη του στόχου μείωσης του ποσοστού της ΔΕΗ οφείλεται στην αναποτελεσματικότητα / μη ορθό σχεδιασμό του μέτρου ή σε απροθυμία των ανταγωνιστών να αναλάβουν ρίσκα όπως η έκθεση στην Οριακή Τιμή του Συστήματος και ο πιστωτικός κίνδυνος.
- Εάν και σε ποιο βαθμό οι στρατηγικές ανάπτυξης του ανταγωνισμού βασίζονται σε μακροχρόνιο σχεδιασμό (πέραν του ορίζοντα εφαρμογής του ρυθμιστικού μέτρου) και στην ισορροπημένη διάχυση του οφέλους σε όλες τις κατηγορίες καταναλωτών.
Η ΕΒΙΚΕΝ έχει επανειλημμένως εκφράσει τις επιφυλάξεις της ως προς την αποτελεσματικότητα των δημοπρασιών προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας, ως ρυθμιστικό μέτρο για το άνοιγμα της αγοράς, όταν μάλιστα λείπουν οι προϋποθέσεως λειτουργίας μιας ελεύθερης και ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς η λειτουργία των νέων αγορών μετατίθεται για μετά το τέλος του 2018.
Με βάση τους σχετικούς κανονισμούς (άρθρο 52 του ΚΔΠΠΗΕ) η ΡΑΕ έχει τη δυνατότητα να λάβει ή να προτείνει τη λήψη ειδικών ρυθμιστικών μέτρων, βάσει των πορισμάτων της Εξαμηνιαίας Έκθεσης Επιπτώσεων, ιδίως αναφορικά με τις προς δημοπράτηση ποσότητες, συνεκτιμώντας μεταξύ άλλων και την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού στην επίτευξη του επιδιωκόμενου ανοίγματος της εγχώριας λιανικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τη δημιουργία συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού προς όφελος του καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας.
Με δεδομένο ότι η διείσδυση των εναλλακτικών προμηθευτών στους καταναλωτές Υψηλής Τάσης είναι μηδενική, θεωρούμε ότι οι καταναλωτές Υψηλής Τάσης (περίπου 6.800 GWh)δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τη ΡΑΕ κατά τον προσδιορισμό της ετήσιας ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας, που θα διατίθεται μέσω των δημοπρασιών πώλησης προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε διαφορετική περίπτωση θεωρούμε ότι επιβάλλεται η ΡΑΕ να λάβει πρόσφορα ρυθμιστικά μέτρα που να εξασφαλίζουν την ισορροπημένη διάχυση του οφέλους σε όλες τια κατηγορίες καταναλωτών, καταλήγει η επιστολή.