«Η ΕΣΕΕ υποστήριζε ανέκαθεν το Σχέδιο Δράσης του 2016 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα μέτρα που περιγράφονται σε αυτό για τη διευκόλυνση της τήρησης του ΦΠΑ στις επιχειρήσεις. Έχει μάλιστα, ήδη, τοποθετηθεί για την επέκταση της ενιαίας θυρίδας ΦΠΑ, ως σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Επιπλέον όμως, θα στηρίξουμε τις τελευταίες προτάσεις σχετικά με τους συντελεστές ΦΠΑ και τα ειδικά καθεστώτα για τις μικρές επιχειρήσεις στις ευρωπαϊκές οργανώσεις που συμμετέχουμε όπως την ΕSEC, τη UEAPME και την EuroCommerce, η οποία μάλιστα εγείρει ορισμένες ανησυχίες για τις μεγάλες εμπορικές εταιρείες». Τα παραπάνω δήλωσε ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Βασίλης Κορκίδης, με αφορμή τις εισηγήσεις, που, αποτελούν τα τελικά στάδια της αναμόρφωσης των κανόνων ΦΠΑ από την Επιτροπή, με τη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου ΦΠΑ στην ΕΕ για τη δραστική μείωση της απάτης ύψους 50 δισ. ευρώ στον τομέα του ΦΠΑ στην ΕΕ, με παράλληλη στήριξη των επιχειρήσεων και διασφάλιση των δημόσιων εσόδων.

Πολύπλοκη κατάσταση

Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο κ.Κορκίδης, η EuroCommerce προειδοποιεί ότι παρέχοντας στα κράτη μέλη ευελιξία να προσθέσουν μια πληθώρα νέων μειωμένων συντελεστών, θα προσθέσει απλώς σε μια ήδη πολύπλοκη κατάσταση, ένα κατακερματισμό των συστημάτων του ΦΠΑ, όταν αυτό που χρειάζεται είναι μια απλούστερη και πιο εναρμονισμένη προσέγγιση. Επισημαίνει πως η ενασχόληση με διαφορετικά συστήματα ΦΠΑ στην ενιαία αγορά είναι ένα από τα κύρια εμπόδια για τους λιανοπωλητές και τους χονδρεμπόρους παντός μεγέθους και οι διαφορές μεταξύ των καθεστώτων των κρατών μελών δεν θα κάνουν τίποτα για να απλοποιήσουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Επιπλέον, πιστεύει πως οι εταιρείες χρειάζονται αξιόπιστες πληροφορίες για να λειτουργήσουν και θα εξετάσει πώς η ανακοινωθείσα πανευρωπαϊκή δικτυακή πύλη μπορεί να προσφέρει στις επιχειρήσεις ευκολότερη πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με τους συντελεστές ΦΠΑ. Αρκετά κράτη μέλη, ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τον καθορισμό των συντελεστών ΦΠΑ. Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν, ήδη, περίπου 100 διαφορετικούς συντελεστές ΦΠΑ σε όλη την Ευρώπη και διαφορετικούς τρόπους καθορισμού των προϊόντων και υπηρεσιών που καλύπτονται από αυτές. «Σίγουρα, -ανέφερε ο κ.Κορκίδης-, στην Ελλάδα είμαστε όλοι υπέρ των χαμηλότερων συντελεστών ΦΠΑ και η ΕΣΕΕ από τη πλευρά της πιστεύει πως, οι προτάσεις που διευκολύνουν τις μικρές επιχειρήσεις να ασχοληθούν με τον ΦΠΑ, θα βοηθήσουν τις περισσότερες εταιρείες να μειώσουν το κόστος συμμόρφωσής τους. Οι προτάσεις μπορεί αρχικά να αφήνουν τα κράτη μέλη να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να εισαγάγουν αυτή τη διευκόλυνση ΦΠΑ, αλλά τελικά πιστεύουμε ότι τα προτεινόμενα μέτρα θα συνδέονται περισσότερο με την καθιέρωση ενός οριστικού καθεστώτος ΦΠΑ». 

Χρονοβόρα γραφειοκρατία

Είναι γεγονός, σημείωσε ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ,  πως η δύσκολη διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΕΕ σχετικά με τις αλλαγές στη φορολογία επιβραδύνει τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται επειγόντως οι επιχειρήσεις. Ίσως, όμως, πλησιάζοντας στις Ευρωεκλογές τον Μαΐο του 2019, να επιταχυνθούν οι απαιτούμενοι χρόνοι, θέλοντας το παρόν Ευρωκοινοβούλιο να αφήσει πίσω του, θετικό φορολογικό έργο. Είναι όμως απογοητευτικό για το ευρωπαϊκό εμπόριο να βλέπει ότι ευπρόσδεκτες αλλαγές, όπως το κατάστημα ενιαίας εξυπηρέτησης και η κατάργηση του κατώτατου ορίου ΦΠΑ για τις εισαγωγές μικρών αποστολών, να έχουν χρονοδιάγραμμα εφαρμογής από το 2021 και μετά. Τέλος υπογράμμισε ότι και αυτές οι νομοθετικές προτάσεις θα ακολουθήσουν τη συνήθη χρονοβόρα γραφειοκρατία, αφού θα υποβληθούν τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή για διαβούλευση και βεβαίως στη Commission για τελική έγκριση, πριν την εφαρμογή.

Τι προτείνει η ΕΕ

Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν διασυνοριακές συναλλαγές επιβαρύνονται με 11% υψηλότερο κόστος συμμόρφωσης σε σύγκριση με όσες δραστηριοποιούνται μόνο σε εθνικό επίπεδο, ενώ οι μικρότερες επιχειρήσεις πλήττονται σοβαρότερα. Αυτό συνιστά πραγματικό εμπόδιο για την ανάπτυξη, δεδομένου ότι οι μικρές επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το 98% των επιχειρήσεων στην ΕΕ. Ως εκ τούτου προτείνεται να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερες επιχειρήσεις να απολαμβάνουν τα οφέλη των απλούστερων κανόνων ΦΠΑ, τα οποία αποκομίζουν επί του παρόντος μόνο οι μικρότερες επιχειρήσεις. Συνολικά, το κόστος συμμόρφωσης που συνδέεται με τον ΦΠΑ θα μειωθεί έως και 18% ετησίως. Τα κράτη μέλη μπορούν επί του παρόντος να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή έως 5% σε δύο διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων στη χώρα τους. Ορισμένα κράτη μέλη εφαρμόζουν επίσης ειδικές παρεκκλίσεις για περαιτέρω μειωμένους συντελεστές. Πέραν του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ 15%, τα κράτη μέλη θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να εφαρμόζουν:

-δύο διαφορετικούς συντελεστές μεταξύ 5-15%

-έναν συντελεστή μεταξύ 0-15 %, και

-έναν συντελεστή 0% για αγαθά που απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ (ή «μηδενικός συντελεστής»).

Ο υφιστάμενος σύνθετος κατάλογος αγαθών και υπηρεσιών στα οποία μπορούν να εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από νέο κατάλογο προϊόντων (όπως τα όπλα, τα αλκοολούχα ποτά, τα τυχερά παιχνίδια και ο καπνός) στα οποία πρέπει πάντα να εφαρμόζεται ο κανονικός συντελεστής 15% ή υψηλότερος συντελεστής. Για τη διασφάλιση των δημόσιων εσόδων, τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να μεριμνούν ώστε ο σταθμισμένος μέσος συντελεστής του ΦΠΑ να ανέρχεται τουλάχιστον σε 12%. Στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος μπορεί να εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται συντελεστές που διαφέρουν από τον κανονικό συντελεστή σε όλα τα αγαθά για τα οποία ισχύουν σήμερα οι εν λόγω συντελεστές.

Βάσει των ισχυόντων κανόνων, τα κράτη μέλη μπορούν να απαλλάσσουν από τον ΦΠΑ τις πωλήσεις που πραγματοποιούν μικρές επιχειρήσεις, υπό τον όρο ότι δεν υπερβαίνουν έναν συγκεκριμένο ετήσιο κύκλο εργασιών, ο οποίος ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Ωστόσο, οι απαλλαγές αυτές προσφέρονται μόνο στις εγχώριες επιχειρήσεις και οι αναπτυσσόμενες ΜμΕ χάνουν την πρόσβασή τους στα μέτρα απλούστευσης μόλις σημειωθεί υπέρβαση του κατώτατου ορίου απαλλαγής. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τις μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ. Πέραν των ισχυόντων κατώτατων ορίων απαλλαγής που παραμένουν σε ισχύ, οι σημερινοί κανόνες θεσπίζουν:

- κατώτατο όριο εσόδων 2 εκατ. ευρώ κάτω από το οποίο οι μικρές επιχειρήσεις θα επωφελούνται από μέτρα απλούστευσης (όπως απλουστευμένες υποχρεώσεις εγγραφής σε μητρώο ΦΠΑ, τιμολόγησης και τήρησης αρχείων), είτε απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ είτε όχι,

- τη δυνατότητα για τα κράτη μέλη να εξαιρούν τις απαλλασσόμενες από τον ΦΠΑ μικρές επιχειρήσεις από πολλές υποχρεώσεις ΦΠΑ σχετικά με την ταυτοποίηση, την τιμολόγηση, την τήρηση λογιστικής και την υποβολή δήλωσης, και

- όριο ετήσιου κύκλου εργασιών 100.000 ευρώ που επιτρέπει στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη να επωφελούνται από την απαλλαγή ΦΠΑ.

Υπογραμμίζεται ότι ο ΦΠΑ αποτελεί σημαντική και αυξανόμενη πηγή εσόδων στην Ε.Ε. ύψους άνω του 1 τρις ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 7% του κοινοτικού ΑΕΠ. Προκειμένου λοιπόν να διασφαλισθούν τα δημόσια έσοδα η Κομισιόν προτείνει στα κράτη-μέλη να μεριμνούν, ώστε ο σταθμισμένος μέσος συντελεστής του ΦΠΑ να ανέρχεται τουλάχιστον σε 12%, όταν στην Ελλάδα σήμερα υπερβαίνει το 14%.