Tη χρυσή τομή για να μην επιβαρυνθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία από το αυξημένο κόστος για τoυς ρύπους αναζητούν οι Βρυξέλλες, εν όψει της νέας ευρωπαϊκής οδηγίας για την ταχύτερη μείωση της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, η οποία αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπής CO2.

Η οδηγία έχει ήδη εγκριθεί από την Ευρωβουλή αλλά ακόμα δεν έχει περάσει από το Συμβούλιο των Υπουργών, με αρκετές χώρες- μέλη να διατυπώνουν επιφυλάξεις, καθώς φοβούνται τις επιπτώσεις από την αύξηση του κόστους των ρύπων, που μπορεί να πλήξει την ανταγωνιστικότητα μεγάλου μέρους της ευρωπαϊκής βιομηχανικής παραγωγής και να οδηγήσει πολλές μονάδες σε μετεγκατάσταση σε τρίτες χώρες με χαλαρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία και χαμηλότερα κόστη (carbon leakage-διαρροή άνθρακα).

Υπολογίζεται ότι 54 κλάδοι παραγωγής προϊόντων, μεταξύ των οποίων η τσιμεντοβιομηχανία, η παραγωγή και επεξεργασία χάλυβα, η υαλουργία, τα διυλιστήρια κλπ κινδυνεύουν να χάσουν σε διεθνή ανταγωνιστικότητα από την πιθανή αύξηση των τιμών των ρύπων και ήδη εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ασκούν έντονο λόμπινγκ στις Βρυξέλλες για να βρεθεί η συμβιβαστική φόρμουλα, που θα αποτρέψει την περαιτέρω αποβιομηχάνιση της Ευρωπαικής Ενωσης.

Από την άλλη πλευρά οι περιβαλλοντικές οργανώσεις πιέζουν για πιο δραστικά μέτρα και πιο “πράσινη” Ευρώπη, και δεν είναι λίγοι όσοι επικρίνουν την Κομισιόν για τους προηγούμενους χειρισμούς της στο θέμα της χορήγησης δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων, καθώς τα άφθονα δωρεάν δικαιώματα που δόθηκαν στο παρελθόν σε ορισμένους ενεργοβόρους κλάδους οδήγησαν σε υπερπλεόνασμα στην αγορά και σε κατάρρευση των τιμών των δικαιωμάτων στα Χρηματιστήρια Ρύπων.

Στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης σήμερα έχει εισέλθει η αναθεώρηση των κριτηρίων για τις βιομηχανικές μονάδες που θα μπορούν να παίρνουν δωρεάν δικαιώματα. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται ένας διαχωρισμός των μονάδων, μεταξύ εκείνων που θεωρούνται υψηλού κινδύνου για διαρροή άνθρακα, στις οποίες τα δικαιώματα θα χορηγούνται δωρεάν και στις επιχειρήσεις χαμηλότερου κινδύνου, στις οποίες θα δίδεται δωρεάν το 30% των δικαιωμάτων.

Η νέα οδηγία που έχει συμφωνηθεί ήδη μεταξύ του Συμβουλίου και της Ευρωβουλής και θα εγκριθεί από το Συμβούλιο προβλέπει μεταξύ άλλων και τα εξής:

Αύξηση του λεγόμενου συντελεστή γραμμικής μείωσης (η ετήσια μείωση των διαθέσιμων δικαιωμάτων στην αγορά) κατά 2,2% από το 2021 σε αντίθεση με το 1,74% που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Ο γραμμικός συντελεστής θα τελεί υπό επανεξέταση με στόχο να αυξηθεί στο 2,4 το 2024.

Διπλασιασμό της ικανότητας του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς (ETS Market Stability Reserve), δηλαδή διπλασιασμός της δυνατότητας να απορροφάται η περίσσεια δικαιωμάτων από την. Όταν αυτό συμβεί το αποθεματικό θα μπορεί να απορροφά έως και το 24% των πλεοναζόντων δικαιωμάτων ετησίως για τα πρώτα τέσσερα χρόνια. Αυτό με τη σειρά του θα αυξήσει την τιμή των δικαιωμάτων οδηγώντας έτσι τις βιομηχανίες στο να μειώσουν περαιτέρω τις εκπομπές τους.

Προβλέπεται επίσης η σύσταση δύο νέων ταμείων το Ταμείο Εκσυγχρονισμού για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στις χώρες με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω του μέσου κοινοτικού και το Ταμείο Καινοτομίας για τη στήριξη πρωτοπόρων έργων και εφαρμογών χαμηλής ή μηδενικής εκπομπής άνθρακα.