Tην κατάργηση των ΝΟΜΕ, των δημοπρασιών ηλεκτρικού ρεύματος, προανήγγειλε ο υπουργός Περιβάλλοντος - Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, συνδέοντας μάλιστα ευθέως την εξέλιξη αυτή με την επιτυχή έκβαση του διαγωνισμού της ΔΕΗ για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων.

Χαρακτήρισε την κατάργηση των ΝΟΜΕ ως ένα από τα οφέλη της διαδικασίας αποεπένδυσης για τη ΔΕΗ Οι δηλώσει έγιναν στο πλαίσιο της ενημέρωσης που έκανε χθες ο κ. Σταθάκης στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλή για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο, πέραν των άλλων, προβλέπει τη μείωση της συμμετοχής του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή στο 17% ως το 2030 από περίπου 33% που ήταν το 2016.

Η ΔΕΗ έχει επανειλημμένα διαμαρτυρηθεί για τις δημοπρασίες από τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική της παραγωγή, οι οποίες, όπως η ίδια αναφέρει θα της στοιχίσουν ως το τέλος του 2018 περί τα 310 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με με υπολογισμούς στελεχών της, αν το 2019 οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ διενεργηθούν, με βάση τα σημερινά δεδομένα και τον αρχικό προγραμματισμό, υπάρχει το σοβαρό ενδεχόμενο η ΔΕΗ να υποχρεωθεί να αγοράζει ηλεκτρική ενέργειας από τη χονδρική αγορά και να την πουλά στη συνέχεια στις δημοπρασίες, καθώς η δική της παραγωγή δεν θα επαρκεί για να καλύψει τις ποσότητες, τις οποίες θα πρέπει να διαθέσει μέσω των ΝΟΜΕ.

Και τούτο γιατί με βάση τον αρχικό προγραμματισμό, οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ συνεχίζονται ως το τέλος του 2019 και αφορούν σε φυσικές παραδόσεις,  μεγάλο μέρος των οποίων όμως θα πραγματοποιηθεί εντός του 2020, όταν θεωρητικά τουλάχιστον, τρεις μονάδες, η μία στη Μελίτη και οι δύο του σταθμού της Μεγαλόπολης θα έχουν πουληθεί σε τρίτους και οι μονάδες της Καρδιάς και του Αμυνταίου θα υπολειτουργούν ή  κάποιες από αυτές θα έχουν αποσυρθεί.

Η συμφωνία με τους δανειστές αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο επανεξέτασης της ποσότητας των ΝΟΜΕ, όταν  πωληθούν οι μονάδες, χωρίς όμως να αναφέρει ρητά πότε και πώς ακριβώς θα συμβεί αυτό, ενώ ο αρχικός νόμος για τα ΝΟΜΕ προβλέπει την εφαρμογή τους ως το τέλος του 2019.

Με βάση τα μέχρι στιγμής ισχύοντα, η ΔΕΗ θα πρέπει να διαθέσει μέσω δημοπρασιών περί τις 19 Twh ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ  η δική της λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή δεν θα ξεπερνά τις 11-12 Twh, με την προυπόθεση ότι θα έχουν συμβεί όσα περιγράφηκαν προηγουμένως.

Στην ποσότητα αυτή, συνυπολογίζεται και το πέναλτυ της μη επίτευξης του στόχου, καθώς τα ΝΟΜΕ σχεδιάστηκαν για να μειωθεί το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική και όσο αυτό δεν μειώνεται στο επιδιωκόμενο επίπεδο, τόσο αυξάνεται η ποσότητα που πρέπει να διατίθεται μέσω δημοπρασιών.

Με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική τον Σεπτέμβριο διαμορφώθηκε λίγο κάτω από το 80%, ενώ θα έπρεπε να είχε πέσει κοντά στο 75% στο τέλος του 2017 και να  συμπιεστεί κάτω του 50% στο τέλος του 2019, όπως προέβλεπαν οι μνημονιακές συμφωνίες του 2015.

Ενας από τους λόγους που τα ΝΟΜΕ δεν πέτυχαν το στόχο τους, όσον αφορά στο άνοιγμα της αγοράς, είναι ότι σημαντικό μέρος της ποσότητας διοχετεύεται σε εξαγωγές.

Από στοιχεία που επικαλείται η ΔΕΗ προκύπτει ότι η ποσότητα των προϊόντων ΝΟΜΕ που δεν διατέθηκε στην εγχώρια αγορά το οκτάμηνο του 2018 ανέρχεται σε 1,8 TWh και  αντιστοιχεί στο 23,6% των ποσοτήτων ΝΟΜΕ και στο 67% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας το οκτάμηνο του 2018. Εκτιμάται δε ότι αν δεν αλλάξουν οι κανονισμοί, το τελευταίο τετράμηνο του 2018 θα  διατεθούν για εξαγωγές 1,8 TWh, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 34,6% της συνολικής χρήσης των προϊόντων ΝΟΜΕ.

Ας σημειωθεί ότι με εισήγηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας η ΡΑΕ έχει ξεκινήσει διαδικασίες για την επιβολή περιορισμών στις εξαγωγές από ΝΟΜΕ.