Στους καταναλωτές, μεγάλους, όπως οι βιομηχανίες αλλα και στις μικρότερες επιχειρήσεις ακόμα και στα νοικοκυριά μέσω των aggregators “ανοίγει”  η αγορά ηλεκτρισμού με την εισαγωγή του θεσμού της ‘απόκρισης της ζήτησης’, του demand response, που περιλαμβάνει το σχέδιο για τα νέα ΑΔΙ, τον Μόνιμο Μηχανισμό Επάρκειας Ισχύος, το οποίο  ανακοίνωσε και έθεσε από χθες σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος- Ενέργειας.

Οπως προκύπτει από το σχέδιο, στο demand response θα συμμετέχουν δύο βασικές κατηγορίες καταναλωτών, η λεγόμενη “σιωπηρή”, αποτελούμενη από καταναλωτές,  οι οποίοι θα μειώνουν μόνοι τους την κατανάλωση ρεύματος τις ώρες αιχμής και τη λεγόμενη “δεδηλωμένη ” κατηγορία, που αφορά σε μονάδες ικανές να συμμετέχουν σε δημοπρασίες ισχύος, δίνοντας προσφορές στο σύστημα για ισχύ πάνω από ένα ελάχιστο όριο.

Οι “σιωπηροί” καταναλωτές  δεν θα μπορούν να αμειφθούν με πληρωμές, παρά μόνον με μειωμένες χρεώσεις,  ενώ οι συμμετέχοντες στη δεύτερη κατηγορία, θα μπορούν να πληρώνονται.

Στις δημοπρασίες επάρκειας ισχύος εκτός από τις μεγάλους καταναλωτές θα μπορούν να λαμβάνουν μέρος και οι λεγόμενοι aggregators, δηλαδή οι φορείς συλλογικής εκπροσώπησης μεμονωμένων μικρότερων καταναλωτών. Ο φορέας που θα εκπροσωπεί μία ομάδα καταναλωτών, όπως πχ μικρές επιχειρήσεις και νοικοκυριά,  θα αντιμετωπίζεται από το σύστημα ως μία μονάδα, αρκεί η μονάδα αυτή να μπορεί να υποβάλει προσφορές για ισχύ, πάνω από το ελάχιστο όριο, το οποίο προτείνεται να τεθεί στο 1MW.

Το νέο σύστημα επιτρέπει στους aggregators να λειτουργούν ως ενδιάμεσοι για τον καταναλωτή, προστατεύοντάς τον από  τους δαπανηρούς και πολύπλοκους τεχνικούς υπολογισμούς, που θα χρειαζόταν για να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες του νέου μηχανισμού.

Στο πλαίσιο αυτό καταναλωτές με ισχύ κάτω του 1 MW θα μπορούν να συμμετέχουν στις δημοπρασίες μόνον μέσω των φορέων συλλογικής εκπροσώπησης. Το όριο του 1 MW επηρεάζει επίσης την Αγορά Εξισορρόπησης, η οποία βρίσκεται ακόμα υπό διαμόρφωση.

Το σχέδιο του υπουργείου αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο μείωσης του ορίου του 1 MW, αφού όμως  λειτουργήσει η Αγορά Εξισορρόπησης, καθώς τότε, όπως αναφέρει,  θα γίνει μία νέα μελέτη για τις επιπτώσεις που θα  έχει η μείωση του κατώτατου ορίου και ανάλογα το όριο θα  μπορούσε να αναπροσαρμοστεί προς τα κάτω.

Οι βασικές παράμετροι του νέου προιόντος για την απόκριση της ζήτησης, οι οποίες πάντως θα οριστικοποιηθούν αργότερα, έχουν ως εξής:

• Εθελοντική συμμετοχή στις δημοπρασίες
• Διάρκεια συμβάσεων: H αποδεδειγμένη απόκριση ζήτησης  θα αντιμετωπίζεται ως μία υπάρχουσα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, ενώ η μη αποδεδειγμένη  Απόκριση Ζήτησης θα αντιμετωπίζεται ως μία νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής
• Ελάχιστο όριο προσφοράς : Οι ελάχιστες απαιτήσεις για το μέγεθος της προσφοράς πρέπει να είναι χαμηλές προκειμένου να ανοίξει η αγορά σε νέους παίκτες. Γι΄αυτό το λόγο τίθεται ως ελάχιστο το όριο του 1 μεγαβάτ.
• Συμμετοχή στην Αγορά Εξισορρόπησης: Η συμμετοχή στην εν λόγω αγορά θα είναι υποχρεωτική για όλους τους παρόχους Απόκρισης Ζήτησης που συμμετείχαν με επιτυχία στις δημοπρασίες επάρκειας ισχύος και η ισχύς θα πρέπει να είναι διαθέσιμη για 24 ώρες ημερησίως για ένα ολόκληρο έτος. Ο όγκος που οι πάροχοι θα πρέπει να προσφέρουν στην αγορά εξισορρόπησης θα εξαρτηθεί από το φορτίο.
• Προεπιλογή: H αρχική προεπιλογή των ενδιαφερόμενων να συμμετάσχουν  θα γίνεται πριν τη δημοπρασία ενώ μπορεί να καθιερωθούν και πρόσθετα ετήσια τεστ προκειμένου να πιστοποιούνται τα μεγαβάτ που δηλώνονται σε κάθε χαρτοφυλάκιο.
• Μέτρηση: Η εγκατάσταση μετρητών που θα μετρούν ανά 15 λεπτά τουλάχιστον είναι υποχρεωτική σε κάθε μονάδα Απόκρισης Ζήτησης, προκειμένου αυτή να μπορέσει να συμμετάσχει στις δημοπρασίες. Η τηλεμέτρηση σε πραγματικό χρόνο δεν αποτελεί προαπαιτούμενο.
• Στο νέο Μηχανισμό θα μπορούν να λαμβάνουν μέρος και οι διασυνδέσεις. Προβλέπεται διαφορετικό καθεστώς για τις διασυνδέσεις με τις εκτός ΕΕ χώρες, δηλαδή την Τουρκία, την Αλβανία και την Βόρεια Μακεδονία, οι οποίες εντάσσονται στο κατηγορία των “σιωπηρών” συμετεχόντων, άρα δεν θα μπορούν να λαμβάνουν πληρωμές από το σύστημα.  Για τις διασυνδέσεις με τις χώρες της ΕΕ, δηλαδή την Ιταλία και τη Βουλγαρία, προβλέπεται αποζημίωση με μορφή  οι οποίες πληρωμής. Δεδομένου όμως ότι ακόμα δεν υπάρχει σύζευξη με καμία αγορά και ότι για να λειτουργήσει το σύστημα θα πρέπει να υπάρχουν διασυνοριακές αγορές εξισορρόπησης, το σχέδιο προτείνει μία μεταβατική περίοδο στο μοντέλο του “Ιnterconnector Led”, κατά την οποία δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν μόνον οι ίδιες οι διασυνδέσεις- πρακτικά οι ίδιοι οι Διαχειριστές- και όχι οι πάροχοι επάρκειας ισχύος από το εξωτερικό. Οταν λειτουργήσουν η σύζευξη- πρώτα με την Ιταλία όπως σχεδιάζεται και μετά με τη Βουλγαρία - και οι διασυνοριακές αγορές εξισορρόπησης, τότε οι πάροχοι ισχύος από τις χώρες της ΕΕ  θα έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους εγχώριους παίκτες.

Ας σημειωθεί ότι ο Μηχανισμός Επάρκειας Ισχύος αποτελεί ένα σύστημα αποζημίωσης των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων, συμπεριλαμβανομένων των λιγντικών αλλά και των ΑΠΕ, εξαιρουμένων όσων έχουν ήδη λάβει οποιαδήποτε μορφής κρατική ενίσχυση, όπως οι ΑΠΕ που αμείβονται με εγγυημένες τιμές ή με premium.     To νέο σχέδιο όπως είναι ήδη γνωστό διαχωρίζει τις μονάδες σε ήδη λειτουργούσες, οι οποίες θεωρούνται ως price takers, καθώς για τις προσφορές τους θα ισχύει το σημερινό πλαφόν των 40.000 ευρώ/MW ετησίως και τις νέες μονάδες, price makers, με προτεινόμενο πλαφόν τα 65.000 ευρώ/MW ετησίως.

Το σχέδιο θα παραμείνει σε διαβούλευση ως τις 10 Μαίου.