Tην επόμενη ημέρα της πετρελαϊκής βιομηχανίας, η οποία μοιάζει να βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης μετά την κάθετη πτώση της ζήτησης, εξ αιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού και της μεγάλης πτώσης των τιμών επιχειρεί να σκιαγραφήσει η βρετανική εφημερίδα The Guardian, σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο με τίτλο "Mπορεί ο κορωνοϊός να σκοτώσει την πετρελαϊκή βιομηχαία και να σώσει το κλίμα";
Γιατί μπορεί χθες οι τιμές του αργού να ανέκαμψαν μετά το tweet του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι η Ρωσία και η Σουηδική Αραβία συμφώνησαν να μειώσουν δραστικά την παραγωγή τους, τερματίζοντας (προσωρινά; ) ένα πόλεμο τιμών και μεριδίων αγοράς που κατακρήμνισε τις τιμές, όμως οι προοπτικές για τον μαύρο χρυσό δεν είναι καθόλου αισιόδοξες.
Η πτώση της ζήτησης για πετρέλαιο εξ αιτίας του Covid-19 και του "παγώματος" της οικονομικής δραστηριότητας ως αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας έχει καταφέρει ένα γερό πλήγμα στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων, η οποία αγωνίζεται να επιβιώσει, αντιμετωπίζοντας τη σοβαρότερη πρόκληση στην 100ετή ιστορία της.
Το βασικό ερώτημα είναι εάν η κρίση που βιώνουμε θα μεταβάλει μόνιμα τα δεδομένα για το πετρέλαιο και μαζί με αυτά πώς θα επηρεάσει την κλιματική αλλαγή. Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι πανδημία φέρνει πιο κοντά στο σήμερα την ημερομηνία κατά την οποία η ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα έχει κορυφωθεί.
Οι πιο τολμηροί υποστηρικτές της θεωρίας αυτής λένε μάλιστα ότι το 2019 θα καταγραφεί στην ιστορία ως το έτος αιχμής για τις εκπομπές άνθρακα. Άλλοι όμως έχουν αντίθετη άποψη: Η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων θα ανακάμψει, όπως έκανε πάντα μετά από κρίσεις και οι φθηνότερες τιμές- ευκαιρίας του πετρελαίου που θα συμφωνούνται μεταξύ πωλητών-αγοραστών μπορεί να επιβραδύνουν τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Το ποιος θα επαληθευτεί από τις εξελίξει εξαρτάται από έναν συνδυασμό πολλών παραμέτρων, γεωπολιτικών ισορροπιών, κέρδους, επενδυτικού κλίματος, κυβερνητικών προγραμμάτων διάσωσης και στόχων για μηδενικές εκπομπές ρύπων, πιέσεις διαφόρων λόμπυ και, κυρίως, της καταναλωτικής συμπεριφοράς. Είναι για παράδειγμα η εικονική εργασία η νέα κανονικότητα;
Αυτό που είναι πέρα από κάθε αμφιβολία είναι ότι το τομέας σήμερα έχει καταβαραθρωθεί. . Η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου στα χαμηλότερα επίπεδα των περίπου δύο δεκαετιών (με τα χειρότερα ενδεχομένως να ακολουθούν) και τουλάχιστον τα δύο τρίτα της ετήσιας επένδυσης - 130 δισεκατομμύρια δολάρια – να έχουν παγώσει με δεκάδες χιλιάδες απώλειες θέσεων εργασίας. Σε μερικές αγορές οι τιμές έχουν γυρίσει αρνητικά - οι πωλητές θα σας πληρώσουν για να πάρετε το πετρέλαιο, καθώς η παγκόσμια χωρητικότητα αποθήκευσης γεμίζει.
"Ο πόλεμος των τιμών και η Covid-19 έχουν πραγματικά ρίξει τον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου σε αναταραχή, και τώρα έχουμε εταιρείες που αγωνίζονται να επιβιώσουν ", δήλωσε αναλυτής της Wood Mackenzie.
Πετρελαιοπηγές με παραγωγή σχεδόν 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως μπορεί να έχουν ήδη κλείσει, επειδή η τιμή του πετρελαίου είναι τώρα χαμηλότερη από το κόστος μεταφοράς, σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο Goldman Sachs. Η εξέλιξη αυτή είναι πιθανό να "μεταβάλει μόνιμα την ενεργειακή βιομηχανία και τη γεωπολιτική της" και "να μετατοπίσει τη συζήτηση γύρω από την κλιματική αλλαγή", δήλωσε ο Jeffrey Currie, επικεφαλής των βασικών προϊόντων της Goldman Sachs.
"Ο κορωνοϊός φέρνει νωρίτερα την κορύφωση της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα", δήλωσε αναλυτής του Carbon Tracker. Αυτή η τελευταία κυκλική πετρελαϊκή κρίση πλήττει μια βιομηχανία που ήδη κατευθύνεται προς μια κορυφαία διαρθρωτική αλλαγή, εξ αιτίας των χωρών που δεσμεύονται για καθαρή ενέργεια. Το 2018, η Carbon Tracker είχε εκτιμήσει τη κορύφωση της ζήτησης για πετρέλαιο το 2023 τώρα όμως αναλυτές του οίκου θεωρούν ότι η ημερομηνία της κορύφωσης μπορεί να έλθει τρία χρόνια νωρίτερα. Τα πάντα βέβαια θα εξαρτηθούν από την έκταση και τον χρονικό ορίζοντα της κρίσης του κορωνοϊού. Ο ίδιος οίκος θεωρεί πλέον ότι, το 2019 ήταν η χρονιά κορύφωσης των εκπομπών CO 2 , χωρίς να αποκλείει μία ακόμα μίνι- αιχμή το 2022, πριν αρχίσει η αμετάκλητη πτώση".
Αναλυτής της BNP Paribas επισημαίνει ότι η κρίση μπορεί να αλλάξει μόνιμα τη κοινωνική συμπεριφορά, μεταβάλλοντας τα δεδομένα κλάδων, οι οποίοι μέχρι χθες ήταν μεγάλοι καταναλωτές ορυκτών καυσίμων. ‘Ένα παράδειγμα είναι οι αεροπορικές πτήσεις μακρινών αποστάσεων. Πρόκειται για μία πηγή, ισχυρής αύξησης της ζήτησης πετρελαίου τα τελευταία χρόνια. Το ερώτημα όμως είναι ότι, τώρα που εξοικειωνόμαστε με την απομακρυσμένη εργασία και τη τηλεδιάσκεψη, θα επιστρέψουμε αύριο στα επαγγελματικά ταξίδια με το αεροπλάνο ή θα περιορίσουμε τη συνήθειά μας αυτή ; "
Η μείωση των τιμών του πετρελαίου έχει συρρικνώσει και τις αποδόσεις σε επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης κοιτασμάτων. Η "χρυσή εποχή των μερισμάτων" των τελευταίων δύο δεκαετιών από τις πετεραλαϊκές εταιρίες, μπορεί και να έχει τελειώσει,
Η Wood Mackenzie ανέλυσε την περασμένη εβδομάδα τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει μία διαμόρφωση της τιμής του πετρελαίου στα 35 δολάρια το βαρέλι επί των επενδυτικών σχεδιασμών των εταιριών για το 2020 "Στα 35 δολάρια το βαρέλι, το 75% των έργων, που σχεδιάστηκαν πριν την πανδημία, δεν καλύπτει καν το κόστος του κεφαλαίου.", κατέληγε η μελέτη.
Τα υψηλά ποσοστά απόδοσης των έργων πετρελαίου και φυσικού αερίου είχαν ήδη μειωθεί από περίπου 20% σε 6%, όσο σχεδόν η απόδοση των ηλιακών και των αιολικών έργων. Ο κλάδος των πετρελαίων και του φυσικού αερίου δεν θεωρείται πια δημοφιλής για τους επενδυτές και με αυτά που συμβαίνουν σήμερα όσον αφορά στις τιμές του πετρελαίου, γίνεται ένας κλάδος χαμηλής απόδοσης, υψηλού κινδύνου και υψηλού άνθρακα.
Η πετρελαϊκή βιομηχανία βρισκόταν ήδη υπό πίεση, καθώς οι επενδυτές ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή και τη συνεχή διεύρυνση του ρυθμιστικού πλαισίου με στόχο τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Η εταιρία Arkadiko Partners, που συμβουλεύει μερικά από τα μεγαλύτερα επενδυτικά και συνταξιοδοτικά ταμεία στον κόσμο, εκτιμά ότι μετά την κρίση αναμένει αύξηση των επενδύσεων σε εταιρείες που θεωρούνται ότι προσφέρουν ευρύτερα κοινωνικά οφέλη.
Η μείωση της ζήτησης πετρελαίου μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για μία ταχεία αλλαγή, αναγκάζοντας τους επενδυτές να λαμβάνουν υπόψη τους και να εξετάζουν τις μακροχρόνιες συστημικές προκλήσεις πολύ πιο στενά και να επιδιώκουν μεγαλύτερες αντοχές στις επενδύσεις τους.
Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι οι απώλειες της πετρελαϊκής βιομηχανίας θα είναι ένα κέρδος για την πράσινη ενέργεια και το κλίμα. Βέβαια αν οι τιμές του πετρελαίου υποχωρήσουν πολύ, τότε οι φθηνές τιμέςα θα μπορούσαν να καθυστερήσουν την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
«Ιστορική ευκαιρία»
Οι κυβερνήσεις εξαγγέλλουν τεράστια ποσά για την τόνωση της παγκόσμιας οικονομίας αλλά ο τρόπος με τον οποίο εκταμιεύονται παραμένει αβέβαιος. Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υποσχεθεί να ευθυγραμμίσουν τα μέτρα έκτακτης ανάγκης με το πρόγραμμα Green Deal και ο Fatih Birol, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, δήλωσε ότι υπάρχει μια «ιστορική ευκαιρία» για την επένδυση στις τεχνολογίες ενέργειας που μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, υπήρχαν μεγάλες ελπίδες ότι τα τρισεκατομμύρια δολάρια που είχαν δοθεί εκείνη την εποχή θα οδηγούσαν και σε μία πιο πράσινη οικονομία. «Η μεγάλη διαφορά από το 2008 είναι ότι το κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι τώρα χαμηλότερο από αυτό των ορυκτών καυσίμων. Δεν έχει νόημα να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε σε κάθε περίπτωση τα μη βιώσιμα υψηλού κόστους ορυκτά περιουσιακά στοιχεία. Θα ήταν βαθύτατα ειρωνικό για τους νεοφιλελεύθερους να ζητήσουν κρατικές διασώσεις πετρελαϊκών εταιριών ». δήλωσε ένας αναλυτής.
Από την άλλη πλευρά, οικονομολόγοι δηλώνουν ότι οι κυβερνήσεις σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς πρέπει να εξετάσουν τώρα την εθνικοποίηση μεγάλων εταιρειών πετρελαίου, προσθέτοντας ότι η όποια διάσωση θα πρέπει κατ’ ελάχιστο να έρχεται με ισοδύναμες δημόσιες συμμετοχές στις εταιρείες και ισχυρές προϋποθέσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, του κλίματος και την απόσυρση από την παραγωγή ορυκτών καυσίμων.
Η Διεθνής Ένωση Παραγωγών Πετρελαίου και Αερίου αναφέρει ότι οι εταιρίες- μέλη της θα έχουν ζωτικό ρόλο και μετά την πανδημία. "Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα και θα συνεχίσουν να έχουν το ρόλο αυτό στο μέλλον", δήλωσε εκπρόσωπος της Ένωσης. . "Είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε τον μεσοπρόθεσμο αντίκτυπο. Όμως, η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει ιστορία επιτυχούς αντίδρασης σε δύσκολες καταστάσεις και αναμένουμε ότι και τώρα θα προσαρμοστεί", κατέληξε
