Σε περίπου δύο εβδομάδες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει σχέδιo για την ανάπτυξη του υδρογόνου,  του νέου “καυσίμου” που παράλληλα με τον εξηλεκτρισμό και τις ΑΠΕ προωθεί η ΕΕ για την μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα.

Τη σχετική δήλωση έκανε χθες η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον σε διαδικτυακή συζήτηση που είχε με τον υφυπουργό Ενέργειας Γεράσιμο Θωμά στο πλαίσιο του Delphi Forum. Στο ίδιο φόρουμ, μία ημέρα νωρίτερα ο υπουργός Περιβάλλοντος- Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης είχε δηλώσει ότι η Ελλάδα σκοπεύει να αξιοποιήσει την παραγωγή υδρογόνου μέσω ΑΠΕ, μη αποκλείοντας μάλιστα ο σχεδιαζόμενος αγωγός αερίου EastMed να συνδεθεί με υδρογόνο.

Η ανάπτυξη μονάδας παραγωγής υδρογόνου από ΑΠΕ  είναι μία από τις εναλλακτικές λύσεις που εξετάζονται για τη Δυτική  Μακεδονία, στο πλαίσιο της προώθησης νέων δραστηριοτήτων για  τη μεταλιγνιτική εποχή .

Η Φινλανδή Επίτροπος στην τοποθέτησή της τόνισε ότι το υδρογόνο εξετάζεται ως το εναλλακτικό καύσιμο σε τομείς των μεταφορών, όπου η ηλεκτροκίνηση έχει περιορισμένα αποτελέσματα όπως πχ τα βαρέα οχήματα και η αεροπορία, καθώς και για βιομηχανικούς κλάδους όπως τα τσιμέντα, κλπ.

Δεδομένου ότι, προς το παρόν το υδρογόνο είναι ακριβό, η Επιτροπή σχεδιάζει το θεσμικό πλαίσιο για τη δημιουργία μίας πανευρωπαϊκής αγοράς αλλά και τα κίνητρα, προκειμένου στα σταδιακά με την ωρίμανση της τεχνολογίας να μπορέσει να περάσει στην αλυσίδα της παραγωγής.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Γερμανία ανακοίνωσε πρόσφατα ένα πακέτο 7 δισ. ευρώ για τη δημιουργία υποδομών υδρογόνου στη χώρα, εντάσσοντάς το μάλιστα στις άμεσες και μεγαλύτερες προτεραιότητές της για τη τρέχουσα δεκαετία,  με στόχο να καθιερωθεί σε πρωταθλητή στις εξαγωγές υδρογόνου.   

“Οι πράσινες τεχνολογίες υδρογόνου σύντομα θα φέρουν τη σφραγίδα Made in Germany” δήλωσε χαρακτηριστικά η υπουργός ‘Ερευνας της χώρας Anja Karliczek.

Στόχος είναι να αναπτύξει δυναμικό παραγωγής 5 GW ως το 2030, που αντιστοιχούν στην παραγωγή 14TWh υδρογόνου και ο διπλασιασμός στα 10 GW ως το 2040. Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που θα χρειαστεί για την παραγωγή του υδρογόνου θα προέρχεται από θαλάσσια αιολικά, καθώς τα 14 TWh υδρογόνου απαιτούν περί τα 20 TWh πράσινου ηλεκτρισμού.

Τα  7 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το πακέτο των 130 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε πρόσφατα η γερμανική κυβέρνηση για την αναζωογόνηση της οικονομίας της χώρας. Μεγάλο μέρος του θα δαπανηθεί για τη δημιουργία μίας αγοράς καθοδηγούμενης από τη ζήτηση για υδρογόνο, το οποίο θα παράγεται σε ανταγωνιστικές τιμές.

Μέχρι σήμερα η παραγωγή υδρογόνου από ΑΠΕ περιορίζεται σε μικρές ποσότητες, σχεδόν πειραματικές,  λόγω του υψηλού κόστους. Επιπρόσθετα η Γερμανία θα διαθέσει περί τα 2 δισ. ευρώ για διεθνείς συνεργασίες στον τομέα αυτό, για παράδειγμα με χώρες της Βορείου Αφρικής όπου ήδη έχει κλείσει συμφωνίες για συμμετοχές σε εγκαταστάσεις παραγωγής στην περιοχή.

Το υδρογόνο ως καύσιμο θα χρησιμοποιηθεί κατ αρχήν σε τομείς που δεν είναι εύκολο να εξηλεκτριστούν, όπως είναι πχ τα βαρέα οχήματα, η παραγωγή χάλυβα , η χημική βιομηχανία και η αεροπορία. Οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στους τομείς αυτούς θα λάβουν χρηματοοικονομική βοήθεια για να επενδύσουν σε μονάδες ηλεκτρόλυσης για την παραγωγή υδρογόνου. Προς το σκοπό αυτό έχει σχεδιαστεί ένα πιλοτικό πρόγραμμα, το Carbon Contracts for Difference (Συμβόλαια Ανθρακα για τη Διαφορά), τα οποία θα απευθύνονται στη χημική βιομηχανία και τη χαλυβουργία.

Το υδρογόνο θα χρησιμοποιηθεί επίσης στον τομέα των μεταφορών.

Ας σημειωθεί ότι η Γερμανία, που αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ το β΄εξάμηνο του 2020, σκοπεύει να εξετάσει κατά πόσον είναι εφαρμόσιμη η επιβολή ποσόστωσης για τη χρήση ανανεώσιμης ενέργειας  ως 20% στο μείγμα αεροπορικών καυσίμων το 2030.

Ο  μεγάλος δημόσιος διάλογος που ήδη έχει ανοίξει στη Γερμανία αλλά και στην Ευρώπη είναι κατά πόσον τα κίνητρα που θα δοθούν θα αφορούν μόνον στο “πράσινο” υδρογόνο ή την παραγωγή του με τη βοήθεια ορυκτών καυσίμων, κατά βάση φυσικού αερίου.

Και τούτο γιατί το υδρογόνο παράγεται κυρίως με ηλεκτρόλυση του νερού, το οποίο διαχωρίζεται στα βασικά συστατικά του, οξυγόνο και υδρογόνο. Για την ηλεκτρόλυση απαιτείται ηλεκτρική ενέργεια. Οταν αυτή η ενέργεια προέρχεται από ΑΠΕ, τότε έχουμε το πράσινο υδρογόνο. Σήμερα για το 99% του παραγόμενου υδρογόνου χρησιμοποιούνται ορυκτά καύσιμα και η βιομηχανία φυσικού αερίου, η οποία μακροπρόθεσμα απειλείται από τη νέα τεχνολογία,  υποστηρίζει ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα και για το “γκρίζο υδρογόνο”, που παράγεται με φυσικό αέριο.

Το γερμανικό πακέτο προς το παρόν δεν αποκλείει το “γκρίζο υδρογόνο”, παρότι προωθεί το πράσινο υδρογόνο. Ανάλογη  συμβιβαστική φόρμουλα αναμένεται να υιοθετήσει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο δικό της σχέδιο για το υδρογόνο.

Σύμφωνα με πληροφορίες το  σχέδιο αυτό θα προβλέπει τη δημιουργία μίας πανευρωπαϊκής αγοράς υδρογόνου που θα αναπτυχθεί μέσα στη δεκαετία ως το 2030 και το οποίο επίσης θα περιλαμβάνει το λεγόμενο “μπλε” και το “γαλάζιο” υδρογόνο.

Και οι δύο αυτοί “τύποι” υδρογόνου παράγονται με φυσικό αέριο. Το μπλε υδρογόνο χρησιμοποιεί μονάδα διακράτησης και υπόγειας αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα, που  εκπέμπεται κατά τη διαδικασία από το φυσικό αέριο, ενώ το “γαλάζιο υδρογόνο” παράγεται με την τεχνολογία τη πυρόλυσης για τον διαχωρισμό του υδρογόνου από το φυσικό αέριο, αφήνοντας ως υποπροϊόν στερεό άνθρακα αντί για το CO 2.