Ως τις 30 Σεπτεμβρίου έχουν χρονικό περιθώριο οι φορείς των λιγνιτικών περιοχών της Κοζάνης, της Φλώρινας και της Μεγαλόπολης να υποβάλουν αναπτυξιακές προτάσεις τους για την περίοδο 2020-23, στο πλαίσιο της διαβούλευσης του υπουργείου Περιβάλλοντος- Ενέργειας με σκοπό την κατάρτιση του “Ειδικού Μεταβατικού Προγράμματος για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση 2020-23”.
Το πρόγραμμα, όπως αναφέρει η σχετική πρόσκληση, που αναρτήθηκε επίσημα στη Διαύγεια, στοχεύει σε άμεσες παρεμβάσεις ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής, με αναπροσανατολισμό της απασχόλησης, διαφοροποίηση της τοπικής οικονομίας, προσέλκυση άμεσων επενδύσεων κλπ.
Στη φάση αυτή της διαβούλευσης συμμετέχουν μόνον φορείς που εδρεύουν στις τρεις περιοχές, όπου είναι εγκατεστημένες οι λιγντικές μονάδες της ΔΕΗ, οι οποίες σύμφωνα με τον σχετικό προγραμματισμό θα πρέπει να σβήσουν ως το τέλος του 2023. Η μόνη που θα μείνει σε λειτουργία ως το 2028 είναι η υπό κατασκευή μονάδα “Πτολεμαϊδα V” , για την οποία ήδη εξετάζονται λύσεις για τη συνέχιση της λειτουργίας της στο μέλλον αλλά με άλλο καύσιμο.
Σύμφωνα με απόφαση της κυβερνητικής επιτροπής, το ειδικό μεταβατικό πρόγραμμα 2020-23 καταρτίζεται με βάση τις δυνατότητες του τρέχοντος ΕΣΠΑ 2014-20, τους πόρους του Πράσινου Ταμείου, τους πόρους του REACT-EU στου τομείς της πράσινης και της ψηφιακής οικονομίας, καθώς και όποιων άλλων διαθέσιμων χρηματοδοτικών πηγών.
Οι άξονες προτεραιότητας του μεταβατικού προγράμματος κυρίως είναι: Η απασχόληση των ανέργων και των αυτοαπασχολούμενων, καθώς και η προσαρμογή εργαζομένων και επιχειρήσεων, η αντιμετώπιση των κοινωνικών επιπτώσεων, η προετοιμασία της οικονομικής και παραγωγικής διαφοροποίησης, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και η προσέλκυση/υποδοχή επενδύσεων , η αναδιάρθρωση της ενεργειακής ταυτότητας, η προώθηση της αστικής αναζωογόνησης, της πράσινης οικονομίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού, η επιστημονική και τεχνική στήριξη και ωρίμανση δράσεων για την περίοδο 2021-2027 - κατά την οποία θα τρέξει το μεγάλο πρόγραμμα για τη Δίκαιη Μετάβαση με βάση τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, όπως αυτές διαμορφώνονται στο πλαίσιο του ευρύτερου πακέτου της ΕΕ με τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβαση.
Ας σημειωθεί ότι στη προαναφερόμενη διαβούλευση δεν μπορούν να συμμετέχουν επιχειρήσεις και επενδυτές, για τους οποίους έχει ήδη ενεργοποιηθεί διαφορετική διαδικασία μέσω του www.sdam.gr/et/anoikti-prosklisi για την προ-αξιολόγηση επενδυτικών προτάσεων και σχεδίων από την Τεχνική Επιτροπή Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.
Ολες οι προτάσεις που θα υποβληθούν από τους φορείς των τριών περιοχών θα πρέπει να αντιστοιχίζονται με Δράσεις που εντάσσονται στους άξονες προτεραιότητας του προγράμματος και θα πρέπει να ολοκληρώνονται εντός της τριετίας 2020-2027, με εξαίρεση τις δράσεις ωρίμανσης έργων που θα υλοποιηθούν στην νέα περίοδο 2021-27.
Υπενθυμίζεται ότι στην Περίοδο Προγραμματισμού 2021-27 θα λειτουργήσει ο ευρωπαϊκός Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης που στοχεύει στη στήριξη και την προσέλκυση επενδύσεων στις περιοχές που θα πληγούν λόγω της σταδιακής κατάργησης του λιγνίτη/άνθρακα. Ο εν λόγω Μηχανισμός αποτελείται από τρεις πυλώνες: Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το ειδικό καθεστώς Invest EU και τη δανειακή διευκόλυνση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Το Ταμείο θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις για την οικονομική διαφοροποίηση και τον μετασχηματισμό τομέων της οικονομίας των περιοχών που πλήττονται, με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω επενδύσεις θα εγκρίνονται από την ΕΕ ως μέρος των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης και είναι απαραίτητες για την υλοποίησή τους.
