Ενα δισεκατομμύριο άνθρωποι στον πλανήτη ζουν σε πόλεις που έχουν υιοθετήσει στόχους ή πολιτικές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ το 2020 πενταπλασιάστηκε ο αριθμός των πόλεων που επέβαλαν μερική ή πλήρη απαγόρευση των ορυκτών καυσίμων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έκθεσης για την “Παγκόσμια κατάσταση των ανανεώσιμων πηγών σε πόλεις - 2021”, που παρουσιάστηκε σήμερα το πρωί σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου.
Η πανδημία μπορεί να περιόρισε αισθητά τις εκπομπές ρύπων το 2020, αλλά οι πόλεις συνεχίζουν τον αγώνα τους για πιο καθαρό αέρα και για ένα καλύτερο μέλλον, καθώς τα αστικά κέντρα μπορούν να λειτουργήσουν ως βασικοί συντελεστές στην ενεργειακή μετάβαση, αναφέρει η έκθεση.
Η μελέτη της REN21, που πραγματοποιείται φέτος για δεύτερη χρονιά, σφυγμομετρεί τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις παγκοσμίως χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για να καταπολεμήσουν τις εκπομπές ρύπων και για να ελέγξουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, αντιμετωπίζοντας και τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. iΠάνω από το μισό του πληθυσμού του πλανήτη ζει σε πόλεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα τρία τέταρτα της παγκόσμιας τελικής κατανάλωσης ενέργειας.
«Οι πόλεις είναι το καλύτερο στοίχημα για το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την οικοδόμηση ενός ανανεώσιμου μέλλοντος. Αλλά πολύ συχνά το δυναμικό του ενεργειακού μετασχηματισμού παραμένει μαζικά αχρησιμοποίητο», δήλωσε η εκτελεστική διευθύντρια της REN21, κα Rana Adib. «Είναι δύσκολο να μετατρέψουμε σε πράξη τις φιλοδοξίες για χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέσα σε ένα πυκνά δομημένο περιβάλλον, όπως είναι οι πόλεις. Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να διαθέσουν χρήματα, ικανότητα και, πάνω απ ‘όλα να αναθέσουν τις κατάλληλες νομοθετικές εξουσίες στις τοπικές αρχές.», πρόσθεσε.
Οι πόλεις πρέπει να μεταβούν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να ορίσουν ημερομηνίες λήξης για τα ορυκτά καύσιμα σε όλους τους τομείς
Ένας κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία των κλιματικών στρατηγικών των πόλεων είναι η γρήγορη αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη θέρμανση και την ψύξη, καθώς και στις μεταφορές. Αυτοί οι τομείς ευθύνονται για το μεγαλύτερο μερίδιο των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων και μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα σε τοπικό επίπεδο.
Η έκθεση δείχνει ότι συχνά, η χρήση ΑΠΕ για τις λειτουργίες μίας πόλης είναι από τα πρώτα βήματα που κάνουν οι τοπικοί άρχοντες. Ωστόσο, σύμφωνα με την κα Adib, αυτό δεν είναι αρκετό. «Πόλεις όπως το Αμβούργο, το Σαν Φρανσίσκο και η Σαγκάη δείχνουν ότι όσο πιο φιλόδοξοι είναι οι στόχοι , τόσο περισσότερο εξετάζουν εφαρμογές ΑΠΕ παντού. Επιβάλλουν αυστηρούς οικοδομικούς κανονισμούς και υποχρεώσεις ανανεώσιμης ενέργειας. Αλλά το πιο σημαντικό, ορίζουν μια ημερομηνία λήξης για τη χρήση φυσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα."
Έως το 2020, 43 πόλεις είχαν επιβάλει απαγορεύσεις στη χρήση ορυκτών καυσίμων στη θέρμανση ή / και στις μεταφορές, αριθμός πέντε φορές περισσότερος, από τον αντίστοιχο του 2019.
Τα lockdown του 2020 που σχεδόν “εξαφάνισαν” την κυκλοφορία οχημάτων και έφεραν τη πλήρη αλλαγή του τρόπου ζωής, είχαν ως αποτέλεσμα καθαρότερο αέρα και λιγότερο θόρυβο. Έτσι έδωσαν στους πολίτες μια γεύση για το πώς θα μπορούσαν να μοιάζουν οι εναλλακτικές λύσεις αλλά με γεμάτους δρόμους και καθαρούς ουρανούς.
Οι τοπικές αρχές στηρίζονται τώρα σε αυτή τη συλλογική εμπειρία και τη δυναμική, για να απαλλαγούν από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα, οικοδομώντας στη θέση τους νέα καθαρά και ανθεκτικά ενεργειακά συστήματα. «Η αυξανόμενη υποστήριξη των πολιτών δίνει στην πόλη του Σαντιάγο πραγματική εντολή να αναλάβει δράση κατά της κλιματικής αλλαγής. Οι κάτοικοί απαιτούν από την κυβέρνηση να λάβει τολμηρά μέτρα », αναφέρει η Isabel Aguilera, Διευθύντρια Περιβάλλοντος της πόλης του Σαντιάγο (Χιλή).
Ο αγώνας προς τις ανανεώσιμες πηγές είναι ένας δρόμος μετ’ εμποδίων
Η έκθεση για την παγκόσμια κατάσταση των ανανεώσιμων πηγών σε πόλεις 2021 δείχνει επίσης ότι εκτός από τη μείωση των εκπομπών ρύπων πολλά άλλα τοπικά οφέλη περιμένουν εκείνους που παίρνουν το ενεργειακό μέλλον στα χέρια τους: από τη δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας ως την καλύτερη ποιότητα ζωής και πιο υγιείς πολίτες. «Η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού άνθρακα παρουσιάζει τεράστιες ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης για το Ορλάντο και την περιοχή της Κεντρικής Φλόριντα. Αυτοί οι νέοι αναπτυξιακοί πόροι ήδη αρχίζουν να δίνουν ώθηση στην τοπική οικονομία, στην προσπάθεια για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας, τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με υψηλούς μισθούς για τους κατοίκους», δηλώνει ο δήμαρχος του Ορλάντο της Φλόριντα (ΗΠΑ).
Πρόσφατα παραδείγματα από την Ιαπωνία και τη Νότιο Κορέα, δείχνουν ότι οι τοπικές αρχές μπορούν ακόμη και να πιέσουν τις εθνικές κυβερνήσεις να είναι πιο φιλόδοξες. Όμως, η μεγάλη πλειονότητα των πόλεων διστάζει να αναλάβει φιλόδοξη δράση ή δεν διαθέτει την εξουσία και τους πόρους για να το κάνει.
Ακόμα και εκείνοι που φαίνονται έτοιμοι και πρόθυμοι να προχωρήσουν, αντιμετωπίζουν εμπόδια. Πολύ συχνά, τα ισχυρά συμφέροντα ορυκτών καυσίμων σταματούν τα σχέδια για την απαλλαγή των πόλεων από τον άνθρακα. «Είναι λυπηρό το γεγονός ότι οπουδήποτε στις πόλεις του κόσμου επιδιώκεται να καταργηθούν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα, η βιομηχανία των ορυκτών πόρων αντιστέκεται. Φέρνει τις τοπικές αρχές στο δικαστήριο ή, όπως φαίνεται να έγινε πρόσφατα στις ΗΠΑ, διάφορα λόμπι πείθουν τους πολιτικούς φορείς να καταστήσουν νομικά αδύνατο για τις πόλεις να λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις », ανέφερε η η εκτελεστική διευθύντρια της REN21.
Η Martina Otto, επικεφαλής των εργασιών για τα αστικά κέντρα στο Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, καταλήγει: «Υπάρχει τεράστιο ανεκμετάλλευτο δυναμικό. Μπορούμε να αυξήσουμε τους στόχους και την πρόοδο όσον αφορά στην εκπλήρωση των εθνικών δεσμεύσεων για το Κλίμα, εάν οι εθνικές και περιφερειακές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο παράσχουν στις πόλεις την κατάλληλη στήριξη."
Ας σημειωθεί ότι η REN21 είναι η μόνη παγκόσμια κοινότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην οποία μετέχουν φορείς της επιστήμης, κυβερνήσεις, ΜΚΟ και βιομηχανία. Η έκθεση για την “Παγκόσμια Κατάσταση των Ανανεώσιμων Πηγών σε Πόλεις-2021” εκπονήθηκε με τη συνεργασία περισσότερων από 330 εμπειρογνωμόνων και επικυρώθηκε από μια Συμβουλευτική Επιτροπή 20 οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων των πόλεων.
