Επενδύσεις άνω των 400 δισ ευρώ και καλώδια μήκους 54.000 χιλιομέτρων στις ευρωπαϊκές θάλασσες, ίσα σχεδόν με 1,5 φορά τη περίμετρο του ισημερινού της γης, θα χρειαστεί η Ευρώπη για τη διασύνδεση των offshore αιολικών πάρκων που σχεδιάζονται ως το 2050. 

Τα στοιχεία προέρχονται  από το πρώτο Σχέδιο  Ανάπτυξης των Υπεράκτιων Δικτύων της Ευρώπης του ENTSO-E,  της ένωσης των Ευρωπαίων Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρισμού, που παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση την Τρίτη στις Βρυξέλλες.

Eίναι χαρακτηριστική η δήλωση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ΑΔΜΗΕ Μάνου Μανουσάκη, ο οποίος στην ομιλία του, κατά την παρουσίαση του Σχεδίου, τόνισε τις σχέσεις κόστους- οφέλους και τις οικονομίες κλίμακος που μπορούν να επιτευχθούν με το σχεδιασμό ενός πανευρωπαϊκού δικτύου ηλεκτρικών διασυνδέσεων: “Eίναι η ώρα οι κάθετοι και οι οριζόντιοι διάδρομοι μεταφοράς ρεύματος να καταλάβουν κεντρική θέση στον δημόσιο διάλογο….. Οι Διαχειριστές των Συστημάτων Μεταφοράς πρέπει να επικοινωνήσουμε στις κυβερνήσεις την ανάγκη συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο….να σχεδιάσουμε συνολικά τα έργα των διαδρόμων ηλεκτρισμού και των απαραίτητων διασυνδέσεων μεταξύ των offshore αιολικών εξετάζοντας τη βιωσιμότητα και το συσχετισμό κόστους/οφέλους από ευρωπαϊκή σκοπιά, ως ‘Εργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος και όχι ως διμερή έργα μεταξύ δύο κρατών” ανέφερε ο επικεφαλής του ελληνικού Διαχειριστή. “Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την Ευρώπη όπως ο καθένας τη χώρα του” πρόσθεσε, τονίζοντας ότι όπως στην Ελλάδα είναι απαραίτητοι οι κάθετοι άξονες μεταφοράς ηλεκτρισμού, το ίδιο απαιτείται και στην Ευρώπη.

Ας σημειωθεί ότι η Κομισιόν έχει θέσει το φιλόδοξο στόχο κατασκευής τουλάχιστον 60 γιγαβάτ (GW) σε υπεράκτια αιολική ισχύ έως το 2030 και 300 GW έως το 2050 ως μέρος του σχεδίου της για τα  υπεράκτια αιολικά. Πρόκειται για στόχους που υπερβαίνουν το πρώτο Σχέδιο Ανάπτυξης Υπεράκτιων Δικτύων του  ENTSO-E, που παρουσιάστηκε την περασμένη Τρίτη.

Σύμφωνα με εθνικά στοιχεία που συγκέντρωσε ο ENTSO-E, στην ΕΕ το pipeline για τα υπεράκτια αιολικά φθάνει στα  354 GW έως το 2050 και ανεβαίνει στα 496 GW αν προστεθούν η Νορβηγία και η Βρετανία.

Η σύνδεση όλων αυτών των υπεράκτιων αιολικών πάρκων με τους τελικούς καταναλωτές δεν θα είναι φθηνή, προειδοποιεί η έκθεση.

«Θα χρειαστεί συνολική επένδυση άνω των 400 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη σύνδεση των υπεράκτιων αιολικών », εκτιμά ο  ENTSO-E, λέγοντας ότι η υποδομή που απαιτείται για τη σύνδεση αυτών «μπορεί να καλύψει έως και 54.000 χιλιόμετρα διαδρομών στις ευρωπαϊκές θάλασσες, ίσο με σχεδόν 1,5 φορές τη περίμετρο του ισημερινού».

Η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Kadri Simson  χαιρέτισε το σχέδιο ανάπτυξης των υπεράκτιων δικτύων του ENTSO-E, λέγοντας ότι «αντανακλά την κατεύθυνση που έχει ορίσει η ΕΕ»

Ωστόσο, ο ENTSO-E αναγνωρίζει ότι η κατασκευή αυτών των διασυνδέσεων θα είναι δύσκολη.

«Η μεταφορά αυτής της ενέργειας στην ακτή είναι μόνο η μισή ιστορία, πρέπει επίσης να μεταφερθεί και στους ανθρώπους, που πρόκειται να την καταναλώσουν», δήλωσε ο Damian Cortinas, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ENTSO-E.

Και από εδώ και ξεκινά το μεγάλο πρόβλημα της χρηματοδότησης, που δεν αφορά μόνον στα κεφάλαια για την κατασκευή των έργων και των δικτύων αλλά και στις χρεώσεις που θα πληρώνουν οι καταναλωτές προκειμένου οι Διαχειριστές να ανακτήσουν τις επενδυτικές δαπάνες συν το κέρδος τους.

Το κλειδί για τη μείωση του κόστους είναι  η τεχνολογία ανέφερε ο ENTSO-E.

«Αν πρόκειται το σύστημα να γίνει πιο περίπλοκο – με περισσότερα υπεράκτια αιολικά πάρκα συνδεδεμένα με την ξηρά – αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε  με τις σημερινές τεχνολογίες, γιατί αν υπάρχει κάποιο σφάλμα, τότε ολόκληρη η δομή θα καταρρεύσει», δήλωσε στο Euractiv ο Gerald Kaendler. διευθυντής διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στην Amprion GmbH και πρόεδρος της επιτροπής ανάπτυξης συστημάτων του ENTSO-E. Aναφέρθηκε σε ειδικούς διακόπτες κυκλώματος, που ακόμα δεν είναι έτοιμοι σε βιομηχανική κλίμακα

Σύμφωνα με το ENTSO-E, η πρόσθετη χωρητικότητα διασύνδεσης μεταξύ των χωρών της Ευρώπης εκτιμάται σε 13 GW με διακόπτες συνεχούς ρεύματος έως το 2040, αλλά μόνο 7,5 GW χωρίς αυτούς.

Πέραν των τεχνικών προβλημάτων, επισημάνθηκαν οι πιθανές διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τις προμήθειες των κρίσιμων πρώτων υλών, ως τις μονάδες κατασκευής, ενώ τονίστηκε η σημασία της πολιτικής για την πρόσβαση στο δίκτυο. Τα υπεράκτια αιολικά πάρκα είναι συχνά συνδεδεμένα με περισσότερες από μία χώρες, απαιτώντας στενότερο συντονισμό μεταξύ των κυβερνήσεων, των εταιριών που τα εκμεταλλεύονται και των διαχειριστών δικτύων σε σχέση με τα παραδοσιακά έργα ΑΠΕ.

«Η πολιτική γύρω από την πρόσβαση στο δίκτυο και τις συνδέσεις δικτύου, ειδικά τις συνδέσεις υβριδικού δικτύου, είναι περίπλοκη», δήλωσε ο Giles Dickson από την WindEurope. «Είναι σημαντικό να επιλυθεί το ζήτημα του επιμερισμού του κόστους το συντομότερο δυνατό. Διαφορετικά, η ΕΕ κινδυνεύει να χάσει επενδύσεις», προειδοποίησε.

Η υπέρβαση όλων αυτών των προκλήσεων απαιτεί μία άνευ προηγουμένου συνεργασία μεταξύ των δημόσιων αρχών, ευρωπαϊκών και εθνικών και του κλάδου σε μια ολιστική προσέγγιση για το σύστημα, τον σχεδιασμό και την κατασκευή των δικτύων  κατέληξε ο ENTSO-E