Μπλακ άουτ στην πολιτική της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την προσέλκυση data centers στην Ελλάδα μπορεί να επιφέρει ο κορεσμός των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού και οι καθυστερήσεις στα έργα για την αναβάθμιση της χωρητικότητάς τους. 

Μεγάλες εταιρίες που επενδύουν ή σχεδιάζουν να επενδύσουν στη χώρα μας στον τομέα αυτό, όπως η Microsoft,  η Google, η Amazon, η Digital Realty, η Data 4  και άλλες έχουν ήδη κτυπήσει το καμπανάκι του κινδύνου, καθώς η ανάπτυξη των κέντρων δεδομένων απειλείται από τη προβληματική χωρητικότητα των δικτύων ηλεκτρισμού, καθώς τα data centers είναι ίσως από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, μετά τις ενεργοβόρες βιομηχανίες.

Πρόκειται για θέμα που έχει ήδη απασχολήσει το πρωθυπουργικό γραφείο, ενώ έχουν γίνει και συσκέψεις σε υπουργικό επίπεδο για την εξεύρεση λύσεων, τόσο σε βραχυ- μεσοπρόθεσμο επίπεδο όσο και μακροπρόθεσμα, καθώς εκτιμάται ότι οι ενεργειακές απαιτήσεις των μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης που θα αποτελέσουν τη νέα πραγματικότητα τα επόμενα χρόνια,  θα πολλαπλασιάσουν την κατανάλωση ηλεκτρισμού από τα data center τα επόμενα χρόνια.  

Πρόκειται για ένα πρόβλημα που δεν αντιμετωπίζει μόνον η Ελλάδα, αλλά σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρώπης, όπου η χωρητικότητα των δικτύων μεταφοράς και διανομής έχει ήδη επιβαρυνθεί σημαντικά από τη ραγδαία διείσδυση των ΑΠΕ και τα έργα αναβάθμισης/επέκτασης δικτύων αδυνατούν να ακολουθήσουν στον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), που επικαλείται σε σχετικό άρθρο του το montel, ως το 2026 η κατανάλωση ηλεκτρισμού από τα data center στην Ευρώπη θα αυξηθεί κατά 50% σε σχέση με τα επίπεδα του 2022, φθάνοντας στις 150 TWh από περίπου 100 TWh  που κατανάλωσαν τα  1.240 Κέντρα Δεδομένων που ήταν εγκατεστημένα στην ΕΕ το 2022. Οι 100 ΤWh αντιστοιχούν στο 4% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρισμού της ΕΕ   

Τα  ελληνικά δίκτυα, που σε πολλές περιοχές της χώρας δυσκολεύονται να "σηκώσουν" νέα έργα  ΑΠΕ, έχοντας αφήσει μάλιστα επί μακρόν στην αναμονή πολλά έργα ΑΠΕ που ήδη έχουν λάβει όρους σύνδεσης, καλούνται να ανταποκριθούν και στις ανάγκες των data center, ειδικά στην Αττική, όπου έχουν εγκατασταθεί ή σχεδιάζουν να εγκατασταθούν τα περισσότερα Κέντρα Δεδομένων.   

Ας σημειωθεί ότι η αναβάθμιση του ΚΥΤ Αργυρούπολης στα 400 KV από 150 KV σήμερα, παρότι επί χρόνια βρίσκεται στα διάφορα Δεκαετή Προγράμματα Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ, δεν έγινε ποτέ, ούτε αναμενεται να γίνει ...στο ορατό μέλλον τουλάχιστον,  κυρίως λόγω των εμπλοκών με την αρχαιολογία, με δικαστικές αντιδικίες αλλά και των αντιδράσεων κατοίκων της περιοχής. Τόσο ο ΑΔΜΗΕ όσο και ο ΔΕΔΔΗΕ φαίνεται ότι αναζητούν λύσεις- έστω και μεταβατικές-για data centers που σχεδιάζονται, προς το παρόν πάντως οι δυνατότητες είναι περιορισμένες.  Πρόσφατα το θέμα συζητήθηκε σε  σύσκεψη υπό τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου με τη συμμετοχή  εκπροσώπων των δύο Διαχειριστών, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι το θέμα απασχολεί και τον υπουργό Περιβάλλοντος- Ενέργειας Θόδωρο Σκυλακάκη 

Δεδομένης πάντως της ψηφιακής μετάβασης και της εφαρμογών της Τεχνητής Νοημοσύνης οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από τα data centers θα αυξάνεται τα επόμενα χρόνια με ρυθμούς 10% ετησίως. «Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι το σημείο καμπής και είναι μόνο στην αρχή», δήλωσε χαρακτηριστικά ο  Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας προβλέψεων ενέργειας MycSolutions. 

Οι προβλέψεις του ICIS για τη Ευρώπη είναι ότι η  ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από τα Κέντρα Δεδομένων ως ποσοστό  επί της  συνολικής ζήτησης θα μπορούσε να διπλασιαστεί έως το 2030, λόγω της κατανάλωσης από ισχυρότερους υπολογιστές και του εξελιγμένου προγραμματισμού σε συνδυασμό με τη συνεχή ψηφιοποίηση και τη  τεχνητή νοημοσύνη.

 Ηδη τα παραδοσιακά hub για data center της Ευρώπης, όπως το Δουβλίνο, η Φρανκφούρτη, το Λονδίνο, το Άμστερνταμ και το Παρίσι έχουν εκπέμψει σήματα κορεσμού, με τις εταιρίες να στρέφονται  στη Μαδρίτη, το Όσλο, τη Στοκχόλμη, αλλα και στην Αττική, όπου όμως ήδη παρατηρούνται προβλήματα με την επάρκεια των δικτύων. 

Και αν δεν ληφθούν σύντομα μέτρα, προκειμένου να δρομολογηθούν και να υλοποιηθούν απρόσκοπτα οι απαιτούμενες αναβαθμίσεις/επεκτάσεις των δικτύων, τότε το όλο εγχείρημα για τη δημιουργία ενός ψηφιακού hub στην Ελλάδα μπορεί να τιναχθεί στον αέρα.