Tα δοκιμαστικά του πλωτού σταθμού υγροποιημένου αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης ολοκληρώθηκαν και την 1η Οκτωβρίου, με την έναρξη του νέου έτους αερίου, αναμένεται να τεθεί ο σταθμός σε εμπορική λειτουργία, με το πρώτο φορτίο υγροποιημένου αερίου (LNG) να φθάνει την πρώτη εβδομάδα του επόμενου μήνα.
Σύμφωνα με την Gastrade, την εταιρία που ανέπτυξε και λειτουργεί το FSRU, o πλωτός σταθμός, που είναι και ο πρώτος της κατηγορίας αυτής που λειτουργεί στη χώρα μας, σηματοδοτεί την ολοκλήρωση ενός έργου με εξέχουσα ευρωπαϊκή, εθνική και τοπική σημασία. Είναι ένα έργο που ενισχύει το ρόλο της Ελλάδας στον τομέα της ενέργειας και συμβάλει στη διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου, στην ενεργειακή ασφάλεια και στη δημιουργία ενός περιφερειακού κόμβου εμπορίας υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική και Κεντρική Ευρώπη.
Το FSRU της Αλεξανδρούπολης ενισχύει και την προοπτική της δημιουργίας του “Κάθετου Διαδρόμου”, δηλαδή της τροφοδοσίας των Βαλκανίων μέχρι και χωρών της κεντρικής Ευρώπης με αέριο, που θα διοχετεύεται από το Νότο προς τον Βορρά, μέσω του ελληνικού συστήματος και του ελληνο-βουλγαρικού αγωγού (IGB)
Ωστόσο, τα πρόσφατα αποτελέσματα του market terst που διεξήγαγε ο ΔΕΣΦΑ για την αναβάθμιση των υποδομών του με στόχο την τροφοδοσία του Κάθετου Διαδρόμου δεν προσέλκυσαν το αναγκαίο ενδιαφέρον από πιθανούς χρήστες.
Η Βουλγαρία, η οποία κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, όταν διακόπηκε η τροφοδοσία της από τη Ρωσία, προμηθευόταν αέριο μέσω της Ελλάδας, έχει περιορίσει σημαντικά τις εισαγωγές από το ελληνικό σύστημα. Σε αυτό οδήγησε η συμφωνία της Βουλγαρίας με την τουρκική εταιρία Botas, για την προμήθεια αερίου μέσω του αγωγού TurkStream, ο οποίος καταλήγει στα τουρκο-βουλγαρικά σύνορα. Βέβαια, το αέριο αυτό μπορει να είναι ρωσικής προέλευσης, αλλά καλύπτεται από το γεγονός ότι προμηθευτής είναι η Botas, η κρατική εταιρία αερίου της Τουρκίας που εισάγει αέριο από πολλούς παραγωγούς. Ο αγωγός TurkStream μεταφέρει αέριο από τη Ρωσία στα ευρωπαϊκά παράλια της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα. Στο πλαίσιο αυτό το “τουρκικό καλάθι” της Botas θεωρείται ότι περιέχει 40% ρωσικό αέριο.
Πάντως οι πωλήσεις ρωσικού αερίου- αγωγού δεν έχουν απαγορευτεί από την ΕΕ ως τώρα. Μέσω του TurkStream και του αγωγού από τη Βουλγαρία προς την Ελλάδα προμηθεύεται και η χώρα μας ρωσικό αέριο. Εξάλλου ακόμα λειτουργεί και ο αγωγός μεταφοράς ρωσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας, καθώς η σχετική σύμβαση λήγει στο τέλος του 2024. Βέβαια, υπάρχει η ανησυχία μήπως ο αγωγός σταματήσει να λειτουργεί νωρίτερα, λόγω των επιθέσεων της Ρωσίας και μάλιστα αυτός είναι ένας από τους λόγους της τρέχουσας ενίσχυσης των τιμών του φυσικού αερίου.
Από την πλευρά της, η Τουρκία, ήδη λειτουργεί ως κόμβος φυσικού αερίου και μέσω του TurkStream και των διασυνδέσεων του βουλγαρικού συστήματος ήδη διοχετεύει αέριο σε χαμηλές τιμές σε πολλές χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Μάλιστα χθες η Botas υπέγραψε συμφωνία με τη Shell για την προμήθεια 4 δισ κμ LNG για 10 χρόνια.
Πρόσφατα η ‘Αγκυρα ανακοίνωσε τα σχέδιά της για τον TurkStream 2 ο οποίος θα δώσει τη δυνατότητα στην Botas να εξάγει περίπου 7 έως 8 δισ. κ.μ. (bcm) φυσικού αερίου μέσω Βουλγαρίας στην Κεντρική Ευρώπη.
Oι εξελίξεις αυτές προβληματίζουν ιδιαίτερα όσον αφορά στη τύχη το του Κάθετου Διαδρόμου, ζήτημα το οποίο θα εξεταστεί σε ειδική εκδήλωση του East Mediterranean Gas Forum, στο περιθώριο της ΔΕΘ. Στην εκδήλωση θα συμμετάσχει και ο υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για θέματα ενέργειας των ΗΠΑ και πρώην πρέσβης στη χώρα μας Τζέφρυ Πάιτ, καθώς και οι οι υπουργοί Ενέργειας της Αλβανίας του Κοσόβου, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Βόρειας Μακεδονίας.
