Μετά και το χθεσινό αδιέξοδο στην υπόθεση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, το όλο ζήτημα παραπέμφθηκε σε νέα σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη, 10 Σεπτεμβρίου, με τη συμμετοχή και του υπουργού Περιβάλλοντος- Ενέργειας Θόδωρου Σκυλακάκη, του Κύπριου ομολόγου του και των εκπροσώπων όλων των φορέων που εμπλέκονται στο έργο, συμπεριλαμβανομένης και της γαλλικής Nexans, της εταιρίας που έχει αναλάβει να κατασκευάσει το καλώδιο.
Η σύσκεψη της ερχόμενης Τρίτης, αποφασίστηκε με πρωτοβουλία του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και αφού προηγουμένως δεν κατέστη δυνατόν κάν να συγκληθεί χθες το υπουργικό σύμβούλιο της Κύπρου, όπως είχε προαναγγελθεί, καθώς εκδηλώνονται σοβαρές διαφωνίες τόσο για την ανάληψη του γεωπολιτικού ρίσκου ακόμα και για την κάλυψη από κυπριακής πλευράς των 25 εκατ. ευρώ ανά έτος κατά πενταετία 2025-2030, θέμα για το οποίο μόλις την περασμένη Δευτέρα, φαινόταν να υπάρχει μία κατ’ αρχήν συμφωνία.
Εν τω μεταξύ, χθες η ΡΑΕ ενέκρινε WACC (απόδοση κεφαλαίου) 7,22% για το Great Sea Interconnector, όπως είναι η επίσημη ονομασία της διασύνδεσης, έναντι 9% που είχε ζητήσει ο ΑΔΜΗΕ. Το 7,22% αφορά μόνον το έτος 2025, που θα είναι διακριτή η χρέωση για το νέο έργο. Για την επόμενη ρυθμιστική περίοδο 2026-30 θα υπάρξει αναθεώρηση του WACC, με μείωση του συντελεστή απόδοσης, σύμφωνα με κύκλους της Αρχής και η σχετική χρέωση θα ενσωματωθεί στο συνολικό WACC του ΑΔΜΗΕ για εκείνη την περίοδο.
Η εν λόγω χρέωση, που θα πληρώνουν οι καταναλωτές ηλεκτρισμού στην Ελλάδα μέσω του λογαριασμού ρεύματος, αφορά στο ελληνικό τμήμα του καλωδίου.
Στην κυπριακή πλευρά ασυμφωνίες φαίνεται να διατυπώνονται για όλες τις εκκρεμείς πτυχές του έργου, με την κατάσταση να έχει λάβει σοβαρές πολιτικές προεκτάσεις με κόμματα όπως το ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ να καλούν την κυβέρνηση της χώρας να δώσει λύση, ενώ το κλίμα δυσαρέσκειας έχει απλωθεί και τις σχέσεις της Αθήνας - Λευκωσίας.
Μπορεί ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης να υπογράμμισε χθες στη σημασία της ηλεκτρικής διασύνδεσης , “τόσο ως στρατηγικό έργο όσο και ως προς την οικονομική του διάσταση και ως προς τον αδιαμφισβήτητο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας και της ΕΕ.”, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η ανακοίνωση για την ευρεία σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στις 10 Σεπτεμβρίου, αλλά είναι φανερό ότι η Κύπρος δεν θέλει να αναλάβει το οικονομικό βάρος για το γεωπολιτικό ρίσκο και την ανάκτηση των δαπανών του ΑΔΜΗΕ για το μερίδιο του καλωδίου που της αντιστοιχεί γεωγραφικά. Στην αρνητική στάση συμβάλλουν, σύμφωνα με κυπριακά δημοσιεύματα, και επιχειρηματικά συμφέροντα που δραστηριοποιούνται στην ηλεκτροπαραγωγή στην Κύπρο και θεωρούν ότι θα χάσουν μερίδιο από τις εισαγωγές ρεύματος μέσω του καλωδίου. Μέχρι και φήμες για αντιδράσεις από πετρελαϊκές εταιρίες, που σήμερα τροφοδοτούν τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής του νησιού, έχουν αναφερθεί
Το επίσημο επιχείρημα της Κύπρου για τη στάση που κρατά στο όλο θέμα είναι ότι μοναδικός στόχος είναι η εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Κυπριακού λαού. Χθες, η συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, που αρχικά είχε προγραμματιστεί για το πρωί, στη συνέχεια μετατοπίστηκε για το απόγευμα, τελικώς ακυρώθηκε λόγω της αδυναμίας της κυβέρνησης να συμφωνήσει σε μία συγκεκριμένη πρόταση, που να απαντά στα αιτήματα που έχει θέσει ο ΑΔΜΗΕ όσον αφορά στο ρυθμιστικό πλαίσιο. Η Λευκωσία θεωρεί ότι δεν έχει λάβει τις απαντήσεις και τις δεσμεύσεις που θα ήθελε επί των διευκρινισεων που έχει ζητήσει από τον ΑΔΜΗΕ. Επιπλέον φαίνεται να διεκδικεί έναν διαφορετικό επιμερισμό του κόστους και των ευθυνών μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών, ώστε να μην αναλάβει την οικονομική επιβάρυνση που θα μπορούσε να προκύψει σε περίπτωση μη υλοποίησης του έργου, λόγω Τουρκίας ή άλλου εξωγενούς παράγοντα.
Βέβαια αν αυτό σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά θα πρέπει να δώσει περισσότερες εγγυήσεις ή να αναλάβει μεγαλύτερο τμήμα του ρίσκου, τότε είναι φανερό ότι θα ανοίξει ένα νέο μέτωπο. Η ΕΕ, που επιδοτεί το έργο με 637 εκατ. ευρώ, μέχρι στιγμής πέρα από τις διπλωματικές διαβεβαιώσεις δεν έχει δώσει δείγματα ότι θα μπορούσε να αναλάβει τουλάχιστον ένα τμήμα από το κόστος του γεωπολιτικού ρίσκου, κάτι το οποίο η Λευκωσία φαίνεται να επιδιώκει.
Σύμφωνα με το philnews, η Κύπρος θεωρεί ότι διατύπωση στη ρυθμιστική απόφαση της ΡΑΕΚ για το γεωπολιτικό ρίσκο δεν προστατεύει επαρκώς τα οικονομικά συμφέροντα κράτους και το αφήνει εκτεθειμένο σε οικονομικές αξιώσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από τον φορέα υλοποίησης ή τους υπεργολάβους του, σε περίπτωση που το έργο ναυαγήσει με ευθύνη της Τουρκίας. Στο πλαίσιο αυτό, η Κυπριακή Δημοκρατία αξιώνει να υπάρξει δεσμευτικός επιμερισμός του κινδύνου σε όλους τους εμπλεκόμενους και όχι στις δύο κυβερνήσεις και τους καταναλωτές μόνο.
Ας σημειωθεί ότι το κόστος του διασύνδεσης, με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία, αγγίζει τα 1,9 δισ. ευρώ, ποσό που δεν αποκλείεται να αυξηθεί όσο καθυστερεί και περιπλέκεται η υλοποίηση του έργου.
