Εντεκα χρόνια πριν, τον Νοέμβριο του 2013, παραχωρείται στην εταιρία Energean, κατόπιν σχετικού διαγωνισμού, περιοχή στα Ιωάννινα για έρευνα και ανάπτυξη υδρογονανθράκων, φυσικού αερίου ή/και πετρελαίου. Σήμερα, 11 χρόνια μετά, η ερευνητική γεώτρηση, που θα ήταν η πρώτη στη χώρα μετά από δεκαετίες, δεν έχει ξεκινήσει. ‘Αλλο ένα επίτευγμα της ατελείωτης ελληνικής γραφειοκρατίας και των πολύχρονων καθυστερήσεων της ελληνικής δικαιοσύνης.
Την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου έχει προγραμματιστεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η εκδίκαση της προσφυγής κατοίκων και συλλογικών φορέων της περιοχής κατά της γεώτρησης. ‘Ομως και αυτή τη φορά, η υπόθεση εκτιμάται ότι δεν θα προχωρήσει, αφού οι προσφεύγοντες προσανατολίζονται να ζητήσουν αναβολή, δεδομένου ότι έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν. ..’Αλλωστε όσο περνούν τα χρόνια και η επένδυση δεν υλοποιείται, τόσο πιο πολύ πετυχαίνουν το στόχο τους, να παγώσει το έργο.
Η νέα δικάσιμος αναμένεται να προσδιοριστεί για τον Ιούνιο του 2025, όσο για την απόφαση….ενδεχομένως να εκδοθεί κάποια στιγμή, το 2026 ίσως και αργότερα.
Με τους ρυθμούς αυτούς είναι προφανές γιατί καμία επένδυση στο τομέα των υδρογονανθράκων τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει προχωρήσει στη χώρα μας. Σχεδόν όλες οι σχετικές επενδύσεις κολλάνε πρώτα στην γραφειοκρατία του δημοσίου και ιδιαίτερα στις εγκρίσεις των περιβαλλοντικών μελετών για να προσκρούσουν στη συνέχεια στις προσφυγές όσων αντιδρούν στο έργο ή έχουν διαφορετικά συμφέροντα και στη χρονοβόρο ελληνική δικαιοσύνη.
Στην παραχώρηση “Ιωάννινα”, οι περιβαλλοντικοί όροι της ερευνητικής γεώτρησης εγκρίθηκαν από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Νοέμβριο του 2023 (!) και αφού είχε αποχωρήσει η ισπανική Repsol από το επιχειρηματικό σχήμα με την Energan, που είχε αναλάβει τις έρευνες στη συγκεκριμένη περιοχή. Δύο μήνες μετά την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, ομάδα κατοίκων προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η περίπτωση της Energean στα Ιωάννινα δεν είναι η μόνη. Η ExxonMobil και η HELLENiQ ENERGY στις οποίες έχουν παραχωρηθεί τα θαλάσσια οικόπεδα Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης περίμεναν τρία χρόνια για να ξεμπλοκαριστούν οι σεισμικές έρευνες και τίποτα δεν αποκλείει να εμπλακούν σε νέες προσφυγές και δικαστικές περιπέτειες, όταν ληφθεί η απόφαση για ερευνητική γεώτρηση. Παρεμφερής είναι η εικόνα και στο block 2 του Ιονίου , μία άλλα παραχώρηση που έχει αναλάβει η Energean. Η εταιρία βρίσκεται σε αναζήτηση λιμανιού για την υποστήριξη των ερευνών. Έχει προχωρήσει σε συζητήσεις με τους φορείς διαχείρισης των λιμανιών της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας. Όμως έπρεπε να εκπονηθούν και να υποβληθούν τα master plan των λιμανιών τα οποία προβλέπουν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Σε ότι αφορά την Πάτρα το master plan εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2024, δυο χρόνια μετά την κατάθεση του, αλλά επί τρεις μήνες ως σήμερα δεν έχει εκδοθεί το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα. Το master plan του λιμανιού της Ηγουμενίτσα υποβλήθηκε τον Ιούλιο του 2024 και …. το σήριαλ συνεχίζεται.
Δεν συμβαίνει βέβαια το ίδιο στις χώρες που πραγματικά θέλουν να προχωρήσουν τις έρευνες υδρογονανθράκων. Η Energean στο Ισραήλ χρειάστηκε μόλις πέντε χρόνια προετοιμασίας, για να φθάσει από την παραχώρηση έως την παραγωγή φυσικού αερίου στο κοίτασμα Karish και τέσσερα χρόνια για την αντίστοιχη διαδικασία στο Βόρειο Karish, όπου παράγει φυσικό αέριο από τον περασμένο Φεβρουάριο.
Στην Ελλάδα όμως, η πολιτική αμφιθυμία, για το αν θέλουμε ή όχι να προχωρήσουμε στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων σε συνδυασμό με τον λαβύρινθο της γραφειοκρατίας και τις μακροχρόνιες δικαστικές καθυστερήσεις δημιουργούν ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον, που αποθαρρύνει τις επενδύσεις. Οι συμβάσεις των παραχωρήσεων κάποια στιγμή λήγουν, ορισμένες ίσως και να έχουν λήξει. Και ο στόχος όσων αντιδρούν…απλώς πέτυχε.
