Οριακή πτωτική αναθεώρηση σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις προκύπτει για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών κατά το α' εξάμηνο του 2015, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, ενώ η μεγάλη υποχώρηση των τιμών και των εξαγωγών πετρελαιοειδών δημιουργεί μεγάλες ανακατατάξεις στον χάρτη του εξωτερικού εμπορίου της χώρας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, στην περίοδο Ιανουάριος-Ιούνιος 2015 παρουσιάζεται μικρή μείωση της τάξης του 2,2% στη συνολική αξία των εξαγωγών (στα 12,8 δισ. ευρώ από 13,1 δισ. ευρώ), ή απώλειες της τάξης των περίπου 290 εκατ. ευρώ (αντί υποχώρησης 1,8% ή 250 εκατ. ευρώ των αρχικών εκτιμήσεων). Ωστόσο, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, την ίδια περίοδο προκύπτει αύξηση της τάξης του 13,4%, ήτοι αύξηση κατά 1,06 δισ. ευρώ (αντί αύξησης 13,7% ή 1,1 δισ. ευρώ των αρχικών εκτιμήσεων).
Να σημειωθεί ότι τα στοιχεία για το α' εξάμηνο του έτους, που δεν περιλαμβάνουν το διάστημα επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων, αναδεικνύουν τις κρίσιμες ισορροπίες που διαμορφώνονται πλέον στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας, με σημαντική ενίσχυση της βαρύτητας των χωρών της ΕΕ, αλλά και τις συνέπειες που θα έχει μία περαιτέρω ενδεχόμενη μείωση των εξαγωγών, αλλά και των εισαγωγών πρώτων υλών και ενδιάμεσων προϊόντων για τη συνολική ελληνική παραγωγή στο προσεχές διάστημα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές της προβλέψεις για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας αναθεώρησε πτωτικά την εκτίμηση για την εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών κατά το τρέχον έτος, προβλέποντας αύξηση της τάξης 4% έναντι προηγούμενης εκτίμησης για αύξηση της τάξης του 5,6%. Πιθανή απώλεια μιάμισης ποσοστιαίας μονάδας από το εξωτερικό εμπόριο της χώρας υπολογίζεται ότι προκαλεί απώλεια μισής ποσοστιαίας μονάδας από τους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ της χώρας.
Ο χάρτης των εξαγωγών
Σε ό,τι αφορά στους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών, σε επίπεδο συνολικής αξίας εξαγωγών για το 6μηνο του2015 προκύπτει αύξηση κατά 13,3% προς τις χώρες της ΕΕ και μείωση -15,3% προς τις Τρίτες Χώρες. Ως αποτέλεσμα αυτών των μεταβολών, το μερίδιο στη συνολική αξία εξαγωγών για τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται 52,95%, έναντι ποσοστού 48,05% για τις Τρίτες Χώρες, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, από αντίστοιχα μερίδια την προηγούμενη χρονιά 45,68% προς την ΕΕ και 54,32% για τις Τρίτες Χώρες.
Αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των χωρών της ΕΕ εκτοξεύεται στο σχεδόν 75%, έναντι ποσοστού μόλις 25% των Τρίτων Χωρών.
Αξιοσημείωτες είναι οι μεταβολές ως προς τους κύριους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών. Η Τουρκία υποχωρεί σημαντικά και από την πρώτη θέση σε ό,τι αφορά στους προορισμούς των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων, το α' εξάμηνο του 2015 εμφανίζεται στην 3η θέση. Στην 1η θέση περνάει η Ιταλία, ακολουθεί η Γερμανία και κατά σειρά η Κύπρος, η Βουλγαρία, ενώ στην 6η θέση (από τη 10η) ανήλθαν οι ΗΠΑ. Στην 7η θέση βρίσκεται η Αίγυπτος και την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία και η Σαουδική Αραβία.
Οι μεταβολές αυτές στην κατάταξη των χωρών προορισμού των ελληνικών εξαγωγών έχουν κυρίως να κάνουν με τη σημαντική μείωση της αξίας των εξαγωγών πετρελαιοειδών, η οποία με τη σειρά της σε σημαντικό βαθμό οφείλεται στη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου.
Έτσι εξηγείται η μεγάλη υποχώρηση των εξαγωγών προς την Τουρκία, αλλά και το γεγονός ότι δύο ακόμα προορισμοί που βρίσκονταν στο αντίστοιχο περσινό εξάμηνο στην πρώτη δεκάδα των προορισμών -ο Εφοδιασμός Πλοίων Τρίτων Χωρών (7η θέση) και το Γιβραλτάρ (8η θέση)- έχουν υποχωρήσει πολύ χαμηλά στη σχετική κατάταξη το 2015 –στην 34η και 16η θέση αντίστοιχα.
Ειδικότερα, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την ΕΕ (28) εμφανίζουν σημαντική αύξηση (13,3%) και συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών καταλαμβάνουν το 53% των συνολικών εξαγωγών.
Μεγάλη αύξηση καταγράφεται για τις εξαγωγές προς τη Β. Αμερική κατά 58,5%, τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής κατά 133,5% και τις χώρες της Αφρικής κατά 32,1%. Μικρότερες ποσοστιαίες αυξήσεις παρατηρούνται στις εξαγωγές προς τις Χώρες της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής (4%) και προς την Ωκεανία (8%).
Αντίθετα, μεγάλη μείωση καταγράφεται στις εξαγωγές που αφορούν εφοδιασμούς πλοίων είτε από την ΕΕ είτε από Τρίτες Χώρες (-85,6% και -82,1% αντίστοιχα) αλλά και προς τις χώρες της Ευρώπης εκτός Ε.Ε. κατά -33,4%.
Στάσιμες εμφανίζονται οι εξαγωγές προς τις χώρες της Ασίας (πλην Μ. Ανατολής).
Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, πέραν της ήδη αναφερθείσας σημαντικής αύξησης προς την Ε.Ε., αξίζει να αναφερθεί ότι οι εξαγωγές προς τις 18 χώρες της Ευρωζώνηςαυξήθηκαν κατά 15,4% και οι εξαγωγές προς τις χώρες του G7 κατά 19,7%. Στην αντίθετη κατεύθυνση, σημαντικές μειώσεις των εξαγωγών παρατηρούνται προς τις BRICS (-26%), προς τις χώρες του OPEC (-17,1%), προς τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ) (-24,9%) και προς τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (-36,9%).
Σε ό,τι αφορά στις νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 κορυφαίων αγορών για τα ελληνικά προϊόντα ξεχωρίζουν οι: Λιβερία (50ή θέση), Μπαχάμες (71η), Αντίγκουα (81η), Ακτή Ελεφαντοστού (90η θέση), Βερμούδες (98η θέση).
Αντίθετα, μεγάλη είναι η υποχώρηση στην κατάταξη αγορών όπως: Γιβραλτάρ, Εφοδιασμοί Πλοίων, Ισραήλ, Λιβύη, Μαυροβούνιο, Γεωργία, Νιγηρία, Ιορδανία, Κατάρ και Κόσοβο.
Τα κορυφαία εξαγόμενα προϊόντα
Με βάση τα προσωρινά στοιχεία του εξαμήνου Ιανουαρίου-Ιουνίου 2015 κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η μείωση των ελληνικών εξαγωγών οφείλεται στη σημαντική υποχώρηση των εξαγωγών καυσίμων κατά -26,1%, η οποία υπερκαλύπτει τις αυξήσεις σε όλες τις άλλες μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, δηλαδή τις μεγάλες αυξήσεις στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων κατά 18% βιομηχανικών προϊόντων κατά 12,2%, αλλά και τις μικρότερες αυξήσεις των εξαγωγών πρώτων υλών (+5,6%) και της κατηγορίας είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένες κατά κατηγορίες (+11,4%).
Αναλυτικότερα, όσον αφορά στα αγροτικά προϊόντα, η μεγάλη αύξηση (18%) των εξαγωγών, σε 2.560,9 εκατ. € από 2.171,1 εκατ. €, οφείλεται στον υπερτριπλασιασμό των εξαγωγών της υποκατηγορίας «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης» κατά 216,1 (σε 407,8 εκατ. € από 129 εκατ. €). Η σημαντικότερη υποκατηγορία «τρόφιμα και ζώα ζωντανά» εμφανίζει ελαφρά αυξημένη κατά 2,1% και απορροφά το 14,3% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών, με την αξία τους να διαμορφώνεται σε 1.828 εκατ. € από 1.790,5 εκατ. €. Μεγάλη ποσοστιαία αύξηση (29,2%) εμφανίζουν οι εξαγωγές της έτερης υποκατηγορίας «ποτά και καπνός» στα 325,1 εκατ. € από 51,6 εκατ. €.
Οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων σημείωσαν σημαντική άνοδο 12,2% με την αξία τους να ανέρχεται σε 5.592,8 εκατ. € από 4.985,4 εκατ. € στο πρώτο εξάμηνο του 2014. Αυξημένες εμφανίζονται οι εξαγωγές όλων των υποκατηγοριών, με τις πλέον σημαντικές να παρουσιάζονται στις υποκατηγορίες «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» (η οποία είναι και η μεγαλύτερη υποκατηγορία βιομηχανικών προϊόντων) με άνοδο 17,2% (σε 2.168,2 εκατ. € από 1.849,6 εκατ. €) και «μηχανημάτων & υλικού μεταφορών» με άνοδο 22,8% (σε 1.237,2 εκατ. € από 1.007,3 εκατ. €).
Οι εξαγωγές των πρώτων υλών εμφανίζουν αύξηση 5,6% (σε 495,5 εκατ. € από 469,4 εκατ. €) και παρόμοια κινούνται και οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» (11,4%, σε 326,8 εκατ. € από 293,3 εκατ. €).
Λιγότερο αυξημένες καταγράφονται οι εξαγωγές στις υποκατηγορίες «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)» κατά 2,5% (σε 1.350,1 εκατ. € από 1.317,5 εκατ. €) και «διάφορα βιομηχανικά είδη» κατά 3,3% (σε 837,3 εκατ. € από 810,9 εκατ. €).
Σε ότ,ι αφορά επιμέρους κατηγορίες προϊόντων, ασφαλώς ξεχωρίζει η άνοδος του παρθένου ελαιολάδου στην 3η θέση, η εμφάνιση των μηχανών επεξεργασίας πληροφοριών (lap top, smartphones, tablets, gps κτλ) στην 8η θέση, αλλά και η διπλή καταγραφή διαφόρων τύπων σωλήνων για αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου (15η και 19η θέση), για πρώτη φορά στο ΤΟΡ 20 των προϊόντων, όπου επίσης εισήχθησαν και τα καπνά (20ή θέση).
Νέες είσοδοι στο TOP 100 των ελληνικών εξαγόμενων προϊόντων καταγράφονται και για προϊόντα όπως: ελαιόλαδο, πλην παρθένου (34η θέση), επιβατικά πλοία (54η και 68η θέση), δέρματα βιζόν (67η), πλοιάρια αναψυχής (73η), εξαρτήματα αεροπλάνων-ελικοπτέρων (74η), μετρητές ηλεκτρισμού (80ή), ποτενσιόμετρα (90ή), ρύζι (91η), χρυσός ακατέργαστος (92η).
Οι εισαγωγές
Σε ό,τι αφορά στις εισαγωγές στο α' εξαμήνου του 2015, καταγράφεται συνέχιση στην πτωτική πορεία (-6,9%), από τις αρχές του έτους, μετά τη μικρή άνοδο με την οποία έκλεισε το 2014. Η αξία τους διαμορφώθηκε σε 21.672,2 εκατ. € έναντι 23.287,8 εκατ. € στο αντίστοιχο εξάμηνο του 2014. Η αντίστοιχη μεταβολή, χωρίς τα πετρελαιοειδή δείχνει οριακή αύξηση 0,7%, ή κατά 102,8 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, αυξημένες καταγράφονται οι εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συγκεκριμένα, από τις χώρες της Ευρωζώνης κατά 3,6%, από τις χώρες μέλη της ΕΕ που δεν είναι ενταγμένες στη ζώνη του ευρώ κατά 7,8%. Αντίθετα οι εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Ευρώπης (εκτός ΕΕ) παρατηρείται μεγάλη μείωση της τάξης του -23,8%.
Αύξηση των εισαγωγών καταγράφεται από τις χώρες της Β. Αμερικής κατά 9,5% και τις χώρες της Ωκεανίας κατά 5,8%. Αντίθετα, πτωτικά κινούνται οι εισαγωγές από τη Μ. Ανατολή & Β. Αφρική (-12,5%), από τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής (-10,6%), από τις λοιπές (πλην Μ. Ανατολής) χώρες της Ασίας (-18,7%) και από τις λοιπές (πλην Β.Αφρικής) χώρες της Αφρικής (-0,6%)
Σε επίπεδο μεγάλων κατηγοριών προϊόντων, προκύπτει μεγάλη μείωση των εισαγωγών καυσίμων κατά -22,7% (σε 5.839,8 εκατ. € από 7.558,2 εκατ. €), λόγω και της υποχώρησης των τιμών των καυσίμων, ενώ αντίθετα, οι εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων που αποτελούν, στο α' εξάμηνο του 2015 το 57,1% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών και εξακολουθούν να είναι η σημαντικότερη κατηγορία, παρέμειναν ουσιαστικά στάσιμες κατά 0,2% (σε 12.367,2 εκατ. € από 12.337,9 εκατ. €).
Αντίστοιχα, οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 2,9%, την ώρα που οι εισαγωγές της κατηγορίας «πρώτες ύλες», κινήθηκαν πτωτικά κατά -3,2%, στα 589,8 εκατ. € από 609,5 εκατ. €. Τέλος, οι εισαγωγές της πολύ χαμηλής σε αξία κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» σχεδόν διπλασιάστηκαν (στα 25,8 εκατ. € από 13,5 εκατ. €).
Ως αποτέλεσμα όλων αυτών των κινήσεων στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας, ήταν να μειωθεί για το α' εξάμηνο του έτος το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά -13%, στα 8,87 δισ. ευρώ (από 10,2 δισ. ευρώ στο α' εξάμηνο του 2014).
