Αγορά υδρογόνου που θα συνοδευτεί με φορέα σχεδιασμού δικτύου, ο οποίος σταδιακά θα γίνει ανεξάρτητος από τους υπάρχοντες φορείς εκμετάλλευσης των δικτύων φυσικού αερίου, δημιουργεί η ΕΕ, με βάση την κατ’ αρχήν πολιτική συμφωνία στην οποία κατέληξαν η Κομισιόν, το Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο.
Η νέα συμφωνία, που έχει στόχο το πρασίνισμα των αγορών αερίου της ΕΕ και την προώθηση του υδρογόνου, έχει ήδη προκαλέσει ανησυχίες στις εταιρίες φυσικού αερίου και τους διαχειριστές των δικτύων, καθώς μπορεί να επισπεύσει τη απαξίωση των υποδομών φυσικού αερίου ή τουλάχιστον ορισμένων από αυτές
Το πακέτο "υδρογόνου και πράσινων αερίων” επιδιώκει να προωθήσει αέρια χαμηλών εκπομπών άνθρακα και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως τρόπο επίτευξης των κλιματικών στόχων του μπλοκ για το 2030.
Είναι το πρώτο νομικό πλαίσιο για το υδρογόνο στην ΕΕ, και θα λάβει επίσημο χαρακτήρα με την επισφράγιση του Σχεδίου για την Μεταρρύθμιση της Αγοράς Ηλεκτρισμού, το οποίο θα περιλαμβάνει τις παραπομπές στην εν λόγω συμφωνία.
Το νέο πακέτο προβλέπει ότι τα επόμενα χρόνια θα δημιουργηθεί μια εποπτική δομή για τους φορείς εκμετάλλευσης δικτύων υδρογόνου (ENNOH), αντίστοιχη με τα ανάλογα όργανα που υπάρχουν σήμερα για το φυσικό αέριο (ENTSO-G) και την ηλεκτρική ενέργεια (ENTSO-E).
O σχεδιασμός για την ανάπτυξη των δικτύων υδρογόνου/ανανεώσιμων αερίων εκτός της δικαιοδοσίας του ENTSO-G υιοθετήθηκε μετά από την εισήγηση των ειδικών, οι οποίοι προειδοποίησαν για τον κίνδυνο οι κατεστημένοι φορείς να φέρουν εμπόδια στους νεοεισερχόμενους παίκτες, να καθυστερήσουν τους στόχους και να στρεβλώσουν την αγορά προς όφελός τους.
Ο τρέχων προγραμματισμός προβλέπει ότι το 2026, η νεοσύστατη ENNOH θα εργαστεί σε ένα δεκαετές σχέδιο ανάπτυξης υδρογόνου, μαζί με τους υπάρχοντες φορείς εκμετάλλευσης δικτύων αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2027 οι εταιρείες φυσικού αερίου θα “μεταφέρουν” στη δικαιοδοσία της ENNOH ορισμένους από τους αγωγούς τους, και συγκεκριμένα εκείνους που μπορούν να μετασκευαστούν για να μεταφέρουν υδρογόνο αντί για φυσικό αέριο. Από το 2028, η ENNOH θα λειτουργεί πλήρως ανεξάρτητα.
Πρόκειται για τη συμβιβαστική φόρμουλα στην οποία κατέληξαν οι Βρυξέλλες για να βρεθεί μία ισορρροπία ανάμεσα στα συμφέροντα των διαχειριστών δικτύου αερίου και των εταιριών υδρογόνου, που εξηγεί γιατί ο νέος φορέας, ο ENNOH θεσπίζεται ως ανεξάρτητος, χωρίς όμως αυτή η ανεξαρτησία να ξεκινά με τη σύστασή του.
Αυτή η σταδιακή ανεξαρτησία, που γίνεται πλήρης το 2028, τροφοδότησε σχόλια μεταξύ των αναλυτών υδρογόνου, ότι οι φορείς εκμετάλλευσης των δικτύων φυσικού αερίου θα μπουν στον πειρασμό να διαθέσουν όσο λιγότερες υποδομές μπορούν στις αρμοδιότητες του νέου οργάνου, καθυστερώντας έτσι την ανάπτυξη της υποδομής υδρογόνου.
Η Hydrogen Europe πάντως χαιρέτισε τη δημιουργία της ENNOH, λέγοντας ότι η απόφαση την τοποθετεί σε ίσο επίπεδο με τους μεταφορείς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Στη σχετική ανακοίνωσή της η Κομισιόν τονίζει ότι οι νέοι κανονισμοί θα διευκολύνουν την απορρόφηση των ανανεώσιμων και χαμηλού άνθρακα αερίων, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου. Επισημαίνει ότι με το νέο πακέτο ενισχύεται ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για τις απαραίτητες υποδομές και ορίζει ότι τα εθνικά σχέδια ανάπτυξης δικτύων πρέπει να βασίζονται σε κοινά σενάρια για τον ηλεκτρισμό, το αέριο και το υδρογόνο. Αυτό θα πρέπει να αποτυπωθεί και στα Εθνικά Σχέδια για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Οι Διαχειριστές των Δικτύων θσ πρέπει να ενημερώσουν για τις υποδομές που πρέπει να αποσυρθούν και τις υποδομές που μπορούν να μετασκευαστούν. Προβλέπεται η εκπόνηση ειδικών σχεδίων ανάπτυξης δικτύων υδρογόνου, που να βασίζονται σε ρεαλιστικές εκτιμήσεις για τη ζήτηση υδρογόνου.
Επίσης, θα πρέπει να διευκολύνεται η σύνδεση και η πρόσβαση με το υφιστάμενο δίκτυο αερίου και να επιτρέπονται οι εκπτώσεις στο διασυνοριακό εμπόριο καθώς και ταρίφες για την έγχυση των πράσινων αερίων στο δίκτυο.
Όσον αφορά στη δημιουργία ομάδας αγοραστών υδρογόνου, η Κομισιόν θεωρεί ότι αυτές οι συμπράξεις πρέπει να είναι πλήρως εθελοντικές. Τέλος , καθιερώνεται σύστημα πιστοποίησης για τα αέρια χαμηλού άνθρακα, συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου.
