Σε 12,918 εκατ. ευρώ ανήλθαν οι αποζημιώσεις που έλαβε ο ΑΔΜΗΕ από τον ITC
Σε 12,918 εκατ. ευρώ ανήλθαν οι αποζημιώσεις που έλαβε ο ΑΔΜΗΕ από τον ITC, τον Μηχανισμό Αποζημίωσης των Διαχειριστών για τη Διασυνοριακή Μεταφορά Ηλεκτρισμού, ενώ αντίστοιχα οι συνεισφορές στον Μηχανισμό ανήλθαν σε 17,984 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε πρόσφατα ο Ευρωπαίος Ρυθμιστής Ενέργειας (ACER) και αφορά στην εφαρμογή του μηχανισμού ITC το 2023.
Πάνως ο ACER αναφέρει στην έκθεση ότι ο εν λόγω Μηχανισμός δεν κατανέμει δίκαια το κόστος και τα οφέλη του διασυνοριακού εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη και έχει ήδη ζητήσει την αναθεώρησή του
Ο ITC (Inter-Transmission System Operator Compensation ) είναι μηχανισμός που συντονίζεται από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO-E) και αποζημιώνει τους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς για το κόστος φιλοξενίας διασυνοριακών ροών ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των απωλειών ισχύος και των επενδύσεων σε υποδομή. Η αποζημίωση χρηματοδοτείται από το Ταμείο ITC, το οποίο επίσης διαχειρίζεται ο ENTSO-E.
Οι ευρωπαϊκοί Διαχειριστές συνεισφέρουν και λαμβάνουν χρήματα από το Ταμείο ITC ανάλογα με την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που εισάγουν και εξάγουν, καθώς και τον όγκο των διελεύσεων που μεταφέρουν μέσω των δικτύων τους. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα εργαλείο, που εντάσσεται στο πλαίσιο επιμερισμού του κόστους των υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, το οποίο περιλαμβάνει επίσης τη διασυνοριακή κατανομή κόστους και τη διανομή εισοδήματος συμφόρησης.
Το 2023 στον Μηχανισμό συμμετείχαν 35 Διαχειριστές, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης.
Από το σύνολο των αποζημιώσεων που έλαβε ο ελληνικός Διαχειριστής, τα 12,345 εκατ. ευρώ αφορούν σε αποζημιώσεις λόγω απωλειών και τα υπόλοιπα 573 εκατ. ευρώ αφορούν στις υποδομές. Αντίστοιχα, από το σύνολο των συνεισφορών, τα 16,637 εκατ. ευρώ αφορούν σε απώλειες ισχύος και τα 1,347 εκατ. ευρώ σε υποδομές.
Σύμφωνα με την έκθεση του ACER, το 2023, ήταν μία χρονιά- ρεκόρ για το Ταμείο ITC , που έφθασε στα 1,24 δισεκατομμύρια ευρώ, καταγράφοντας για πέμπτη συνεχή χρονιά ρεκόρ ανόδου , με αύξηση 105% σε σύγκριση με το 2022.
Το κόστος των απωλειών ισχύος διέφερε σημαντικά, ανάλογα με τον Διαχειριστή, κυμαινόμενο από 56 € έως 400 € ανά MWh, λόγω της διαφορετικής στρατηγικής προμηθειών κάθε φοράς και των διαφορετικών μέσων αντιστάθμισης κινδύνου. Πάντως η πολύ μεγάλη απόκλιση του κόστους απωλειών από Διαχειριστή σε Διαχειριτή δημιούργησε εύλογα ερωτήματα για τη δίκαιη κατανομή κόστους στους καταναλωτές.
Το μέσο κόστος των απωλειών ισχύος αυξήθηκε κατά 165% (φτάνοντας τα 202 ευρώ ανά MWh), με το ένα τρίτο των Διαχειριστών που συμμετέχουν στον ITC να αντιμετωπίζει απώλειες τριπλάσιες ως και εξαπλάσιες σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, λόγω της τεράστιας ανόδου αλλά και της μεγάλης αστάθειας στις τιμές χονδρικής των αγορών ηλεκτρισμού το 2021, το 2022 και το 2023, χρονιές, ειδικά οι δύο τελευταίες, που επιβαρύνθηκαν ιδιαίτερα από την ενεργειακή κρίση.
Η Δανία, η Αυστρία, η Ελβετία, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Τσεχία έλαβαν πάνω από το 75% της συνολικής καθαρής αποζημίωσης, ενώ η Ιταλία και η Νορβηγία κατέβαλαν πάνω από το ήμισυ των συνολικών καθαρών συνεισφορών.
Τρίτες χώρες που δεν συμμετέχουν στον Μηχανισμό αλλά είναι συνδεδεμένες με τα ευρωπαϊκά δίκτυα , συμπεριλαμβανομένης της Λευκορωσίας, του Μαρόκου, της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, συνεισέφεραν 16,7 εκατομμύρια ευρώ στο ταμείο.
Λάθη στα δεδομένα φορτίου ηλεκτρικής ενέργειας της Αυστρίας προκάλεσαν εσφαλμένες αποζημιώσεις για τα έτη 2022 και 2023, με αποτέλεσμα 20 Διαχειριστές να καταβάλουν εθελοντικές διορθωτικές πληρωμές.
Στην έκθεσή του, ο ACER αναγνωρίζει ότι ο υφιστάμενος μηχανισμός ITC, ιδιαίτερα το Ταμείο, με τη διασυνοριακή κατανομή κόστους και τη διανομή εισοδήματος συμφόρησης δεν κατανέμει δίκαια το κόστος και τα οφέλη του διασυνοριακού εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ευρωπαίος Ρυμθιστής υπογραμμίζει την ανάγκη αναθεώρησης των υφιστάμενων μηχανισμών για την κατανομή του κόστους και του οφέλους των υποδομών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας όσον αφορά στο διασυνοριακό εμπόριο.
Παρότι ο ENTSO-E έχει κάνει ορισμένες βελτιώσεις, στον έλεγχο των στοιχείων, ενσωματώνοντας περισσότερα δεδομένα, ενισχύοντας τη διαφάνεια και αυξάνοντας τα πρότυπα ποιότητας δεδομένων τόσο για τους Διαχειριστές εντός ΕΕ όσο και τρίτων χωρών, ο ACER έχει ζητήσει περαιτέρω βελτιώσεις, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην αναλυτικότερη πληροφόρηση σχετικά με τον μετρούμενο όγκο των απωλειών·, στη χρήση των προθεσμιακών αγορών για τον προσδιορισμό της αξίας των απωλειών όταν η αποτίμηση και η κάλυψή τους βασίζονται στην αγορά κλπ
