Στις κομβικές αλλαγές που επέρχονται στον  κλάδο ενέργειας αναφέρθηκε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης στην ομιλία του στην εκδήλωση « Ελλάδα 2021: Δίκαιη Ανάπτυξη- Παραγωγική Ανασυγκρότηση», που πραγματοποιείται σήμερα στο Μουσείο της Ακρόπολης με κεντρικό ομιλητή τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. 

Τα κυριότερα σημεία της ομιλίας του κ. Σκουρλέτη έχουν ως εξής :

Ξεκινά μια περίοδος γεμάτη από προκλήσεις στις οποίες πρέπει να  απαντήσουμε, και από δυνατότητες που σκοπεύουμε να  αξιοποιήσουμε. 

Το περιβάλλον, η ενέργεια, η χωροταξία είναι  τομείς με σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα. Είναι απαραίτητα «δομικά υλικά» της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της επακόλουθης οικονομικής ανάτασης. 

Κι είναι θετικό το γεγονός ότι αυτή ακριβώς η περίοδος συμπίπτει με σημαντικές, κομβικές αλλαγές στους παραπάνω τομείς, είτε συγκυριακά είτε επειδή εμείς το επιδιώξαμε, προκειμένου να αρχίσουμε να προηγούμαστε των εξελίξεων. 

Στον ενεργειακό τομέα κάτι καινούργιο γεννιέται και είμαστε σε θέση, όχι μόνο να το υποδεχτούμε, αλλά και να συμβάλλουμε στη διαμόρφωσή του, στη βάση των  στόχων μας για το μέλλον της χώρας. 
Τους αμέσως επόμενους μήνες η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αλλάζει και συνδέεται με την ευρωπαϊκή αγορά, βάσει του λεγόμενου Target Model. Νέοι κανόνες,  προϊόντα και διαδικασίες θα οριοθετήσουν  το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν οι ενεργειακές  επιχειρήσεις. 

Παράλληλα με αυτή τη σημαντική θεσμική αλλαγή, στρατηγικού χαρακτήρα, έχουν δρομολογηθεί παρεμβάσεις για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, την ενεργειακή υποστήριξη των νησιών, το φυσικό αέριο, την υιοθέτηση σύγχρονων εργαλείων ανάπτυξης του ενεργειακού τομέα.

Με το επερχόμενο σχέδιο νόμου για τις ΑΠΕ αναμορφώνουμε το υφιστάμενο πλαίσιο στήριξης ως ένα απαραίτητο βήμα άρσης των στρεβλώσεων και συμμόρφωσης με τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς, τις δυνατότητες των πολιτών, την ωριμότητα της οικονομίας και της τεχνολογίας. 

Με τις θεσμικές αλλαγές που επεξεργαζόμαστε για τη Γεωθερμία επιδιώκουμε να δώσουμε νέα ώθηση στο κατά βάση ανεκμετάλλευτο γεωθερμικό δυναμικό της χώρας. 

Μίλησα προηγουμένως για σύγχρονα εργαλεία ανάπτυξης και θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω το υπό επεξεργασία σχέδιο νόμου για την κωδικοποίηση και τον εκσυγχρονισμό της λατομικής νομοθεσίας, αλλά και τις αλλαγές στον Μεταλλευτικό Κώδικα, όπου μεταξύ άλλων επιδιώκεται η  απλοποίηση και η επίσπευση των διαδικασιών αδειοδότησης.    

Βασικά πεδία της δράσης μας, τα συστατικά του ενεργειακού σχεδιασμού μας, είναι η ασφάλεια εφοδιασμού, η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, η μετάβαση σε μια οικονομία λιγότερου άνθρακα, η πολύ σημαντική υπόθεση της ενεργειακής αποδοτικότητας και, τέλος η ενίσχυση της καινοτομίας και της έρευνας. 

Είναι  αλήθεια  ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των ενεργειακών σχεδίων μας επηρεάζεται  από εξελίξεις στο εξωτερικό. Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τις ευθύνες της η κυβέρνηση συνδύασε με τον καλύτερο τρόπο την πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική με την ενεργητική εξωτερική πολιτική. Το αποτέλεσμα είναι απτό. Νέα ενεργειακά έργα υλοποιούνται, όπως ο αγωγός φυσικού αερίου TAP, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται η  αναβάθμιση του τερματικού σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη Ρεβυθούσα. Διασυνδέσεις με εξαιρετικές προοπτικές υλοποίησης προωθούνται, όπως ο αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας IGB και ο πλωτός τερματικός σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Αλεξανδρούπολη. Η έννοια του ενεργειακού κόμβου σχηματοποιείται όλο και πιο πολύ, μέρα τη μέρα.

Χτίσαμε και χτίζουμε γέφυρες από τις οποίες «περνούν», με όλο και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη, αμοιβαία συμφέροντα, κοινά οράματα και οι ελπίδες όλων μας για ειρήνευση και ευημερία στην ευρύτερη περιοχή. 

Κυρίες και κύριοι 

Ο ενεργειακός τομέας συγκαταλέγεται αυτοδικαίως στους κρίσιμους συντελεστές οποιασδήποτε ανάπτυξης. Ωστόσο, είναι ο χωρικός σχεδιασμός   που διακρίνεται επιπρόσθετα και ως ένα εργαλείο  πολιτικής για την άμβλυνση των ανισοτήτων και την αναδιανομή, με  καθοριστική  συμβολή  στην προστασία του περιβάλλοντος. 

Σήμερα, στον συγκεκριμένο τομέα είμαστε αντιμέτωποι με ένα πλήθος αντινομιών, εξαιρέσεων, διαφθοράς, αδυναμίας ελέγχου και με την ανάγκη για μια  συγκροτημένη πολιτική σε ειδικό και σε γενικό επίπεδο. 

Αυτό ακριβώς σκοπεύουμε να πράξουμε υιοθετώντας ένα νέο υπόδειγμα δημόσιου χωρικού σχεδιασμού,  δημοκρατικού, απλού και συνολικού. Στον πυρήνα αυτού του σχεδίου βρίσκονται η κοινωνία, τα οικοσυστήματα, οι άνθρωποι οι οποίοι θα κληθούν όχι μόνο να ωφεληθούν από τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και να συμβάλλουν σ’ αυτές, μα και να τις καθορίσουν στο μέρος που τους αναλογεί. 

Μπορεί να ακούγεται δύσκολο ένα τέτοιο εγχείρημα, ή να φοβίζει σε μια περίοδο τόσο μεγάλης ανάγκης επενδύσεων. Είναι όμως,  ο μόνος τρόπος για μια διαρκή, υγιή σχέση ανάμεσα στην οικονομική δραστηριότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.  

Μόνο έτσι οι πολίτες και οι επενδυτές θα μπορούν να χτίζουν και να εκμεταλλεύονται την γη εκεί όπου επιτρέπεται για όλους χωρίς εξαιρέσεις. Ασφάλεια δικαίου, ισονομία, οργανωμένο κράτος και προστασία περιβάλλοντος είναι οι πυλώνες της πολιτικής μας.

Ειδικά για το περιβάλλον, η πολιτική ευαισθησία επιβάλλεται,  ως αντίβαρο σε μια πολιτική άποψη  που οδήγησε σε λανθασμένες επιλογές, αστοχίες και μεγάλες καθυστερήσεις. Τώρα, είμαστε σε θέση να βλέπουμε την μεγάλη εικόνα και να σταθμίσουμε με τον καλύτερο τρόπο τις επιδράσεις των πολιτικών επιλογών στο περιβάλλον. 

Κι αυτό είναι ακόμη πιο χρήσιμο λόγω των προκλήσεων που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή και τη συμμετοχή της Ελλάδας στη συνολική προσπάθεια για το κλίμα, όπως εκφράζεται από τις αποφάσεις της Διάσκεψης του Παρισιού. 

Κυρίες και κύριοι 

Ο οδικός χάρτης με τον οποίο πορευόμαστε στους τομείς του περιβάλλοντος, της ενέργειας και  της χωροταξίας δεν οδηγεί σε εύκολους δρόμους. Αντικρουόμενα συμφέροντα, διαχρονικές στρεβλώσεις, εμμονές σε σχήματα που έχουν πλέον χάσει την λειτουργικότητά τους, είναι μερικές μόνο από τις δυσκολίες που επιβραδύνουν και επηρεάζουν τις αλλαγές.  

Σε αντιστάθμισμα προτάσσουμε τομές, όπως για παράδειγμα η απόφαση  μιας νέας εκκίνησης στο θέμα της κτηματογράφησης, με την επαναπροκήρυξη  του διαγωνισμού για τις περιοχές που υπολείπονται, με νέους, πιο ξεκάθαρους όρους και αλλαγές που συντομεύουν το έργο προς όφελος του συνόλου της Οικονομίας και των πολιτών.  

Οι δυσκολίες  δεν μας φοβίζουν, ήταν αναμενόμενες και θα αμβλύνονται  όσο θα αναπτύσσεται η οικονομία, εφόσον τα οφέλη δεν καταλήξουν να είναι υπόθεση λίγων.  

Η προσέγγισή μας είναι ανθρωποκεντρική κι αυτό δεν θα αλλάξει. Στο ερώτημα ανάπτυξη για ποιον, απαντάμε ευθέως και χωρίς δισταγμό: ανάπτυξη για όλους. 

Υπό αυτή την έννοια, θεωρούμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος, η χωροταξική δικαιοσύνη, η προστασία των καταναλωτών από την ενεργειακή φτώχεια και τα δικαιώματα των εργαζομένων, δεν αποτελούν απειλή για την ανάπτυξη και τους επενδυτές. Η διατήρηση  υπό τον  έλεγχο του Δημοσίου του ΑΔΜΗΕ και της ΔΕΗ, μπορεί να εγγυηθεί τις αλλαγές στον ενεργειακό τομέα, αλλά και την ανάπτυξη του νέου ενεργειακού περιβάλλοντος. Εδώ έχει αξία να αναφερθούμε στην προωθούμενη ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Πελοπόννησο, με τεράστια οφέλη  οικονομικά και περιβαλλοντικά, που θα οδηγήσει  και στην άμεση ελάφρυνση του κόστους για τους καταναλωτές.  Παράλληλα με όλα αυτά, οι ολιστικές προσεγγίσεις στο περιβάλλον και στον χωρικό σχεδιασμό, ξεκαθαρίζουν με δημιουργικό τρόπο το τοπίο για  τις επόμενες δεκαετίες.  

Λέγεται ότι οι επενδύσεις χρειάζονται σταθερότητα, ξεκάθαρους κανόνες και προφανώς μια οικονομία με προοπτική. Αυτό ακριβώς το πλαίσιο διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή και πιστεύουμε ότι είναι πολλά τα επενδυτικά σχέδια που η υλοποίησή τους δεν εξαρτάται από αυθαίρετες εξαιρέσεις, την υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων, την ανοχή απέναντι σε παρατυπίες και σε καταχρηστικές πρακτικές. 

Αυτές τις επενδύσεις θέλουμε, αυτές και θα προσελκύσουμε. Προκειμένου   το μέλλον να είναι υπόθεση όλων και όχι λίγων. 
Γιατί πρέπει  να υπάρχει μια θέση για τον καθένα, ιδίως για τους πιο αδύναμους, στο καλύτερο αύριο που δημιουργούμε.