“Αν δεν μπορείς να αντέξεις τη ζέστη…τότε μείνε μακριά από τη φωτιά’ Με αυτά τα λόγια Ευρωπαίος αξιωματούχος προσπάθησε να ….διασκεδάσει τους φόβους για τον κίνδυνο ανεξέλλεγκτης αύξησης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος  και απότομων αυξομειώσεων, εξ αιτίας της ενεργειακής πολιτικής της Κομισιόν, όπως σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Euractiv.

Οι ανησυχίες αυτές μάλιστα δεν εκφράστηκαν από απλούς πολίτες ή ευρωβουλευτές αλλά από στελέχη των ευρωπαικών εταιριών ηλεκτρισμού, σε πρόσφατη σχετική εκδήλωση της Eurelectic στη βελγική πρωτεύουσα. 

Aπό τις τοποθετήσεις κοινοτικών αξιωματούχων στην ημερίδα της Eurelectric  φάνηκε ότι η Επιτροπή προωθεί τη διαμόρφωση μία άκρως ευμετάβλητης χονδρικής αγοράς ηλεκτρισμού στην ΕΕ, με μεγάλα σκαμπανεβάσματα στις τιμές, θεωρώντας ότι αυτό μπορεί να αποτελέσει τη λύση  σε αυτό που σήμερα στην ΕΕ όλοι αναγνωρίζουν “το πρόβλημα της έλλειψης χρημάτων”. Με άλλα λόγια πώς θα πληρώνονται οι ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά και οι εφεδρικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, όταν ο άνεμος δεν φυσσά και ο ήλιος έχει δύσει;

Ο αναπληρωτής διευθυντής της μονάδας εσωτερικής αγοράς της γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της ΕΕ, Oliver Koch, μιλούσε για το πώς λειτουργούν τα κατώτερα και τα ανώτερα όρια διακύμανσης της τιμής του ηλεκτρισμού στη χονδρική (scarcity pricing), αφήνοντας να εννοηθεί ότι είναι προτιμότερο να καταργηθούν τα όρια διακύμανσης με την τιμή στη  χονδρική αγορά να μπορεί να αυξάνεται ραγδαία όποτε η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρώπη έχουν μετατραπεί κατά μία έννοια σε θύματα της ίδιας τους της επιτυχίας. Όσο αυξανόταν ο βαθμός διείσδυσης των ΑΠΕ στο σύστημα τόσο ωθούσαν τις τιμές του ηλεκτρισμού προς τα κάτω, ακόμα σε επίπεδα κοντά στο μηδέν σε κάποιες περιπτώσεις, φαινόμενο που έζησε και η ελληνική αγορά.

Η θεωρία που φαίνεται να κερδίζει έδαφος τώρα στην Ευρώπη είναι ότι με την αφαίρεση του πλαφόν στις τιμές, την κατάργηση των επιδοτήσεων και όλων των άλλων παρεμβάσεων, η εκτόξευση των τιμών στη χονδρική για περιορισμένα χρονικά διαστήματα θα επιτρέπει στους επενδυτές να ανακτούν  τα κεφάλαια που επένδυσαν.  

“Η κλασική ερώτηση και ίσως η πιο αμφιλεγόμενη είναι κατά πόσον αρκεί μία αγορά ή θα χρειαστεί να δημιουργήσουμε και δεύτερη αγορά” συνέχισε ο κ. Koch “Oι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν σήμερα ότι όσο περισσότερες στρεβλώσεις εισάγονται σε μία αγορά - μέσω επιδοτήσεων για τον άνθρακα ή επιδοτήσεων για τις ΑΠΕ κλπ-, τόσο πιο δύσκολα η τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για νέες επενδύσεις” πρόσθεσε. 

Ωστόσο όλοι οι ειδικοί δεν φαίνεται να συμμερίζονται τις απόψεις του κ. Κοch, που αντανακλούν σε μεγάλα βαθμό και τις σκέψεις της Κομισιόν.

“‘Αν λάβουμε υπόψη την πολιτική πραγματικότητα της κατάστασης, ότι και αν λένε στη Γερμανία ή την Ευρώπη, ένα τέτοιο σύστημα δεν πρόκειται να δουλέψει” ανέφερε καθηγητής των Οικονομικών της Ενέργειας του Πανεπιστημίου του Μπόχουμ.

“Το ζήτημα είναι ότι οι συνθήκες που δημιουργούν την ανάγκη για την επιβολή κατώτερων και ανώτερων τιμών προκειμένου να γίνουν επενδύσεις, είναι ακριβώς οι ίδιες με αυτές που δεν αφήνουν τους πολιτικούς να κοιμηθούν τη νύκτα και δεν τους επιτρέπουν να εκλεγούν ξανά”, δήλωσε.

Μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, η ενεργειακή κρίση που έπληξε την Ευρώπη, λόγω του ψύχους και της χαμηλής παραγωγής των ΑΠΕ, έφερε τις  τιμές του ηλεκτρισμού  στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, στα 90 ευρώ/MWh και  αρκετές φορές πάνω από τα 100 ευρώ /MWh. Στην Ισπανία, όπου ο εισαγγελέας έφθασε να κάνει έφοδο στα γραφεία της Iberdola, oι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν ως και 26,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2016.

Kάθε απότομη αύξηση των τιμών του ηλεκτρισμού στη Βρετανία δημιουργεί πολιτική αναταραχή και το ίδιο μπορεί να αρχίσει να συμβαίνει στην Ισπανία, όπου οι καταναλωτές θα πρέπει να μάθουν ότι μπορεί και να επωφεληθούν από τις ακραίες αυξομειώσεις των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος.

”Αν στηρίξεις τη πολιτική μας, τότε σε 5-10 χρόνια κανείς πολιτικός δεν θα παθαίνει νευρικό κλονισμό επειδή αυξάνονται οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, απλούστατα γιατί αυτό θα συμβαίνει κάθε δεύτερη ημέρα”  δήλωσε ο κ. Κoch, που είναι υπέρμαχος της ελεύθερης διαμόρφωσης των τιμών του ηλεκτρισμού στην χονδρική,  κάτι για το οποίο εκφράζουν επιφυλάξεις πολλές εταιρίες του κλάδου.

Ωστόσο η νέα πολιτική που ακολουθεί η ΕΕ στην αγορά ηλεκτρισμού οδηγεί ακριβώς σε τέτοια φαινόμενα, μία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που θα λειτουργεί όπως περίπου η αγορά πετρελαίου, μόνο που ο μεγάλος κίνδυνος,  είναι πέρα από τη δυσαρέσκεια των καταναλωτών, να μην υλοποιηθούν αναγκαίες επενδύσεις για την επάρκεια ηλεκτρισμού, με αποτέλεσμα οι πολίτες της Ευρώπης να βρίσκονται αντιμέτωποι τόσο με κρίσεις τιμών όσο και με  μπλακ άουτ.