Kρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον του Πρίνου, το οποίο κινδυνεύει να κλείσει αλλά  και για τις έρευνες υδρογονανθράκων στη χώρα μας καλείται να λάβει η κυβέρνηση και πολύ σύντομα μάλιστα, καθώς η βουτιά στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου έχει αφενός καταστήσει ασύμφορο το κοίτασμα στη θαλάσσια περιοχή της Καβάλας, το οποίο ήταν ήδη ζημιογόνο από το 2019 και αφετέρου έχει αναστείλει τις δραστηριότητες έρευνας των περισσότερων διεθνών πετρελαϊκών εταιριών, οι οποίες την περίοδο αυτή “κλείνουν” πηγάδια.

Το κλείσιμο του Πρίνου, μετά από 45 χρόνια ζωής, φαίνεται ότι είναι ένα σενάριο που έχει εξεταστεί από τις αρχές της κρίσης, ήδη από τον Μάρτιο, αφού το κόστος εξόρυξης της φθίνουσας παραγωγής του, της τάξης, τότε,  των 2.500-3.000 βαρελιών την ημέρα, ήταν σημαντικά υψηλότερο από την τιμή πώλησης.  Πρόκειται για ένα κόστος, της τάξης των 22 δολ/βαρέλι τη στιγμή που η σύμβαση της εταιρίας που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα, της  Energean Oil and Gas με την ΒΡ, η οποία απορροφά την παραγωγή του κοιτάσματος, προβλέπει τιμή γύρω στα 7-8 δολ/βαρέλι κάτω από την τιμή του πετρελαίου Brent, το οποίο σήμερα μόλις που ξεπερνά τα 20 δολ/βαρέλι.

Ας σημειωθεί ότι ο Πρίνος παράγει βαρύ πετρέλαιο υψηλής περιεκτικότητας σε θείο.

Αξίζει να αναφερθεί ότι το 2019 οι ζημιές του Πρίνου, όπου απασχολούνται περί τους 280 εργαζόμενους, έφθασαν τα 70 εκατ. ευρώ.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος  Μητσοτάκης, στην ομιλία του χθες στη Βουλή, αναφέρθηκε στο κοίτασμα, δηλώνοντας  ότι  «η μία υφιστάμενη πετρελαιοπηγή στον Πρίνο, η οποία λειτουργεί αδιάλειπτα εδώ και 45 χρόνια, χωρίς καμία περιβαλλοντική επιβάρυνση για την περιοχή της Καβάλας, χωρίς κανένα ατύχημα, αυτή τη στιγμή κινδυνεύει, πολύ απλά διότι η επένδυση αυτή και η παραγωγική δραστηριότητα δεν βγαίνει με τις υφιστάμενες τιμές του πετρελαίου».  Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στις έρευνες για πετρέλαιο/φυσικό αέριο στη χώρα μας, με αφορμή τις αντιρρήσεις που διατυπώνουν διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις . Όπως χαρακτηριστικά είπε, πρόκειται για συζητήσεις περί «όνου σκιάς», αφού με τις τιμές του πετρελαίου εκεί που βρίσκονται σήμερα είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν υπάρχει πραγματικό επιχειρηματικό ενδιαφέρον για νέες εξορύξεις  πετρελαίου στη χώρα.

«Άρα, είναι πολύ πιθανό ότι και όλη αυτή η συζήτηση να ξεπεραστεί από τις ίδιες τις εξελίξεις στην αγορά της ενέργειας», κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.

Οι αποφάσεις για τον Πρίνο είναι πολύ πιθανόν να ληφθούν ακόμα και εντός της επόμενης εβδομάδας, αφού η Energean έχει ήδη στείλει το μήνυμα στην κυβέρνηση πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να κρατηθεί εν ζωή ένα κοίτασμα όταν η παραγωγή του πωλείται σε τιμή 60% χαμηλότερη από το κόστος εξόρυξης. Ανάμεσα στα σενάρια που εξετάζονται είναι η χρήση του ως αποθηκευτικού χώρου πετρελαίου, με μετατροπή της υφιστάμενης άδειας ακόμα και ένα είδος κρατικοποίησής του- κάτι που φαίνεται να ζητούν  οι εργαζόμενοι- στην περίπτωση που  η Energean επιστρέψει στο δημόσιο τη σχετική άδεια.

Ας σημειωθεί ότι η εταιρία έχει ήδη διαθέσει το ένα από τα δυο πλοία που είχε και  αναζητεί αγοραστή για το γεωτρύπανο Energean Force.   

Εντός των αμέσως επόμενων ημερών, πιθανόν και την ερχόμενη εβδομάδα, το υπουργείο Περιβάλλοντος- Ενέργειας πρόκειται να συγκαλέσει ειδική σύσκεψη για το όλο θέμα με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Εκτός από τον Πρίνο όμως η κυβέρνηση πρέπει να αποφασίσει και για τις έρευνες στα θαλάσσια και χερσαία οικόπεδα που έχουν παραχωρηθεί και οι οποίες, όπως όλα δείχνουν θα καθυστερήσουν για πολύ καιρό ακόμα. Οι περισσότερες άλλωστε βρίσκονται σε πολύ πρώϊμα στάδια.

Το κραχ των τιμών του πετρελαίου, σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά που υπάρχει σήμερα στη διεθνή αγορά και την κατάρρευση της ζήτησης λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού και του lockdown, έχει οδηγήσει τις περισσότερες πετρελαϊκές εταιρίες να κλείνουν εγκαταστάσεις άντλησης και να αναστέλλουν τα ερευνητικά τους προγράμματα. Δεδομένου δε ότι οι έρευνες σε θαλάσσιες περιοχές και σε μεγάλα βάθη, όπως είναι τα περισσότερα από τα ελληνικά μπλοκ στην Κρήτη και το Ιόνιο που έχουν παραχωρηθεί, είναι οι πιο δαπανηρές, γίνεται προφανές  ότι είναι σχεδόν αδύνατον να τηρηθεί ο προγραμματισμός της προ Covid-19 εποχής.

Πρόσφατα η κοινοπραξία Eni - Total ανακοίνωσε ότι μεταθέτει τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ για ένα χρόνο δηλαδή για τον Μάρτιο του 2021, ενώ η Exxon Mobil ανέβαλε για τον Σεπτέμβριο του 2021 το ερευνητικό της πρόγραμμα στην  Κύπρο.

Η Exxon Mobil, που σε κοινοπραξία με τα ΕΛΠΕ και τη γαλλική Total (operator) έχει το δικαίωμα ερευνών σε δύο περιοχές νότια της Κρήτης, ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες  ζημιές 610 εκατ. δολαρίων για το πρώτο τρίμηνο του 2020. Η εταιρία ανακοίνωσε επίσης περικοπές κατά 30% των επενδύσεών της, με πρώτες τις έρευνες σε περιοχές, όπου δεν έχουν ξεκινήσει οι ερευνητικές γεωτρήσεις.   Σε ανάλογο μήκος κύματος βρίσκονται και οι άλλες ξένες εταιρίες, όπως η Total και η Repsol (στις παραχωρήσεις του Ιονίου).

Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να δώσει κάποιες παρατάσεις στις προθεσμίες που  αφορούν στις  υποχρεώσεις, τις οποίες έχουν αναλάβει οι εταιρίες για τις έρευνες, αν τελικώς το απαιτήσουν οι συνθήκες, καθώς το σχετικό χρονοδιάγραμμα είναι αρκετά μακροπρόθεσμο.