Το τοπίο γύρω από τα αιολικά πάρκα επιχειρεί να ξεκαθαρίσει η ΕΛΕΤΑΕΝ σε σχετική ανακοίνωσή της, με αφορμή τα διάφορα δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών σχετικά με τις πυρκαγιές και τα αιολικά.
Στην ανακοίνωση η ΕΛΕΤΑΕΝ αναφέρει ότι τα αιολικά πάρκα προστατεύουν το δασικό περιβάλλον, αφού:
α) είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα όπλα ενάντια στην κλιματική κρίση που απειλεί τα δάση,
β) τα έργα που εκτελούν προστατεύουν το δασικό σύστημα της περιοχής εγκατάστασης από την πυρκαγιά,
γ) με αναδασώσεις και άλλα δασοτεχνικά έργα που υλοποιούν, συμβάλλουν στην αναβάθμιση του δασικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής.
Για αυτό ο νόμος επιτρέπει την εγκατάσταση αιολικών πάρκων μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις.
Η καταστροφή μιας δασικής έκτασης όχι μόνο δεν διευκολύνει αλλά αντιθέτως αυξάνει τις απαιτήσεις και τις προϋποθέσεις για την υλοποίηση μιας επένδυσης αιολικού πάρκου.
H πύρινη λαίλαπα που χτυπάει την πατρίδα μας είναι συγκλονιστική. Τη στιγμή αυτή, οι σκέψεις όλων μας είναι στους πληγέντες, στα στελέχη της Πυροσβεστικής και των άλλων αρμόδιων υπηρεσιών και στο πλήθος των εθελοντών που αγωνίζονται να σώσουν ζωές και περιουσίες και να περιορίσουν όσο είναι δυνατό τη τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή.
Ελπίζουμε και προσδοκούμε ότι οι αρμόδιες αρχές θα ερευνήσουν και θα εξιχνιάσουν κάθε περίπτωση πυρκαγιάς και θα αποδώσουν ευθύνες, εφόσον υφίστανται, όπου πρέπει.
Κύρια υπαίτιος που ευνοεί την ανεξέλεγκτη επέκταση και τη μεγάλη ένταση των καταστροφικών πυρκαγιών είναι η κλιματική κρίση. Πρωτόγνωρες ξηρασίες και καύσωνες, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, οδηγούν σε καταστροφές όμοιες με την τωρινή.
Στον πυρήνα της κλιματικής κρίσης βρίσκεται ο τρόπος που παράγουμε και καταναλώνουμε ενέργεια. Για αυτό επιβάλλονται πολιτικές δίκαιης ενεργειακής μετάβασης προς μια οικονομία μηδενικού άνθρακα: Παραγωγή καθαρής ενέργειας μέσω Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμηση Ενέργειας σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Δυστυχώς, εν μέσω αυτής της ανείπωτης τραγωδίας, εμφανίστηκαν -όπως άλλωστε συμβαίνει συχνά κατά τη διάρκεια πυρκαγιών – αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα που στοχοποιούν τα αιολικά πάρκα ως αιτία των πυρκαγιών. Το «επιχείρημα» είναι ότι οι πυρκαγιές καταστρέφουν δάση ώστε να «φυτρώσουν» μετά ανεμογεννήτριες ή για να διανοιχθούν οι δρόμοι από όπου θα περάσουν οι ανεμογεννήτριες.
Στον αντίποδα, διαπιστώνουμε πολλές αναρτήσεις που προσπαθούν να αντικρούσουν αυτά τα fake news. Λαμβάνουμε επίσης μηνύματα που μας καλούν να αναφερθούμε στο θέμα αυτό.
Για αυτό, με σεβασμό και ζητώντας προκαταβολικά συγγνώμη από όσους αγωνίζονται στα μέτωπα των πυρκαγιών, καταγράφουμε τα ακόλουθα:
- Η νομοθεσία που ισχύει έχει καθορίσει μια σειρά έργων που επιτρέπεται να εγκαθίστανται εντός δασών και δασικών εκτάσεων. Αυτά τα επιτρεπόμενα έργα καθορίζονται στα άρθρα 45-57 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει και περιλαμβάνουν -μεταξύ άλλων- στρατιωτικά έργα, έργα υποδομής, δημόσιους δρόμους, αγωγούς φυσικού αερίου και πετρελαίου, έργα Α.Π.Ε., υδροηλεκτρικά έργα, γραμμές μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, εξόρυξη και εκμετάλλευση ορυκτών πρώτων υλών, μεταλλεία, λατομεία, κάποιες γεωργικές ή κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και αγροτικές χρήσεις, τουριστικές εγκαταστάσεις, χιονοδρομικά κέντρα, κατασκηνώσεις, καταφύγια, βιομηχανίες ξύλου και άντλησης και εμφιάλωσης νερού κλπ.
Επομένως, δεν υφίσταται κανένας λόγος ή κίνητρο να καεί μια δασική έκταση για να πραγματοποιηθεί μια εγκατάσταση, όταν αυτή η εγκατάσταση επιτρέπεται ούτως ή άλλως να υλοποιηθεί στη δασική έκταση.
- Συγκεκριμένα, η εγκατάσταση αιολικών πάρκων και των συνοδών τους έργων (π.χ. δρόμοι) επιτρέπεται εντός δασών και δασικών εκτάσεων και γενικά εκτάσεων που διαχειρίζονται κατά τη δασική νομοθεσία, ύστερα από ειδική μελέτη και άδεια. Οι σχετικές διατάξεις βρίσκονται στο άρθρο 45, παρ. 3 και το άρθρο 53, παρ. 3 του νόμου 998/1979. Το επιτρεπτό της εγκατάστασης έχει κριθεί και γίνει αποδεκτό από το Συμβούλιο της Επικρατείας σε πολλές αποφάσεις του.
Επομένως, η καταστροφή ενός δάσους ή μιας δασικής έκτασης, δεν διευκολύνει την αδειοδότηση ή την εγκατάσταση ενός αιολικού πάρκου στην περιοχή.
- Αντιθέτως, η καταστροφή μιας δασικής έκτασης οδηγεί υποχρεωτικά στην άμεση κήρυξή της ως αναδασωτέας. Αυτό συνεπάγεται, εύλογα, αυξημένες προϋποθέσεις και περισσότερους όρους για την εγκατάσταση εντός αυτής ενός επιτρεπόμενου έργου, όπως τα αιολικά πάρκα. Δηλαδή, όχι μόνο δεν υπάρχει διευκόλυνση αλλά υπάρχει εύλογη αύξηση της δυσκολίας τόσο ως προς το εύρος των απαραίτητων μελετών όσο και ως προς τα έργα που πρέπει να γίνουν μετά. Ενδεικτικά, μετά την πυρκαγιά, στην περιοχή - είτε στα σημεία που θα γίνει η επέμβαση είτε γύρω από αυτά - θα υπάρχει πλέον υποχρέωση αναδάσωσης και αποκατάστασης της καμένης δασικής βλάστησης.
- Τα αιολικά πάρκα, όπως και οι λοιπές επιτρεπτές επεμβάσεις, όταν εγκαθίστανται σε δασικές εκτάσεις υποχρεούνται και εκτελούν έργα αποκατάστασης στον ευρύτερο χώρο εγκατάστασης.
Επιπλέον υποχρεούνται και εκτελούν πρόσθετα έργα αναδάσωσης ή δασοτεχνικά έργα σε άλλους χώρους. Τους χώρους αυτούς και τα έργα, τα υποδεικνύουν οι δασικές αρχές, οι οποίες εγκρίνουν τις σχετικές μελέτες και επιβλέπουν την εκτέλεσή τους. Η σχετική διάταξη βρίσκεται στην παρ. 8 του άρ. 45 του ν. 998/1979 όπως ισχύει. Έτσι, μέχρι σήμερα, χάρη στα αιολικά πάρκα, έχουν αναδασωθεί ή έχουν εκτελεστεί δασοτεχνικά έργα προστασίας που αντιστοιχούν σε πάνω από 24.000 στρέμματα δασών.
Πέραν αυτών, για τη μεταφορά των ανεμογεννητριών αξιοποιούνται υφιστάμενες οδοποιίες οι οποίες βελτιώνονται και διαπλατύνονται ή διανοίγονται νέες. Κάθε έργο οδοποιίας εκτελείται σύμφωνα με μελέτες που εγκρίνονται και επιβλέπονται από τις δασικές αρχές ώστε το έργο να συμμορφώνεται με τις προδιαγραφές δασικής οδοποιίας. Έτσι αυτές οι οδοποιίες μπορούν και έχουν χρησιμοποιηθεί αρκετές φορές ως οδοί πρόσβασης οχημάτων δασοπυρόσβεσης και λειτουργούν στην πράξη και ως αντιπυρικές ζώνες.
Με βάση όλα τα ανωτέρω, το συμπέρασμα είναι ότι τα αιολικά πάρκα προστατεύουν το δασικό περιβάλλον για τρεις λόγους:
α) είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα όπλα ενάντια στην κλιματική κρίση που απειλεί τα δάση,
β) με τα έργα που εκτελούν προστατεύουν το τοπικό δασικό σύστημα της περιοχής εγκατάστασης από την πυρκαγιά,
γ) με τις αναδασώσεις ή τα άλλα δασοτεχνικά έργα που υλοποιούν, συμβάλλουν στην αναβάθμιση του δασικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής.
Τέλος, η καταστροφή μιας δασικής έκτασης όχι μόνο δεν διευκολύνει αλλά αντιθέτως αυξάνει τις απαιτήσεις και τις προϋποθέσεις για την υλοποίηση μιας επένδυσης αιολικού πάρκου.
