Το Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας και όχι η Κομισιόν θα αποφασίζουν πότε θα γίνεται υποχρεωτικός ο στόχος για περικοπής της κατανάλωσης αερίου, σύμφωνα με το αναθεωρημένο σχέδιο με την πληθώρα εξαιρέσεων, που παρουσίασε χθες τη τσεχική προεδρία για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου, προκειμένου να βρεθεί ο κοινός τόπος για την έγκρισή του, σήμερα από το Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ.  μετά τις σφοδρές αντιδράσεις που διατύπωσαν πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Η ελληνική κυβέρνηση,  δια του υπουργού Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, προσέρχεται στο Συμβούλιο για να διεκδικήσει εξαιρέσεις και αποκλίσεις σε διάφορα σημεία του σχεδίου, όπως προανήγγειλε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.

Η πρόταση της Κομισιόν έχει συναντήσει σφοδρές αντιδράσεις από πολλές χώρες μέλη.

Το συμβιβαστικό σχέδιο της τσεχικής προεδρίας, το οποίο μπορεί να αλλάξει μέχρι την τελική έγκρισή του, καθώς οι διαβουλεύσεις συνεχίζονταν, προβλέπει ότι  Συμβούλιο των υπουργών είναι εκείνο που θα αποφασίζει την υποχρεωτική περικοπή μετά από πρόταση της Κομισιόν, η οποία προηγουμένως θα πρέπει να έχει διαβουλευτεί με τις αρμόδιες επιτροπές και τις χώρες. Θα πρέπει επίσης τουλάχιστον πέντε χώρες (αντί τριών)  να έχουν κηρύξει κατάσταση συναγερμού και ζητήσουν πανευρωπαϊκό Alert, προκειμένου η Επιτροπή να μπορέσει να καταθέσει πρόταση έκτακτης ανάγκης στο Συμβούλιο των υπουργών.

Σημαντικές αποκλίσεις, σε σχέση με το αρχικό σχέδιο, προβλέπονται και για τις ποσότητες:

• Στην περίπτωση εθελοντικής μείωσης της ζήτησης, θα λαμβάνονται υπόψη οι ποσότητες αερίου που μπορεί να βρεθούν σε έλλειψη εάν διακοπεί η τροφοδοσία από τη Ρωσία. Ο όγκος της μείωσης θα προσδιορίζεται με βάση τον μέσο όρο  κατανάλωσης κατά την περίοδο από 1 Αυγούστου ως 31 Μαρτίου της προηγούμενης πενταετίας, δηλαδή 2016-2021.
• Στην περίπτωση της υποχρεωτικής περικοπής θα λαμβάνονται και πάλι υπόψη οι ποσότητες  αερίου που μπορεί να βρεθούν σε έλλειψη εάν διακοπεί η τροφοδοσία από τη Ρωσία, θα προσμετρώνται όμως και οι ποσότητες που έχουν ήδη έχουν περικοπεί εθελοντικά. Στον υπολογισμό της κατανάλωσης δεν λαμβάνεται υπόψη το αέριο που προορίζεται για αποθήκευση και εξαγωγές,  τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη περίπτωση.
• Η διάρκεια εφαρμογής του έκτακτου μέτρου περιορίζεται στο ένα έτος.
• Χώρες, που εξ αιτίας ειδικών γεωγραφικών συνθηκών ή φυσικών συνθηκών, όπως η υψηλή συμμετοχή του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή και η έλλειψη συγχρονισμού με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρισμού ή η έλλειψη άμεσης διασύνδεσης με το διασυνδεδεμένο σύστημα αερίου άλλης χώρας μέλους . Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να εξαιρεθούν η Μάλτα, η Ιρλανδία και πιθανώς η  Ισπανία και η Πορτογαλία, οι οποίες έχουν διαφωνήσει πολύ έντονα με το μέτρο.
• Για τις βιομηχανίες που χαρακτηρίζοντας ως κρίσιμης σημασίας για τις χώρες - μέλη και εξαρτώνται για τη λειτουργία τους από το φυσικό αέριο, τα κράτη μπορούν να ζητήσουν την εξαίρεση της κατανάλωσης αερίου των βιομηχανιών αυτών, από τον υπολογισμό του όγκου αερίου επί του οποίου θα εφαρμοστεί το μέτρο της υποχρεωτικής περικοπής. Εξαίρεση μπορεί επίσης να ζητηθεί για τον όγκο του αερίου που εξάγεται σε άλλες χώρες- μέλη.
• Τα νέα επικαιροποιημένα σχέδια έκτακτης ανάγκης κάθε χώρας θα πρέπει να κοινοποιηθούν στην Επιτροπή στις 31 Οκτωβρίου αντί της 1ης Σεπτεμβρίου, όπως προέβλεπε το αρχικό σχέδιο.
• Σχετικά με την υποχρεωτική περικοπή,  η νέα διατύπωση είναι  πιο ευέλικτη αφού αναφέρει ότι η κατανάλωση πρέπει να είναι 15% χαμηλότερη σε σύγκριση με τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας, περιόδου από 1/8/22 ως 31/3/22
• Στο εισαγωγικό κείμενο της η Επιτροπή αναφέρει επίσης ότι αξιολογεί τις δυνατότητες εισαγωγής πλαφόν τιμής στο φυσικό αέριο ή τον ηλεκτρισμό, καθώς και για τη βελτίωση του υφιστάμενου μοντέλου λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού. Ας σημειωθεί πάντως ότι η αξιολόγηση αυτή, που ξεκίνησε κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, διενεργείται ήδη εδώ και κάποιους μήνες, χωρίς να έχει υπάρξει ακόμα συγκεκριμένη πρόταση.
• Ενδιαφέρον έχει επίσης το γεγονός ότι αν κηρυχθεί η Κατάσταση Συναγερμού θα πρέπει οι χώρες που διαθέτουν αέριο, είτε από αγωγούς είτε από φορτία υγροποιημένου αερίου (LNG), να διοχευτεύσουν ποσότητες προς τις χώρες με τις μεγαλύτερες ελλείψεις, αφού προηγουμένως περικόψουν τη δική τους, εσωτερική κατανάλωση.